Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận định về thuận lợi và thách thức của ngành giáo dục trong năm 2025

Nhân dịp Tết Ất tỵ 2025, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có những chia sẻ với báo chí về những thuận lợi và thách thức của ngành giáo dục trong năm mới.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, năm Ất tỵ 2025, ngành Giáo dục sẽ có nhiều thuận lợi. Trước hết, đó là sự quan tâm rất lớn của toàn xã hội dành cho ngành, sự quan tâm này mang tới những đồng hành, chia sẻ những thuận lợi, thách thức đặt ra với ngành Giáo dục trong năm 2025.

Theo Bộ trưởng, thuận lợi lớn nhất là những chỉ đạo, định hướng sát sao về phát triển giáo dục và đào tạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội; sự quan tâm, ghi nhận, động viên của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với ngành, với lực lượng nhà giáo, với học sinh, sinh viên.

Cùng với đó là sự vào cuộc phối hợp của các cấp, các ngành trung ương, địa phương với sự nghiệp giáo dục.

Những chuyển động trong hoàn thiện chế độ, chính sách chung có tác động tới giáo dục, cũng như chế độ, chính sách riêng của ngành, liên quan tới ngành… cũng tạo thuận lợi lớn cho những đổi mới, phát triển về giáo dục và đào tạo thời gian qua.

“Dù vẫn còn một số vấn đề đặt ra về số lượng, chất lượng, song không thể phủ nhận đây là thời điểm, đội ngũ nhà giáo đông đảo về số lượng, được đào tạo bài bản, có trình độ chuyên môn vững vàng.

Với vai trò “quyết định chất lượng giáo dục”, khoảng 1,6 triệu nhà giáo có trình độ, tâm huyết cống hiến chính là thuận lợi lớn của ngành” – Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển như hiện nay, cùng với quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, giáo dục được thụ hưởng nhiều “cái lợi” và cả người dạy, người học cũng đang nhanh chóng tiếp thu, tận dụng những lợi thế này để đổi mới, đưa chất lượng giáo dục tiệm cận với khu vực và thế giới.

Nhưng đồng thời với thuận lợi, cơ hội là thách thức. Sự quan tâm, kỳ vọng lớn với giáo dục trong bối cảnh điều kiện đầu tư cho phát triển giáo dục còn khiêm tốn làm gia tăng áp lực cho ngành. Sự quan tâm nhưng đôi khi chưa thấu hiểu, chia sẻ đúng, đủ của phụ huynh, xã hội cũng là thách thức trong việc đáp ứng được sự quan tâm.

Những khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất, trường lớp nhất là ở vùng sâu, vùng xa và ở ngay các thành phố lớn đặt ra thách thức chưa thể giải quyết được ngay. Mặc dù các địa phương rất nỗ lực và thời gian qua đã bổ sung đầu tư song vẫn chưa theo kịp với sự gia tăng số lượng học sinh và yêu cầu của đổi mới giáo dục.

“Thiếu giáo viên, áp lực để làm nghề, giữ nghề của nhà giáo trong điều kiện còn khó khăn về thu nhập, khó khăn về điều kiện làm việc và cả sức ép để thích ứng với đòi hỏi của quá trình đổi mới giáo dục và đào tạo đang diễn ra… đều là những thách thức lớn đang đặt ra cho ngành.

Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ cũng đặt ra bài toán về việc thích ứng, quản lý, quản trị trong môi trường giáo dục”- Bộ trưởng phân tích.

Định hướng giáo dục trong năm 2025, ngành Giáo dục tiếp tục có nhiều công việc, nhiệm vụ phải làm để tiếp tục trong hành trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Trong đó, nhiệm vụ lớn là Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan liên quan để hoàn thiện Chương trình hành động của Chính phủ triển khai Kết luận số 91-KL/TW ngày 10/8/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW. Sau khi Chương trình hành động được ban hành sẽ là xây dựng các kế hoạch và bắt tay vào triển khai.

Hiện nay, Bộ GD&ĐT cũng đang trong quá trình hoàn thiện để ngay trong đầu năm 2025 ban hành Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Cùng với Chương trình hành động thực hiện Kết luận số 91 của Bộ Chính trị, Chiến lược phát triển giáo dục sẽ là căn cứ quan trọng cho những bước phát triển tiếp theo của giáo dục và đào tạo.

Nếu như năm 2024 được coi là năm đánh dấu thời điểm hoàn thành chu trình đầu tiên triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với ba cấp học đồng bộ trên cả nước, thì nửa đầu năm 2025 với những công việc cần phải làm tốt như kết thúc học kỳ II của năm học, thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học cao đẳng… thì mới có thể khép lại được chu trình đầu tiên này.

Sau 4 năm triển khai trên thực tế, năm 2025 Bộ GD&ĐT cũng sẽ tiến hành tổng kết giai đoạn đầu triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 để đặt ra những mục tiêu, giải pháp đổi mới có chiều sâu hơn cho giai đoạn tiếp theo.

Trong nửa đầu năm 2025, dự thảo Luật Nhà giáo sẽ được trình Quốc hội khóa XV lần thứ 2 tại Kỳ họp thứ 9.

Xác định đây là việc lớn nên Bộ GD&ĐT đã và đang tập trung cao cho việc hoàn thiện dự thảo sau lần đầu lấy ý kiến Quốc hội.

“Chúng tôi mong rằng, những tâm huyết, ấp ủ về một dự thảo Luật sẽ phát triển được lực lượng nhà giáo, sẽ gỡ vướng được cho hàng loạt các vấn đề về quản lý nhà giáo trong suốt thời gian qua… sẽ thuyết phục được đại biểu Quốc hội, thuyết phục được xã hội.

Không chỉ chúng tôi mà hơn 1,6 triệu nhà giáo cả nước đang ngóng chờ thời điểm Luật Nhà giáo chính thức được thông qua và đi vào cuộc sống.

Cùng với đó, chúng tôi sẽ rà soát Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp để xem xét sửa đổi, bổ sung” – Bộ trưởng bày tỏ.

Cũng theo Bộ trưởng, khi Chương trình giáo dục phổ thông 2018 hoàn thành chu trình đầu tiên, lại là lúc Chương trình giáo dục mầm non mới sẽ được triển khai thí điểm tại 20 tỉnh/thành phố trong cả nước.

Năm 2025 sẽ đánh dấu bước khởi đầu của đổi mới giáo dục mầm non - cấp học nền tảng nhưng còn nhiều khó khăn nhất hiện nay.

Đất nước đang bước vào “kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, mới đây Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; trước đó Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về việc đẩy mạnh đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn và một số ngành công nghệ số cốt lõi và còn nhiều những chủ trương, chính sách lớn khác.

Ngành Giáo dục xác định rõ trọng trách trong giai đoạn quan trọng này, bởi mọi “đột phá” muốn thành công đều phải bắt đầu từ con người, từ nguồn nhân lực.

Cùng với các ban, bộ, ngành, địa phương, năm 2025 cũng sẽ là năm Bộ GD&ĐT, ngành Giáo dục tập trung cho việc tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quản lý.

Trước mắt, chúng tôi đang tổ chức thực hiện việc sáp nhập, tiếp nhận các đơn vị, đầu mối theo chỉ đạo của Trung ương. Và đối với nhóm công việc này sẽ có nhiều việc phải làm trong năm 2025.