Ông Lukashenko đã bị chỉ trích dữ dội sau khi kích động cuộc khủng hoảng di cư ở biên giới với Ba Lan, nơi hàng nghìn người, chủ yếu từ các nước Trung Đông, phải cắm trại ngoài trời khi nhiệt độ xuống dưới mức đóng băng.

Trong khi đó, hàng nghìn người đã tuần hành qua các đường phố của Warsaw để đánh dấu Ngày Độc lập của Ba Lan, bao gồm các nhóm cực hữu kêu gọi chính phủ ngăn chặn người di cư nhập cảnh bất hợp pháp vào đất nước này. Chính quyền thành phố đã ra lệnh cấm tuần hành nhưng những lệnh đó đã bị chính phủ do đảng Bảo thủ và Công lý ngăn cản. 

Các nhà chức trách Ba Lan đã có lập trường cứng rắn đối với cuộc khủng hoảng di cư. Họ thiết lập tình trạng khẩn cấp ở khu vực biên giới và cho phép cảnh sát bỏ qua các yêu cầu xin tị nạn và trục xuất ngay lập tức những người di cư. Họ cũng ngăn cản các tổ chức phi chính phủ và các nhà báo tiếp cận khu vực biên giới với Belarus.

Để trừng phạt các hành động của Belarus, EU dự kiến ​​sẽ trừng phạt 30 cá nhân và thực thể Belarus, có thể bao gồm cả hãng hàng không quốc gia Belavia. Các nước láng giềng của Belarus cho biết họ có thể bị buộc phải đóng cửa biên giới của mình.

“Chúng tôi đang giúp sưởi ấm châu Âu, nhưng họ vẫn đe dọa chúng tôi rằng họ sẽ đóng cửa biên giới", ông Lukashenko cho biết trong cuộc họp khẩn cấp với các Bộ trưởng hàng đầu của ông hôm thứ Năm (11/11). “Và điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi cắt đứt đường ống vận chuyển khí đốt tự nhiên cho họ? Vì vậy, tôi đề nghị rằng lãnh đạo của Ba Lan, Lithuania và những người không có đầu óc khác nên suy nghĩ trước khi họ phát biểu”- ông Lukashenko nhấn mạnh.

Lời đe dọa cắt đứt đường ống Yamal-Europe từ Nga gây thêm áp lực lên châu Âu, khi giá khí đốt tăng đột biến vào tháng trước do cuộc khủng hoảng năng lượng quốc tế.

Tuy nhiên, có vẻ như các thành viên EU sẽ không từ bỏ các lệnh trừng phạt, đặc biệt khi xảy ra việc nước này cưỡng ép hạ cánh một chuyến bay của Ryanair vào tháng Năm và bắt giữ 1 nhà báo.

Các thành viên EU nói rằng ông Lukashenko đã cho phép hàng nghìn người đi qua Minsk và đến các biên giới của EU để trả thù cho các lệnh trừng phạt chống lại ông. Belavia, hãng hàng không nhà nước của Belarus, đã mạnh mẽ phủ nhận họ có liên quan đến bất kỳ việc vận chuyển những người dễ bị tổn thương đến biên giới với EU.

Các video được đăng tải lên mạng xã hội cho thấy dòng người di cư qua Minsk không hề chậm lại và có thể sẽ có thêm hàng trăm người đến biên giới mỗi ngày.

Ba Lan báo cáo rằng đã có 468 nỗ lực vượt biên trái phép vào thứ Tư (10/11) và các lực lượng của nước này đã cố gắng đập hàng rào biên giới ở một số nơi.

Các quốc gia khác có biên giới với Belarus đã cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng biên giới có thể dẫn đến một cuộc xung đột quân sự mới. Trong một tuyên bố chung hôm thứ Năm (11/11), các Bộ trưởng Quốc phòng của Estonia, Lithuania và Latvia gọi tình hình là “cuộc khủng hoảng an ninh phức tạp nhất đối với khu vực, với NATO và Liên minh châu Âu trong nhiều năm”.

Họ cũng tuyên bố cho biết việc sử dụng người di cư của Belarus có thể dẫn đến “các cuộc khiêu khích và sự cố quân sự nghiêm trọng". 

Nga ủng hộ Belarus

Để thể hiện sự ủng hộ đối với Tổng thống Lukashenko, Moscow hai ngày qua đã điều động các máy bay ném bom có ​​khả năng hạt nhân tuần tra bầu trời phía tây của Belarus.

Bộ Quốc phòng Nga đã gọi cuộc tuần tra, bao gồm các cuộc ném bom giả do hai máy bay ném bom chiến lược hạng nặng Tupolev Tu-160 thực hiện hôm thứ Năm (11/11), là cuộc diễn tập huấn luyện hệ thống phòng không chung của hai nước.

Ông Lukashenko cũng tuyên bố rằng đã có nỗ lực buôn lậu vũ khí từ phía đông Ukraine cho những người ở biên giới nhằm “kích động lực lượng biên phòng của chúng tôi gây xung đột với họ”.

Ông không cung cấp bất kỳ bằng chứng nào cho tuyên bố mà ông nói rằng ông đã thảo luận với ông Vladimir Putin.

Bộ Nội vụ Ukraine hôm thứ Năm thông báo rằng họ đang có kế hoạch triển khai thêm 8.500 binh sĩ và sĩ quan cảnh sát, cũng như 15 máy bay trực thăng, để ngăn chặn nỗ lực của người dân vượt biên. Mặc dù không thuộc EU, nước này cho biết họ cũng lo ngại bị lôi kéo vào cuộc khủng hoảng di cư.

Các quan chức châu Âu nói rằng họ dự đoán cuộc khủng hoảng sẽ trở nên tồi tệ hơn. Bộ trưởng Ngoại giao Đức, Heiko Maas, nói rằng hình ảnh từ các trại biên giới giữa Belarus và Ba Lan là "khủng khiếp".