Đầu năm học, câu chuyện lạm thu lại trở thành đề tại nóng, gây chia rẽ trong nội bộ nhà trường, phụ huynh. Năm nay, tình hình COVID-19 diễn biến phức tạp, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn, nhiều địa phương chủ động giảm, miễn học phí cho học sinh. Trong bối cảnh như vậy, phụ huynh cũng hy vọng vấn nạn lạm thu đầu năm sẽ thuyên giảm, ít căng thẳng hơn mọi năm.

Đặc biệt, năm học 2021- 2022, trong Chỉ thị về thực hiện nhiệm vụ năm học mới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã nhấn mạnh: "Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng “lạm thu” đầu năm học". Với chỉ đạo quyết liệt như vậy, tới đây có lẽ các Sở, Phòng, nhà trường sẽ rốt ráo hơn trong việc chống lạm thu đầu năm học mới.

Tuy nhiên, với nguyên tắc phòng hơn chống, tránh lạm thu trở thành như một dịch bệnh lây lan, ăn sâu bám rễ trong trường học, rút ruột phụ huynh, Báo Công luận đã thống kế ra các khoản được thu và không được thu trong nhà trường để giúp phụ huynh nắm rõ.

Cụ thể, theo quy định tại Khoản 4, Điều 10,Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT thì các khoản thu mà ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp của người học hoặc gia đình người học bao gồm, các khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện; bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường.

Một số khoản thu khác mà ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp của người học hoặc gia đình người học còn có: Mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp hoặc hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; Hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.

Như vậy, ban đại diện cha mẹ học sinh cũng như nhà trường không được thu các khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện và các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh.

Ngoài ra, theo quy định hiện hành, hiện nay nhà trường được phép thu các khoản tiền bao gồm: học phí, tiền dạy học thêm trong quy định, được thu hộ Bảo hiểm y tế theo Luật bảo hiểm y tế.

Đồng thời, nhà trường cũng được thu thêm các khoản có sự thỏa thuận với cha mẹ học sinh như: Tiền ăn bán trú, chăm sóc bán trú, trang thiết bị phục vụ bán trú, tiền mua học phẩm với trẻ mầm non, tiền vệ sinh, tiền nước uống, tiền đồng phục học sinh, quần áo thể thao, phù hiệu trường, thẻ học sinh...

Thông thường các khoản thu trên tại các địa phương đều có quy định cụ thể, các nhà trường tổ chức thu cũng phải được phê duyệt của cấp trên.