Lá đơn tình nguyện viết bằng máu

Sinh ra ở xã Cẩm Hà, một xã nghèo của huyện Cẩm Xuyên, lại đông anh em, cậu bé Nguyễn Đức Tới đã phải nếm trải nỗi cực nhọc, khó khăn ngay những khi đang ngồi ghế nhà trường.

Học dở dang cấp 3 đúng lúc cả nước đang bước vào giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ, Nguyễn Đức Tới và bạn bè cùng trang lứa bị cuốn hút vào không khí náo nức, cả nước dồn sức cho miền Nam đánh bại giặc Mỹ.

Ông kể, vào một buổi sáng trên đường đi học về, nghe loa phát thanh đầu làng phát tin chiến trường thắng lớn, thanh niên cả nước sắp bước vào đợt tuyển quân mới bổ sung cho chiến trường, chuẩn bị đón thời cơ giải phóng miền Nam, ông thấy lòng rộn ràng, náo nức.

Vừa quẳng cặp sách xuống bàn, ông vội vàng chạy đến rủ Hải, một bạn thân cùng lớp viết  đơn tình nguyện nhập ngũ. Sợ không được chấp nhận, cả hai bàn nhau chích máu từ ngón tay viết chung một lá đơn với lời lẽ tha thiết, xin các cấp lãnh đạo cho đi bộ đội, vào chiến trường miền Nam chiến đấu. Đơn được chấp nhận, nhưng chỉ ông trúng tuyển. Còn Hải do sức khỏe chưa đáp ứng được nên phải chờ đến đợt sau.

Tháng 10/1974, ông cùng đồng đội hành quân lên Đoàn 22 xã Sơn Quang, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh. Sau một tháng huấn luyện cấp tốc, ông được bổ sung vào sư đoàn 341 đóng tận Quảng Bình chuẩn bị cho “đi sâu, đi lâu, đi dài” vào chiến trường B đánh nhau với quân Ngụy.

Nhờ nhanh nhẹn, sáng dạ, Nguyễn Đức Tới được cấp trên chọn vào đại đội 18 thông tin của trung đoàn 270, sư đoàn 341. Làm anh lính thông tin hữu tuyến vất vả, nhọc nhằn hết chỗ nói. Mỗi lần hành quân chiến đấu, phải mang trên người khoảng 35kg gồm dây, máy điện thoại, khẩu tiểu liên AK, cùng với quân tư trang…

Do tính chất công việc, lính thông tin là người “đi trước, về sau” để rải dây, thu dây. Phần nhiều chiến đấu độc lập, một mình âm thầm trong rừng, chẳng có ai yểm trợ nên rất dễ bị bọn biệt kích, thám báo địch tóm được. Nguyễn Đức Tới có lần bị thất lạc trong rừng, đơn vị phải rải người đi tìm khắp nơi mới thấy.

Sau tết 1975, khoảng đầu tháng 3 ông cùng đơn vị vượt Trường Sơn làm một cuộc hành quân dài ngày, vào tận miền Đông Nam Bộ. Đây chính là thời điểm chiến trường miền Nam đã có những bước phát triển đột biến, ta đã giành được thế chủ động trên chiến trường. Lúc này, tinh thần chiến đấu của quân Ngụy giảm sút nghiêm trọng. Khả năng suy sụp, tan rã của địch trước những quân đoàn chủ lực cơ động mạnh của ta là không thể tránh khỏi.

Theo chỉ thị của trên, đơn vị của Nguyễn Đức Tới được lệnh phối hợp với các mũi tấn công của các tiểu đoàn trực thuộc, liên tục tiến công, phá vỡ hệ thống phòng thủ của địch. Cứ thế, mỗi ngày một trận liên tiếp nhau, chàng tân binh Nguyễn Đức Tới với loằng ngoằng dây, máy, ba lô, súng đạn trên vai, biệt phái đi cùng các mũi tấn công của tiểu đoàn 4, tiểu đoàn 5, trung đoàn 270 suốt cả chiến dịch.

Ông cho biết, nhằm tiếp sức, cứu vãn chính quyền Ngụy - Sài Gòn, theo lệnh của Tổng thống Giê–ơn Pho, ngày 28/3/1975, Đại tướng Uây-en - Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ sang giúp Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Theo  kế sách của tướng Uây-en, Thiệu cho thiết lập một tuyến phòng thủ kéo dài từ Phan Rang – Xuân Lộc – Tây Ninh hòng giữ lấy vùng đất còn lại sau khi Tây Nguyên thất thủ. Uây-en nhấn mạnh: “Phải giữ cho được Xuân Lộc. Mất Xuân Lộc coi như mất Sài Gòn”.

Đập tan “ Cánh cửa thép” Xuân Lộc

Xuân Lộc là thủ phủ của tỉnh Long Khánh (nay là Đồng Nai), cách Sài Gòn 60km về phía Đông Bắc, cách Biên Hòa 25km về phía Đông. Đây là phòng tuyến cuối cùng bảo vệ thủ đô, địch nâng cấp cấu trúc Xuân Lộc thành cụm cứ điểm mạnh là “Cánh cửa thép” án ngữ Sài Gòn. Với một lực lượng phòng thủ, rất đông, rất mạnh đặt dưới quyền chỉ huy của Chuẩn tướng Lê Minh Đảo Tư lệnh sư đoàn 18.

