Nhu cầu tăng vọt

Tại một khu công nghiệp ở ngoại ô Đài Bắc, Đài Loan, các đầu bếp đang nấu những món ăn bán mang về, không phục vụ tại nhà hàng.

Trước khi đại dịch Covid-19 gây ra một cơn địa chấn đối với ngành nhà hàng toàn cầu, dịch vụ giao đồ ăn nhanh cho khách thay vì thưởng thức tại nhà hàng đã phát triển. Tuy nhiên, lệnh phong toả và biện pháp hạn chế đi lại do Covid-19 lại tiếp tục khiến ngành nghề này bùng nổ tại châu Á.

Sự bùng nổ các ứng dụng giao đồ ăn đã khiến khách hàng quen với việc có thể gọi các món ăn với tiêu chuẩn nhà hàng giao tận nhà một cách nhanh chóng.

Để đáp ứng nhu cầu đó, ngày càng có nhiều nhà hàng thiết kế các căn bếp chỉ để phục vụ mang đi, hay còn gọi là “bếp đám mây” hoặc “bếp ma”. 

“Đại dịch thực sự đã thúc đẩy cả ngành phát triển vượt bậc, điều đó đã thực sự giúp ích cho chúng tôi”, Jason Chen, giám đốc điều hành Just Kitchen, chia sẻ.

Tia sáng cho doanh nghiệp nhà hàng

Just Kitchen mới bắt đầu vận hành “bếp ma” đầu tiên ở Đài Loan từ đầu năm ngoái. Hiện nay, công ty đã có 17 cơ sở khắp hòn đảo, một tại Hồng Kông và đang muốn mở rộng sang Philippines và Singapore cuối năm nay.

Những công ty khổng lồ trong ngành giao hàng trong khu vực châu Á cũng nắm bắt xu hướng này và mở thêm nhiều “bếp đám mây” khắp Đông Nam Á kể từ khi đại dịch bắt đầu.

Theo báo cáo của Researchchandmarkets.com, ngành công nghiệp “bếp ma” toàn cầu dự kiến tăng trưởng hơn 12% mỗi năm, trị giá khoảng 139,37 tỷ USD vào năm 2028. Khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi sinh sống của 4,3 tỷ người, chiếm khoảng 60% thị phần quốc tế.

Đối với nhiều người sống tại các thành phố đông dân với mức sống đắt đỏ trong khu vực, việc ăn uống hàng ngày từ các nhà hàng giá rẻ hoặc quán ăn bình dân sẽ phù hợp với túi tiền và khả thi hơn nấu ăn tại nhà. Công ty nghiên cứu Euromonitor ước tính, có khoảng 7.500 “bếp đám mây” đang vận hành tại Trung Quốc, 3.500 tại Ấn Độ, cao hơn rất nhiều so với con số 1.500 tại Mỹ và 750 ở Anh.

Hầu hết trong năm ngoái, do đại dịch, Natalie Phanphensophon buộc phải chuyển hướng hoạt động kinh doanh của đế chế nhà hàng do gia đình cô làm chủ suốt 45 năm qua thành bán mang đi. Gia đình cô Natalie sở hữu chuỗi nhà hàng Mango Tree & Coca nổi tiếng tại Thái Lan, nhiều cửa hàng nằm trong trung tâm mua sắm giá thuê mặt bằng cao nhưng vắng khách do đại dịch.

Đầu năm nay, gia đình Natalie đã mở “bếp đám mây” đầu tiên tại ngoại ô thủ đô Bangkok và có kế hoạch mở thêm 2 căn nữa trong thời gian tới. Natalie cho biết bán đồ ăn mang đi mang lại lợi nhuận ít hơn, vì mọi người thường không gọi nhiều món như khi ăn ở nhà hàng. Tuy nhiên, chi phí vận hành của việc bán đồ ăn mang đi thấp hơn nhiều.

“Mục tiêu của chúng tôi là đảm bảo mọi nhân viên trong chuỗi vượt qua giai đoạn khó khăn cùng nhau”, cô Natalie chia sẻ.

iBerry Group, công ty điều hành các nhà hàng và cửa hàng kem tại đa số trung tâm thương mại tại Thái Lan, cũng mở một trung tâm giao hàng tận nơi. “Bếp đám mây về cơ bản là mặt nạ dưỡng khí cho chúng tôi trong thời kỳ dịch Covid-19”, ông Thitanun Taveebhol, giám đốc thương hiệu của iBerry Group, cho biết.

Trong khi các tập đoàn và chuỗi nhà hàng chuyển hướng sang giao đồ ăn, các bếp tự phát của các hộ kinh doanh nhỏ lẻ cũng nở rộ.

Sau khi nghỉ hưu tại công ty hàng không Air India, Nirjash Roy Chowdhury lấy hết tiền tiết kiệm để mở một căn bếp tại Mumbai. Ông thuê 6 người từng làm nhân viên khách sạn làm giao hàng khi họ mất việc vì đại dịch.

“Họ chẳng có gì để ăn. Nếu tôi có thể cho ai đó bánh mì và bơ bằng cách này thì không còn gì bằng”, người đàn ông 61 tuổi chia sẻ. “Ước tính mất 6 tháng để hòa vốn, nhưng tôi tự tin ngành này có tiềm năng dài hạn và sẽ tồn tại được”.

Các chuyên gia cho rằng đây là một hướng đi an toàn. Nailul Huda, nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế và tài chính có trụ sở tại Jakarta (Indonesia), cho biết chi phí vận hành thấp hơn và thói quen đặt hàng của thế hệ trẻ am hiểu công nghệ sẽ đảm bảo tăng trưởng liên tục cho ngành này.

“Mọi người vẫn sẽ tiếp tục gọi đồ ăn mang về kể cả sau đại dịch và tôi cho rằng "bếp ma" vẫn có tiềm năng phát triển nhanh chóng ngay cả khi dịch bệnh kết thúc”, ông Huda nhận định.

Còn nhiều quan ngại

Giám đốc điều hành của Just Kitchen, ông Jason Chen, cho biết đại dịch đã làm thay đổi cách mọi người đặt đồ ăn, từ thưởng thức trực tiếp sang giao đến cửa hàng. “Một khi bạn đã làm điều gì đó, bạn sẽ trở nên quen thuộc với nó và sự tiện lợi này khó có thể thoát khỏi. Chúng tôi rất lạc quan về triển vọng của ngành này”, ông Chen cho hay.

Vào thời điểm ngành dịch vụ ăn uống bị ảnh hưởng nặng nề, những “căn bếp ma” giúp đầu bếp, tài xế giao hàng và nhà bán buôn có công việc mưu sinh. Tuy nhiên, chúng cũng làm phát sinh một vấn đề khác đó là “núi” rác thải nhựa khổng lồ.

Một nghiên cứu ở Bangkok cho thấy rác thải nhựa tăng gần gấp đôi trong thời kỳ đại dịch, một phần do sự bùng nổ của dịch vụ giao đồ ăn. Leslie Tay, một nhà phê bình ẩm thực, cho biết "bếp ma" đã “phần nào lấy đi linh hồn của món ăn”, nhưng vẫn có không gian để chúng phát triển bên cạnh các nhà hàng truyền thống.

“Cuối cùng, chất lượng món ăn sẽ nói lên tất cả. Nếu đồ ăn ngon, người ta sẽ bắt đầu truyền tai nhau”, ông Tay chia sẻ.

Hương Vũ (Theo CNBC)