Bị chê 'lỗi thời', F-35 vẫn chứng minh sức mạnh áp đảo trên bầu trời Iran

Ngay sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024, Elon Musk đã tuyên bố trên X rằng máy bay chiến đấu có người lái đã “lỗi thời”, gọi F-35 là “lưỡi dao cùn” trong thời đại máy bay không người lái. Nhưng chỉ 7 tháng sau, chính những chiếc F-35I Adir của Israel đã chứng minh điều ngược lại trong chiến dịch không kích Iran mới đây.

Israel đã sử dụng các tiêm kích F-35 – phiên bản tàng hình do Mỹ sản xuất – để tấn công sâu vào lãnh thổ Iran, phá hủy hệ thống phòng không, địa điểm phóng tên lửa và các cơ sở hạt nhân. Theo Không quân Israel, những chiếc F-35 đã hoàn thành hàng chục nhiệm vụ mà không hề chịu tổn thất, vượt qua các khu vực phòng thủ kiên cố với radar dày đặc.

Giới chuyên gia quốc phòng nhanh chóng chỉ ra: máy bay có người lái vẫn là công cụ chiến lược không thể thay thế, nhất là trong các nhiệm vụ thâm nhập sâu, phức tạp và nhiều lớp.

“Máy bay tàng hình có người lái vẫn là cách hiệu quả nhất để đối phó với các đối thủ được bảo vệ nghiêm ngặt”, Trung tướng không quân Mỹ đã nghỉ hưu David Deptula khẳng định.

Ông ví chiến dịch của Israel – một số phi vụ bay sâu gần 1.600 km – là hình mẫu cho chiến tranh hiện đại, nơi máy bay phải vừa né tránh hệ thống phòng không của Iran, vừa đánh trúng các mục tiêu then chốt. “Điều này không thể làm được bằng UAV ngày nay”, ông nói.

Justin Bronk, chuyên gia tại Viện RUSI (Anh), cũng cho rằng những người tin UAV sẽ thay thế hoàn toàn máy bay có người lái “không hiểu gì về độ linh hoạt của chiến đấu cơ”. Dù UAV rất hữu ích cho việc do thám, gây nhiễu và làm mồi nhử, nhưng chúng thiếu khả năng thích ứng, chống chịu điện từ và độ tinh vi cần thiết để tung ra các đòn đánh chính xác trong không phận tranh chấp.

Yếu tố con người vẫn là một lợi thế. F-35 của Israel được trang bị hệ thống cảm biến kết nối thời gian thực, có thể tấn công chính xác các mục tiêu như Natanz và Fordow – hai cơ sở làm giàu hạt nhân kiên cố của Iran – mà không cần tiếp nhiên liệu giữa chừng. “Đây là đỉnh cao của chiến tranh hiện tại”, Guy Snodgrass, cựu phi công chiến đấu của Hải quân Mỹ nói.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa UAV là thứ bỏ đi. Israel cũng sử dụng UAV nhỏ sát thương cao để hỗ trợ các đợt tấn công, đặc biệt là vô hiệu hóa phòng không. Theo Deptula, “chìa khóa là chọn đúng công cụ cho đúng nhiệm vụ”.

Một ví dụ gần đây là “Chiến dịch Spiderweb” của Ukraine – chuỗi tấn công bằng UAV và tên lửa sâu vào lãnh thổ Nga. Snodgrass thừa nhận tương lai sẽ thuộc về AI và UAV, nhưng “chưa phải bây giờ”. Hiện tại, các hệ thống như F-35 vẫn là “vũ khí tối thượng”.