Bỉ hỗ trợ 3 triệu euro ứng phó biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Việt Nam đang đối mặt với những tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. heo ước tính của Ngân hàng Thế giới (2021), nếu không có hành động kịp thời, biến đổi khí hậu có thể khiến Việt Nam mất từ 3-5% GDP mỗi năm vào năm 2050.
Đặc biệt, Đồng bằng sông Cửu Long đang chịu đe dọa nghiêm trọng bởi nước biển dâng và xâm nhập mặn, với dự báo nhiệt độ có thể tăng tới 3-4 độ C và mực nước biển dâng 100 cm vào cuối thế kỷ 21 trong kịch bản biến đổi khí hậu nghiêm trọng nhất, gây nguy cơ ngập lụt nghiêm trọng cho khu vực này và TP. Hồ Chí Minh. Việt Nam đã đặt mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà, Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng, Thủy văn và Biến đổi Khí hậu, nhấn mạnh tầm quan trọng của tài chính khí hậu. Nguồn vốn hiện nay chủ yếu đến từ các quỹ đa phương (GCF, GEF), ngân hàng phát triển (WB, ADB) và hợp tác song phương (JICA, GIZ, KOICA). Mặc dù có sự gia tăng đầu tư công và ODA, đặc biệt cho Đồng bằng sông Cửu Long và các khu vực ven biển, Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức. Chỉ khoảng 1% GDP được dành cho ứng phó biến đổi khí hậu, và ODA chiếm tới 31% tổng tài chính khí hậu, cho thấy sự phụ thuộc lớn vào nguồn tài trợ quốc tế. Việc phê duyệt dự án chậm trễ (56%) và quy mô dự án nhỏ lẻ (76%) cũng là những rào cản, cùng với mức độ tham gia thấp của khu vực tư nhân (dưới 10% cho giải pháp thích ứng).

Để giải quyết những thách thức này, bà Ngà đề xuất mở rộng mô hình tài chính hỗn hợp (kết hợp ODA với đầu tư tư nhân), ưu tiên phân bổ ngân sách địa phương, và đẩy nhanh quá trình phê duyệt dự án. Cần phát triển các cơ chế tài chính hấp dẫn như tín dụng ưu đãi, trái phiếu xanh để thu hút đầu tư tư nhân vào các dự án xanh.

Bà Cieltje Van Achter, Bộ trưởng phụ trách về Brussels và Truyền thông vùng Flanders, khẳng định biến đổi khí hậu là thực tế cấp bách và chính quyền Flanders tích cực hỗ trợ tài chính cho các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Chương trình Hành động Khí hậu Flanders đã hỗ trợ 69 dự án toàn cầu, trong đó có 5 dự án tại Việt Nam.

Theo ông Piet Demunter – Tổng Giám đốc Cục Xúc tiến đầu tư và thương mại vùng Flanders, tại Bỉ, chính phủ đã thông qua một thỏa thuận hợp tác giữa các cấp chính quyền, trong đó vùng Flanders cam kết đóng góp 68 triệu euro trong giai đoạn 2021-2024 thông qua Chương trình Hành động Khí hậu Quốc tế Flanders (FICAP). Theo đó, các dự án trong khuôn khổ FICAP phải tập trung vào hành động khí hậu, bao gồm cả giảm phát thải lẫn thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo đại diện Flanders, việc triển khai các dự án thí điểm giúp áp dụng công nghệ mới vào những điều kiện thực tế khác biệt, đồng thời xây dựng các mối quan hệ đối tác bền vững.

Cũng theo ông Piet Demunter, bảy lĩnh vực có tác động lớn đến khí hậu gồm: nước, năng lượng, giáo dục, nông nghiệp, đa dạng sinh học, giao thông và hỗ trợ chính sách... sẽ được FICAP ưu tiên hỗ trợ, hợp tác.