Ông Tới kể lại, đánh chiếm Xuân Lộc là cuộc đụng độ gay gắt, quyết liệt giữa ý chí, quyết tâm, nghệ thuật quân sự của hai bên. Cuộc chiến diễn ra 12 ngày đêm, ác liệt nhất là 5 ngày đầu (từ 9-13/3). Không thể để “áo giáp” bảo vệ Sài Gòn bị chọc thủng, các đơn vị quân đội Việt Nam Cộng hòa chống phá rất quyết liệt, quân ta bị tổn thương không nhỏ, không hoàn thành được các mục tiêu đề ra nên tạm dừng để rút kinh nghiệm, chuẩn bị cho đợt sau.

Sáng ngày 15/4, khi pháo 130 ly của ta bắt đầu bắn phá mãnh liệt căn cứ không quân Biên Hòa, không cho chúng rảnh tay yểm trợ Xuân Lộc, thì các lực lượng bộ binh và xe tăng đồng loạt tấn công từ sau lưng địch. Đến cuối ngày, ta đánh chiếm được ngã ba Dầu Giây và đoạn cuối đường 20 từ Trúc Tân đến Kiệm Tân, uy hiếp Sở Chỉ huy tiền phương Quân đoàn 3 địch đặt tại Trảng Bom.

Chỉ mấy hôm sau, tuyến phòng thủ cuối cùng của kẻ địch tại Xuân Lộc hoàn toàn tan rã, “cánh cửa thép” Xuân Lộc bị chọc thủng, mọi con đường vào Sài Gòn mở toang, đón chờ đại quân ta tiến vào kết thúc chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng.

Thiếu tướng Nguyễn Đức Tới trầm ngâm kể lại một cách đầy tiếc nuối: “Do bị thương nặng nên tôi không được cùng đồng đội chứng kiến phút giây lịch sử ngày 30/4. Nhưng tôi rất tự hào đã được góp phần mình vào sự kiện quan trọng xé nát khu vực phòng thủ Xuân Lộc, chốt chặn cuối cùng án ngữ phía Đông Bắc Sài Gòn.

Rạng sáng 27/4, đang cùng đồng đội chuẩn bị rải dây nối mạng thông tin cho chỉ huy chỉ đạo các mũi tấn công thì bỗng nghe tiếng nổ chát chúa của súng M79. Thì ra mấy anh em chúng tôi bị lọt vào một ổ thám báo của địch.

Không còn cách nào khác, cả tôi và đồng chí Lam, người xã Cẩm Dương (Cẩm Xuyên) cùng đồng chí Thuấn (người Diễn Châu - Nghệ An) hô nhau quét đại mấy loạt đạn AK về phía địch. Bỗng tôi bị hất đổ rạp xuống đất, đầu óc choáng váng, quay cuồng. Thì ra tôi bị thương hai nơi. Đùi phải bị 2 viên đạn bắn thẳng, trên đầu phía gần gáy bị 2 mảnh đạn pháo găm vào, máu chảy ra lênh láng. Thấy vướng víu, tôi lột chiếc mũ cối đang đội đầu ném ra xa mấy mét.

“Chiu! Chiu! Chiu!”, bọn địch tưởng có người cứ nhè chóp mũ bắn loạn xạ. Tôi ôm khẩu AK lăn mấy vòng lọt thỏm xuống vọc sắn của dân, buột miệng kêu: “Mẹ ơi, con chết mất!” rồi ngất đi không biết gì nữa.

Rạng sáng hôm sau, tỉnh lại thấy bốn bề vắng ngắt. Vừa đói, vừa khát, có lẽ do mất nhiều máu, tôi cố lết đi và tìm được một cây chuối vườn. Không còn đủ sức, tôi phải dùng răng cắn vào thân cây mong nó đổ xuống để kiếm mấy quả cho đỡ đói, và rồi thiếp đi lúc nào không biết.

Khi tỉnh lại tôi thấy mình nằm trong bệnh viện, bị băng kín cả đầu lẫn chân. Anh em cho biết, chỉ tìm thấy tôi và Thuấn. Cả hai đều bị thương nặng. Còn Lam thì bị địch bắt đi, chưa biết ở đâu.

Những ngày nằm điều trị tại bệnh viện K8 miền Đông là những ngày dài đến vô tận. Tôi cũng như các đồng đội ai cũng đều sốt ruột, muốn chóng bình phục để tiếp tục cầm súng vào tận sào huyệt kẻ thù.

Thấy chúng tôi đều buồn thiu, đồng chí thủ trưởng bệnh viện đến tận giường động viên, an ủi: “Các đồng chí đều đã góp phần xứng đáng cho chiến thắng này bằng chiến công lớn phá tan “Cánh cửa thép” Xuân Lộc. Biết bao đồng đội của chúng ta không còn cơ hội để trông thấy ngày thắng lợi cuối cùng cơ mà”.

Tôi phải nằm tại đây hơn 4 tháng, qua 2, 3 lần mổ để lấy đạn ở bẹn, ở chân và trên đầu ra, với kết luận 41% thương tật”.

Tôi cười, trêu lại anh: “Sau này đi học sỹ quan, rồi làm đến chức Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh hay Tham mưu phó Quân khu IV, Thiếu tướng có thấy buồn cười khi nghĩ đến lần bị thương nặng đã kêu lên: “Con chết mất, mẹ ơi!”.

Anh cười hiền khô, trả lời: “Chẳng hiểu sao bọn lính trẻ chúng tôi ra trận gặp chuyện gì không may đều nghĩ đến mẹ và cảm thấy như người luôn ở bên cạnh vỗ về, động viên, an ủi”.

Những ngày tháng Tư 2020

 Khắc Hiển