Bước tiến kiến tạo hành lang pháp lý và thúc đẩy đổi mới sáng tạo quốc gia

Hoàn thiện thể chế, tạo lập hành lang pháp lý

Trong tháng 10/2025, ngành khoa học và công nghệ tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế, đóng góp thiết yếu vào quá trình chuyển đổi số quốc gia và phát triển bền vững.

Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế được xem là hoạt động chủ chốt và nổi bật nhất trong tháng. Bộ KH&CN đã trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành 01 Nghị quyết, 07 Nghị định và 07 Quyết định quan trọng, bao quát hầu hết các lĩnh vực trọng tâm của ngành.

Đáng chú ý, Nghị quyết số 307/NQ-CP ngày 06/10/2025 đã chính thức bổ sung dự án Luật Trí tuệ nhân tạo vào chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đánh dấu bước tiến mang tính lịch sử trong việc xây dựng hành lang pháp lý chuyên biệt cho lĩnh vực này.

Khung pháp lý đảm bảo cho việc đưa Luật Khoa học, Công nghệ và Chuyển đổi số (Luật KH,CN và ĐMST) đi vào thực tiễn với việc 7 Nghị định được ban hành trong tháng, tập trung hướng dẫn chi tiết các nội dung của Luật KH,CN và ĐMST, từ cơ chế tự chủ, tài chính, quỹ đầu tư mạo hiểm, đến hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Trong đó, Nghị định số 271/2025 đặc biệt quan trọng khi quy định việc thành lập và góp vốn doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu KH&CN trên địa bàn Hà Nội, mở ra cơ chế mới, nhằm đưa tri thức khoa học vào thực tiễn sản xuất.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều quyết định mang ý nghĩa định hướng chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển KH,CN&ĐMST. Các văn bản này bao gồm việc kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về KH,CN&ĐMST, chuyển đổi số và Đề án 06; ban hành kế hoạch triển khai thi hành các luật sửa đổi trong lĩnh vực tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và KH&CN; phê duyệt chương trình khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư hạ tầng viễn thông và hạ tầng số quốc gia đến năm 2030; cùng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả KH,CN&ĐMST, chuyển đổi số đối với phát triển kinh tế - xã hội. Những văn bản này có vai trò quan trọng trong việc lượng hóa đóng góp của KH&CN, đồng thời nâng cao hiệu quả đầu tư công cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.

Bộ cũng ban hành 5 Thông tư hướng dẫn chuyên ngành, góp phần hoàn thiện khung pháp lý, chuẩn hóa quy trình kỹ thuật và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực dữ liệu, an toàn hạt nhân và chữ ký điện tử.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý trong tháng 10/2025 là sự kiện “Đổi mới sáng tạo toàn dân - Động lực phát triển quốc gia” được tổ chức tại Hà Nội. Trong khuôn khổ chương trình, Diễn đàn chính sách và Triển lãm quốc tế về đổi mới sáng tạo đã được tổ chức, giới thiệu hàng trăm sản phẩm, giải pháp công nghệ mới của Việt Nam.

Chương trình chào mừng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025 với chủ đề “Chuyển đổi số: Nhanh hơn - hiệu quả hơn - gần dân hơn” đã tổng kết giai đoạn 2020-2025, công bố Chỉ số Chuyển đổi số (DTI) năm 2024 của các tỉnh, thành phố, và tôn vinh các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Đây là dịp nhìn lại chặng đường 5 năm thực hiện chương trình chuyển đổi số quốc gia, đồng thời định hướng cho giai đoạn tiếp theo với mục tiêu lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.

"Tháng 10/2025 là tháng có nhiều dấu mốc quan trọng của ngành Khoa học và Công nghệ, thể hiện qua kết quả lập pháp, hoạt động chuyên môn và truyền thông lan tỏa tích cực", Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nói và khẳng định sự vào cuộc đồng bộ của toàn ngành cùng sự đồng hành của các cơ quan báo chí đã góp phần đưa hình ảnh, vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng gần gũi và gắn bó hơn với đời sống xã hội.

