‏Cách đo độ mòn lốp và vì sao bạn không nên bỏ qua‏

‏Việc bảo dưỡng ô tô không chỉ đơn thuần là giữ cho nội thất và ngoại thất sạch sẽ hay đảm bảo động cơ vận hành êm ái. Kiểm tra lốp xe cũng là một nhiệm vụ quan trọng không thể xem nhẹ.

Lốp cần được bơm căng đúng áp suất chuẩn, bởi nếu bơm quá căng, xe dễ rơi vào tình trạng trượt nước, còn nếu bơm non, mức tiêu thụ nhiên liệu sẽ tăng, kéo theo nhiều vấn đề khác.

Bên cạnh đó, việc kiểm tra độ thẳng hàng của lốp cũng rất cần thiết, vì nếu không đảm bảo, vô lăng có thể bị lệch sang một bên hoặc xe bị kéo lệch hướng khi di chuyển.‏

‏Một yếu tố khác cần đặc biệt chú ý là gai lốp. Đây là phần cao su có hoa văn tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, được thiết kế để tăng độ bám đường cho xe, nhất là trên đường ướt hoặc khi vào cua.

Vậy làm sao để biết gai lốp còn đủ điều kiện sử dụng? Đó là lúc cần đo độ sâu gai lốp. Thông qua việc kiểm tra độ sâu này, người dùng có thể xác định liệu lốp xe vẫn an toàn hay đã đến lúc cần thay mới.‏

‏Tại sao độ sâu gai lốp lại quan trọng‏

‏Độ sâu gai lốp là khoảng cách từ rãnh, tức phần khe hở giữa các hoa văn cao su, đến đỉnh gai lốp. Với lốp mới, độ sâu này thường dao động từ 8 đến 9 mm.

Tuy nhiên, con số này không duy trì mãi trong suốt vòng đời của lốp. Theo thời gian sử dụng, lốp sẽ dần mòn đi, và quá trình này có thể diễn ra nhanh hơn nếu áp suất lốp không chuẩn, độ thẳng hàng bị lệch, hoặc xe thường xuyên tăng tốc và phanh gấp.‏

‏Khi gai lốp mòn dần, hiệu suất hoạt động của lốp sẽ giảm đáng kể. Lốp mất khả năng thoát nước hiệu quả và duy trì độ bám đường, khiến nguy cơ mất kiểm soát xe tăng lên. Đồng thời, khả năng phanh cũng bị ảnh hưởng, làm kéo dài thời gian dừng xe hoàn toàn.

Ở một số bang tại Mỹ như New York, Texas và California, nếu độ sâu gai lốp giảm xuống còn 1,6 mm hoặc thấp hơn, người lái xe có thể bị phạt. Vì vậy, việc nắm rõ tình trạng gai lốp là điều không thể bỏ qua.

Các chuyên gia khuyến nghị nên kiểm tra độ sâu gai lốp sau mỗi 5.000 km. Khi độ sâu giảm còn 3,2 mm, tần suất kiểm tra cần được tăng lên, và đến mức 1,6 mm, lốp cần được thay mới ngay lập tức. Nhưng làm thế nào để tự kiểm tra độ sâu gai lốp tại nhà mà không cần đến gara?‏

‏Phương pháp 1: Quan sát thanh chỉ báo mòn‏

‏Cách đơn giản và nhanh nhất để kiểm tra độ sâu gai lốp là quan sát các thanh chỉ báo mòn trên lốp. Những thanh cao su này, còn được gọi là chỉ báo mòn lốp (TWI), nằm nhô lên trong các rãnh lốp và xuất hiện ở một số vị trí cố định.

Hầu hết các nhà sản xuất thiết kế thanh chỉ báo mòn ở độ cao 1,6 mm so với đáy rãnh. Điều này có nghĩa là khi đỉnh gai lốp ngang bằng với thanh chỉ báo, độ sâu gai đã chạm mức 1,6 mm, báo hiệu cần thay lốp mới.

Ngược lại, nếu gai lốp vẫn cao hơn thanh chỉ báo, lốp vẫn còn sử dụng được. Để xác định vị trí thanh chỉ báo, người dùng có thể dùng tay sờ vào rãnh lốp hoặc tìm ký hiệu TWI trên thành lốp.

