Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở

Đề xuất học sinh được học vượt lớp, học ở độ tuổi cao hơn tuổi quy định

Theo đó, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đề xuất bổ sung quy định về Nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, cán bộ quản lý giáo dục.

Đồng thời, lược bỏ quy định Chính phủ quy định chi tiết về liên thông giữa các cấp học, trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân; học sinh được học vượt lớp, học ở độ tuổi cao hơn tuổi quy định; liên kết đào tạo trình độ đại học; điều kiện thành lập nhà trường và điều kiện được phép hoạt động giáo dục; đình chỉ hoạt động giáo dục; sáp nhập, chia, tách, giải thể nhà trường; một số quy định về thẩm quyền thành lập trường công lập và cho phép thành lập trường dân lập, trường tư thục; Giáo sư, phó giáo sư; đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo.

Bỏ một số cụm từ để phù hợp với định hướng sửa đổi Hiến pháp và các luật về tổ chức bộ máy; xác định nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; nội dung phân quyền, phân cấp.

Cùng với đó, Dự thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 6 (Hệ thống giáo dục quốc dân) theo hướng xác định rõ các cấp học của hệ thống giáo dục quốc dân gồm: Giáo dục mầm non; Giáo dục phổ thông; Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục đại học. Nội dung sửa không làm ảnh hưởng đến các quy định về cấp học và trình độ đào tạo đối với các điều liên quan trong toàn bộ Luật hiện hành.

Hướng sửa đổi này tiếp cận theo Phân loại chuẩn quốc tế về giáo dục (ISCED 2011) của UNESCO, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Điểm mới trong quy định này là: Bổ sung trung học nghề là cấp học. Không có trường trung cấp (chuyển sang trung học nghề: chương trình tích hợp kiến thức trung học phổ thông). Không cấp bằng trung cấp (thay bằng bằng trung học nghề); định nghĩa giáo dục đại học để đảm bảo tính nhất quán trong hệ thống. Như vậy, trong chương trình trung học nghề học sinh có 2 lựa chọn: được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề hoặc trung cấp nghề. Hết lớp 9 có 3 lựa chọn: (i) vào trung học phổ thông, (ii) học trung học nghề với chứng chỉ sơ cấp, (iii) học trung học nghề với chứng chỉ trung cấp nghề.

Việc sửa đổi, bổ sung theo hướng như trên tạo cơ hội cho người học có nhiều lựa chọn sau trung học cơ sở; tạo cơ hội học liên thông, học suốt đời… Hệ thống này sẽ phù hợp với cách tiếp cận hệ thống của UNESCO.

Bỏ bằng tốt nghiệp THCS

Đáng chú ý, Dự thảo Luật sửa theo hướng bỏ bằng tốt nghiệp THCS và giao thẩm quyền cho hiệu trưởng trường THCS/người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục THCS xác nhận hoàn thành chương trình THCS thay cho việc Trưởng phòng GDĐT cấp huyện cấp bằng tốt nghiệp THCS; giao thẩm quyền cho hiệu trưởng trường THPT/người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục THPT cấp bằng tốt nghiệp THPT thay cho việc Giám đốc Sở GDĐT cấp bằng tốt nghiệp THPT.

Theo Bộ GDĐT, nội dung sửa đổi nêu trên phù hợp với thực tiễn, thực hiện triệt để việc phân cấp, phân quyền, tuân thủ nguyên tắc "nơi nào đào tạo nơi đó cấp bằng" phù hợp với thông lệ quốc tế. Đảm bảo phù hợp với chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (KL số 137-KL/TW ngày 28/3/2025 của BCT, BBT); phù hợp với mục tiêu phổ cập giáo dục. Đồng thời phù hợp với xu thế quốc tế: Nhiều quốc gia phát triển (Mỹ, Canada, Anh, Úc, Phần Lan) không cấp bằng Tốt nghiệp THCS mà sử dụng xác nhận của Hiệu trưởng về kết quả học tập ở lớp dưới để xét học ở bậc học cao hơn hoặc phân luồng. Việc xác nhận hoàn thành chương trình THCS không ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của người học.

Cụ thể, nội dung sửa đổi được thể hiện tại Điều 12, Điều 34 và khoản 2, 3 Điều 45 Luật Giáo dục, đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, giao hiệu trưởng/người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình THCS xác nhận học bạ việc hoàn thành chương trình THCS cho người học; giao thẩm quyền cho hiệu trưởng trường THPT/người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục THPT cấp bằng tốt nghiệp THPT, bỏ thủ tục cấp bằng tốt nghiệp THPT thực hiện tại Sở GDĐT.