Quyết liệt triển khai các nhiệm vụ theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị

“Ưu tiên số một là hoàn thiện hành lang pháp luật, không chỉ trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, mà còn trong cả lĩnh vực đầu tư và tài chính” - Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ KHCN Bùi Hoàng Phương cho biết không khí triển khai Nghị quyết 57 hiện nay là "vô cùng quyết liệt", với sự vào cuộc và đôn đốc thường xuyên của toàn bộ hệ thống chính trị, từ lãnh đạo Trung ương đến bí thư, chủ tịch địa phương.

Tại buổi họp báo, Chánh Văn phòng Bộ KHCN Hà Minh Hiệp cho biết, về chính sách, Bộ Khoa học và Công nghệ đã đưa ra Danh mục sản phẩm công nghệ chiến lược, trong đó triển khai 4 sản phẩm từ ngày 31/10 và những sản phẩm còn lại sẽ được triển khai trong tháng 12/2025. Bên cạnh đó, Bộ cũng ban hành Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số. Đây là cơ sở để các địa phương, bộ ngành xây dựng khung kiến trúc cho lĩnh vực, địa phương của mình, tránh hiện tượng chồng chéo, dàn trải.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã ban hành 84 nền tảng số quốc gia, trong đó 28 nền tảng đã được vận hành. Nhiều thủ tục hành chính được vận hành trên môi trường trực tuyến, phục vụ đắc lực cho chính quyền 2 cấp cũng như mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.

Sự ra đời của Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025 đã “tháo gỡ toàn diện những khó khăn vướng mắc tồn tại nhiều năm qua” về tài chính, nhân lực, thông tin khoa học công nghệ cũng như quy trình đặt hàng các nhiệm vụ khoa học công nghệ.

Đặc biệt, Bộ đã hoàn thành Cổng Sáng kiến khoa học công nghệ - nơi tiếp nhận mọi sáng kiến, kiến nghị của địa phương. “Đầu ra của Cổng Sáng kiến sẽ là đầu vào của Quỹ Nafosted. Quỹ sẽ dựa vào các kiến nghị để hình thành các nhiệm vụ khoa học công nghệ” - ông Hiệp cung cấp thêm thông tin.

Thông tin thêm về việc triển khai Nghị quyết 57, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, trong năm nay, Chính phủ bổ sung thêm 25.000 tỷ đồng để triển khai Nghị quyết 57 và Bộ Khoa học và Công nghệ đang phối hợp với Bộ Tài chính phân bổ vốn hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương thực hiện Nghị quyết 57.

Bằng những hành động quyết liệt, Bộ Khoa học và Công nghệ đang ngày càng chứng minh được vai trò quan trọng của Bộ trong việc thúc đẩy hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo động lực vững chắc để Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới.

Tăng tốc hoàn thiện hành lang pháp lý cho chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo

Tại họp báo, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết tháng 11/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tập trung hoàn thiện 5 dự án Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 10, gồm: Luật Chuyển đổi số, Luật Công nghệ cao (sửa đổi), Luật sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ, Luật sửa đổi Luật Chuyển giao công nghệ và Luật Trí tuệ nhân tạo.

Đồng thời, tháng 11/2025, Bộ sẽ tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xây dựng các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành những Luật đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9.

Hoàn thiện các dự thảo Nghị định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; phát triển công nghiệp công nghệ số và khu công nghệ số tập trung; quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ Halal; cùng các quy định sửa đổi điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo.

Cùng với đó, Bộ đồng thời triển khai các đề án trọng điểm như: Đề án đẩy mạnh công tác sở hữu trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; Đề án thống kê, đánh giá tỷ trọng đóng góp của công nghệ sinh học; Chiến lược phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2035, tầm nhìn 2050; và Đề án đào tạo, phát triển nguồn nhân lực năng lượng nguyên tử.