Chẳng hạn, lốp Michelin có hình người Michelin chỉ dẫn vị trí thanh chỉ báo, trong khi Continental sử dụng ký hiệu “TWI” kèm mũi tên.‏

‏Dù thanh chỉ báo mòn là tính năng phổ biến, một số hãng sản xuất còn tích hợp các cách khác để cảnh báo tình trạng lốp trước khi chạm ngưỡng 1,6 mm. Lốp Cooper sử dụng “Wear Square”, một hình vuông nhỏ trên gai lốp, thay đổi hình dạng theo mức mòn: mất phần trên khi mòn 25%, biến thành chữ L khi mòn 50%, thành đường thẳng khi mòn 75%, và hiển thị dấu chấm than khi cần thay lốp. Michelin áp dụng “Wear2Check” với ba vòng tròn có độ sâu khác nhau, lần lượt mờ đi ở mức mòn 25%, 50% và 75%. Trong khi đó, lốp Goodyear sử dụng thanh chỉ báo dạng bậc thang, đánh dấu các mức 6,4 mm, 4,8 mm, 3,2 mm và 1,6 mm.‏

‏Phương pháp 2: Kiểm tra bằng đồng xu‏

‏Nếu không tìm thấy thanh chỉ báo mòn hoặc khó xác định cách đọc, người dùng có thể sử dụng đồng xu để kiểm tra độ sâu gai lốp.

Đây là một phương pháp truyền thống, đơn giản, chỉ cần một đồng xu bất kỳ như penny hoặc quarter ở Mỹ, 20 pence ở Anh, hay 20 cent ở Úc.‏

‏Để thực hiện, trước tiên cần đậu xe trên mặt đường bằng phẳng và xoay một bánh xe ra ngoài để dễ quan sát gai lốp.

Sau đó, đặt đồng xu vào rãnh lốp, nơi có thanh chỉ báo mòn, và quan sát như sau: Với đồng penny, đặt mặt có hình Lincoln úp xuống; nếu toàn bộ đầu Lincoln vẫn lộ ra, độ sâu gai lốp đã ở mức 1,6 mm hoặc thấp hơn, cần thay lốp mới ngay.

Nếu một phần đầu bị gai lốp che khuất, lốp vẫn an toàn. Với đồng quarter, cũng đặt mặt có hình Washington úp xuống; nếu đỉnh đầu Washington nằm dưới gai lốp và không lộ ra, lốp vẫn còn sử dụng được, nhưng nếu đầu lộ hoàn toàn, đã đến lúc thay lốp.

Đối với đồng 20 pence, đặt tùy ý và quan sát dải băng; nếu dải băng bên trong bị gai lốp che, độ sâu còn trên 3 mm, còn nếu lộ ra, cần cân nhắc thay lốp.

Với đồng 20 cent Úc, đặt mặt có hình thú mỏ vịt lên trên; nếu gai lốp che được mỏ của thú, lốp vẫn ổn, ngược lại thì nên chuẩn bị thay sớm.‏

‏Nếu không có các loại đồng xu này, người dùng có thể tìm hiểu cách kiểm tra tương tự với đồng tiền của quốc gia mình.‏

‏Phương pháp 3: Sử dụng dụng cụ đo độ sâu gai lốp‏

‏Cả thanh chỉ báo mòn và phương pháp dùng đồng xu đều không cung cấp con số chính xác về độ sâu gai lốp tại thời điểm kiểm tra.

Để có kết quả cụ thể hơn, dụng cụ đo độ sâu gai lốp là lựa chọn tối ưu. Thiết bị này giúp xác định chính xác độ sâu gai, hỗ trợ người dùng lên kế hoạch thay lốp mới trước khi lốp mòn đến ngưỡng 1,6 mm. Dụng cụ đo thường có ba loại: dạng bút chì, dạng đồng hồ và dạng kỹ thuật số.

Cách sử dụng loại bút chì khá đơn giản: đầu tiên, hiệu chỉnh dụng cụ bằng cách đặt đế trên mặt phẳng và đảm bảo số đo về 0; tiếp theo, đẩy đầu đo vào rãnh lốp cho đến khi chạm đáy; sau đó, đặt đế dụng cụ lên gai lốp sao cho tiếp xúc cả hai bên; cuối cùng, nhấc dụng cụ lên và đọc số đo.

Nếu dụng cụ có mã màu, người dùng dễ dàng nhận biết lốp đang ở vùng an toàn (4,8 mm đến 25,4 mm), vùng cảnh báo (2,4 mm đến 4,8 mm), hay vùng nguy hiểm (dưới 2,4 mm).‏

‏Dụng cụ đo dạng đồng hồ và kỹ thuật số cũng hoạt động tương tự, chỉ cần đẩy đầu đo vào rãnh, đặt đế lên gai lốp và đọc kết quả.

Tuy nhiên, chúng dễ quan sát hơn nhờ kim chỉ rõ ràng trên loại đồng hồ hoặc số hiển thị chính xác trên loại kỹ thuật số, thậm chí có thể chuyển đổi giữa đơn vị mm và inch để tiện sử dụng.‏‏

‏Kiểm tra độ mòn lốp xe là một phần không thể thiếu trong việc bảo dưỡng ô tô, góp phần đảm bảo an toàn khi lái xe.

Dù sử dụng thanh chỉ báo mòn, đồng xu hay dụng cụ đo chuyên dụng, người dùng đều có thể tự đánh giá tình trạng lốp một cách dễ dàng. Việc kiểm tra định kỳ và thay lốp mới kịp thời sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trên đường, mang lại sự yên tâm cho mỗi hành trình.‏