Bộ Y tế thẳng thắn chỉ rõ người đang tiếp tay cho mỹ phẩm giả

Thị trường mỹ phẩm Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, đạt quy mô hơn 2,3 tỷ USD và vẫn tăng trưởng đều đặn 10-15% mỗi năm.

Nhưng đi cùng sự “phình to” ấy là những mảng tối đáng lo ngại: Dầu gội chứa chất diệt côn trùng, kem chống nắng không đúng chỉ số, mỹ phẩm quảng cáo như thuốc chữa bệnh và tình trạng mỹ phẩm giả tràn lan. Đáng nói hơn, một bộ phận người tiêu dùng vì tâm lý ham rẻ đã vô tình tiếp tay cho vấn nạn này.

Theo TS Hùng, mỹ phẩm hiện là một trong những ngành hàng có tốc độ phát triển nhanh nhất tại Việt Nam. Tính đến năm 2024, quy mô thị trường đạt 2,3-2,5 tỷ USD, tập trung nhiều nhất ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng. Xu hướng tiêu dùng cũng đang mở rộng sang nông thôn, đồng bằng và miền núi.

Tuy nhiên, có một nghịch lý là 80-90% mỹ phẩm trên thị trường vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu, chủ yếu từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc và châu Âu. Trong khi đó, sản phẩm trong nước còn hạn chế về công nghệ, nghiên cứu và thương hiệu, khiến doanh nghiệp nội khó cạnh tranh.

Song song với hàng nhập khẩu, mỹ phẩm tự chế (handmade), mỹ phẩm “nhà làm” (homemade) đang nở rộ. Đây là phân khúc được nhiều người trẻ ưa chuộng nhờ giá rẻ và quảng cáo gắn mác “tự nhiên”.

Nhưng theo ông Hùng, nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ chưa tuân thủ đúng quy chuẩn, không công bố sản phẩm, không đảm bảo quy trình “Thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm” (CGMP).

Điều này khiến nguy cơ về an toàn và chất lượng bị bỏ ngỏ, trong khi người tiêu dùng lại dễ tin vào quảng cáo trên mạng xã hội.

“Chính lợi nhuận cao và nhu cầu lớn đã biến mỹ phẩm thành miếng mồi béo bở cho hàng giả, hàng nhái. Cộng thêm tâm lý ham rẻ, bất chấp rủi ro, nhiều người tiêu dùng đã vô tình tiếp tay cho vấn nạn này”, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược nhấn mạnh.

Trong đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (15/5 – 15/6), lực lượng chức năng đã triệt phá nhiều vụ kinh doanh mỹ phẩm không rõ nguồn gốc. Đáng chú ý, có trường hợp dầu gội chứa cả chất diệt côn trùng, kem chống nắng sai chỉ số, mỹ phẩm được quảng cáo như thuốc chữa bệnh.

Các chuyên gia y tế cảnh báo, những sản phẩm này không chỉ làm mất niềm tin người tiêu dùng mà còn có thể gây hại trực tiếp đến sức khỏe: kích ứng da, dị ứng, viêm nhiễm, thậm chí ngộ độc lâu dài.

Trước thực trạng đáng lo ngại, lãnh đạo Cục Quản lý Dược cho biết Bộ Y tế sẽ tập trung triển khai 4 nhóm giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất, tăng cường hậu kiểm và xử phạt. Xây dựng hệ thống hậu kiểm hiệu quả, định kỳ kiểm tra sản phẩm, xử lý mạnh tay vi phạm, đồng thời thiết lập cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc minh bạch.

Thứ hai, hỗ trợ phát triển sản phẩm nội địa. Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ, nghiên cứu R&D, tiêu chuẩn hóa chất lượng, xây dựng thương hiệu mỹ phẩm Việt gắn với thảo dược và nguyên liệu bản địa.

Thứ ba, nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Đẩy mạnh truyền thông về mỹ phẩm an toàn, hướng dẫn cách kiểm tra sản phẩm chính hãng, khuyến khích người dân sử dụng công cụ tra cứu thông tin công bố trên website Cục Quản lý Dược.

Thứ tư, phối hợp liên ngành và quốc tế. Kết nối chặt chẽ giữa Y tế, Công Thương, Hải quan, Quản lý thị trường, Công an, đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ các nước ASEAN và quốc tế.

Đặc biệt, Bộ Y tế đang xây dựng Nghị định mới về quản lý mỹ phẩm, dự kiến trình Chính phủ trong tháng 9. Nghị định này sẽ đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho doanh nghiệp, song vẫn giữ được cơ chế kiểm soát chặt chẽ.

Các chuyên gia khuyến cáo, trong bối cảnh thị trường mỹ phẩm ngày càng phức tạp, mỗi người tiêu dùng cần tỉnh táo, lựa chọn sản phẩm từ thương hiệu uy tín, có công bố rõ ràng. Không nên vì ham rẻ mà chấp nhận rủi ro, bởi hậu quả sức khỏe có thể khôn lường.

Mỹ phẩm vốn là ngành gắn liền với vẻ đẹp và sức khỏe. Nếu không siết chặt quản lý, không thay đổi nhận thức, người chịu thiệt thòi nhất vẫn chính là người tiêu dùng.