Các công ty khai thác than lớn nhất thế giới đã tăng gấp 3 lần lợi nhuận vào năm 2022, đạt tổng cộng hơn 97 tỷ USD, bất chấp những kỳ vọng đối với một ngành được cho là đang suy thoái.

Khi nhu cầu nhiên liệu toàn cầu tăng lên mức kỷ lục, tổng thu nhập từ hoạt động khai thác than tại 20 công ty khai thác than lớn nhất thế giới có thông tin tài chính đạt 97,7 tỷ USD trong khoảng thời gian 12 tháng gần đây nhất, so với 28,2 tỷ USD trong cùng kỳ năm trước đó, theo nghiên cứu của Financial Times và dữ liệu từ S&P Capital IQ.

Nhiều quốc gia từng cam kết từ bỏ than đá đã quay trở lại với chúng và coi chúng như một nguồn nhiệt và năng lượng đáng tin cậy khi mối quan tâm về an ninh năng lượng trở thành ưu tiên hàng đầu sau cuộc xung đột Ukraine - Nga.

Những công ty kiếm tiền nhiều nhất là Glencore của Thuỵ Sĩ, với thu nhập từ khai thác than là 13,2 tỷ USD trong 12 tháng kết thúc vào ngày 30/6; công ty China Shenhua kiếm được 12,2 tỷ USD trong thời gian đó; và công ty BHP kiếm được 9,5 tỷ USD chủ yếu từ sản xuất than luyện kim.

Chỉ một năm sau khi hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP26 của Liên Hợp Quốc cam kết “giảm dần” than đá, thay vào đó, nhu cầu về nhiên liệu hóa thạch đã tăng lên do giá khí đốt cao và cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu. Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết, nhu cầu than toàn cầu tăng 1,2%, đạt mức cao kỷ lục vào năm 2022.

Vào năm 2022, giá tiêu chuẩn cho than nhiệt chất lượng cao ở châu Âu trung bình là 295 USD — gấp đôi mức của năm trước và cao hơn gần 4 lần so với giá trung bình từ năm 2010 - 2020, theo Argus Media.

Kết quả là, các công ty khai thác than đã trải qua một sự cải thiện to lớn và bất ngờ về vận may của họ.

Công ty con của Anglo American, nhà sản xuất than luyện kim được sử dụng trong sản xuất thép lớn thứ 5 thế giới bên ngoài Trung Quốc, đã chuyển từ khoản lỗ 34 triệu USD trong 12 tháng kết thúc vào ngày 30/6/2021 lên khoản lãi 2,5 tỷ USD một năm sau đó.

Mức tăng lợi nhuận than lớn nhất là tại BHP, nơi họ tăng 3.200%, từ 288 triệu USD trong 12 tháng kết thúc vào ngày 30/6/2021 lên 9,5 tỷ USD một năm sau đó. BHP là nhà sản xuất than luyện kim lớn nhất thế giới bên ngoài Trung Quốc.

Tại công ty Glencore, thu nhập từ than tăng lên 13,2 tỷ USD so với 1,2 tỷ USD trong cùng kỳ năm trước.

Myles Allsop, nhà phân tích tại UBS cho biết: “Các nhà sản xuất than để xuất khẩu là những bên thắng lớn. Các công ty khai thác than để xuất khẩu và giao dịch quốc tế có lợi nhuận lớn hơn so với các công ty khai thác than thuộc sở hữu nhà nước bán cho thị trường nội địa của họ”.

Allsop nói thêm rằng: “Cuộc xung đột Ukraine đã gây ra tình trạng khan hiếm nghiêm trọng trên thị trường than”, đồng thời cho biết thêm rằng các biện pháp trừng phạt đã ngăn chặn than của Nga tiếp cận thị trường châu Âu.

Trước khi giá than bùng nổ, nhiều công ty khai thác lớn nhất bên ngoài Trung Quốc và Ấn Độ đang bận rộn cắt giảm hoạt động khai thác than của họ.

Đây là lý do đằng sau quyết định của BHP và Anglo American về việc bán cổ phần tương ứng của họ trong mỏ than Cerrejón ở Colombia, nơi xuất khẩu than nhiệt chất lượng cao sang châu Âu.

Vào tháng 1, họ đã bán tổng cộng 66% cổ phần của mình cho Glencore với giá 101 triệu USD tiền mặt và các khoản thanh toán khác, trao cho tập đoàn hàng hóa có trụ sở tại Thụy Sĩ, vốn đã sở hữu 33% quyền sở hữu toàn bộ tài sản.

Cerrejón đã thu 2 tỷ USD trước lãi vay, thuế và khấu hao trong nửa đầu năm 2022, gấp nhiều lần giá mua. Ben Davis, nhà phân tích khai thác tại Liberum Capital cho biết: “Đây có thể là thỏa thuận tốt nhất mà bất kỳ ai từng thấy”.

Hồng Vân (Theo Financial Times)