Hơn 2.600 công trình chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV, ngày 13/11, Quốc hội nghe Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giai đoạn 2014 - 2018, sau đó thảo luận tại hội trường về nội dung này.

Trình bày Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt cho biết, trong giai đoạn giám sát, trên toàn quốc đã thẩm duyệt phòng cháy, chữa cháy đối với 58.504 dự án, công trình; tổ chức nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy cho 29.230 dự án, công trình.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn 2.662 công trình có nguy hiểm về cháy, nổ đã đưa vào sử dụng nhưng chưa được thẩm duyệt thiết kế hoặc đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy; tính đến tháng 7/2018, còn 110 công trình chung cư, nhà cao tầng đã được chủ đầu tư đưa vào hoạt động nhưng chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy.

Về công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trong các vụ cháy, nổ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội cho biết, giai đoạn 2014 - 2018, các cơ quan, tổ chức, đơn vị đã xây dựng mới 96.792 phương án chữa cháy, tổ chức thực tập 52.032 phương án, trong đó có 3.642 phương án xử lý tình huống cháy, nổ lớn có huy động nhiều lực lượng. Trong 4 năm, lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy đã tham gia và phối hợp với các lực lượng dập tắt được gần 10 nghìn vụ cháy (chiếm 73,1% số vụ); lực lượng phòng cháy, chữa cháy tại chỗ xử lý được trên 3.000 vụ.

Báo cáo cũng nêu rõ, mặc dù vậy, việc xây dựng và thực tập phương án chữa cháy ở một số cơ sở vẫn còn tính hình thức hoặc đối phó. Việc xây dựng, bố trí các điều kiện chữa cháy chưa được quan tâm đúng mức, chưa đáp ứng yêu cầu chữa cháy. Nhiều vụ cháy do nhiều lý do không được dập tắt kịp thời đã bùng phát thành cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản; công tác phối hợp hiệp đồng giữa các lực lượng phòng cháy, chữa cháy chưa thực sự chặt chẽ. Tỷ lệ thành lập lực lượng phòng cháy, chữa cháy ở cơ sở còn thấp so với quy định.

Trong giai đoạn 2014 - 2018, lực lượng chức năng đã tiến hành 357 cuộc thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy, kiểm tra an toàn phòng cháy, chữa cháy trên 1,5 triệu lượt, phát hiện hàng triệu tồn tại, thiếu sót. Cơ quan chức năng đã khởi tố điều tra, truy tố, xét xử hình sự 66 vụ án với 43 bị can; xử phạt hành chính trên 98 nghìn trường hợp vi phạm với số tiền 206 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động 1.956 trường hợp, tạm đình chỉ hoạt động 2.720 trường hợp.

Trên cơ sở kết quả giám sát, Đoàn giám sát kiến nghị Chính phủ nghiên cứu, đề xuất chủ trương xây dựng lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy chính quy, tinh nhuệ, tiến thẳng lên hiện đại; chỉ đạo rà soát, xây dựng, sửa đổi và bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phòng cháy, chữa cháy; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực có liên quan đến phòng cháy, chữa cháy; ưu tiên bố trí nguồn lực, tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phương tiện, trang thiết bị; chỉ đạo bố trí ngân sách phòng cháy, chữa cháy đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới...

Các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Bộ Công an với vai trò là cơ quan chủ trì giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy; tập trung công tác lãnh đạo, chỉ đạo; công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng pháp luật; việc bảo đảm các điều kiện phòng cháy, chữa cháy; hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm...

Có tình trạng đổ lỗi khi xảy ra cháy nổ

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí với các nhận định, đánh giá và đề xuất, kiến nghị được nêu trong Báo cáo của Đoàn giám sát và dành sự quan tâm đặc biệt đối với trách nhiệm để xảy ra tình trạng cháy, nổ thời gian vừa qua.

Cho rằng, công tác phòng cháy, chữa cháy phải được xác định “phòng là chính”, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp), nhấn mạnh, đã đến lúc nhìn thẳng vào thực trạng phòng, chống cháy nổ hiện nay để thấy những lỗ hổng và cần phải truy trách nhiệm, làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan.

Đó là lỗ hổng trong thực hiện, khi cơ quan chức năng khẳng định làm tốt công tác tuyên truyền, nhưng người dân khi được hỏi thì bảo không biết. Cơ quan chức năng khẳng định quan tâm thực hiện kiểm tra, giám sát nhưng những sai phạm trong cháy nổ phát hiện và xử lý rất ít; đến khi sự cố cháy nổ xảy ra mới xem xét nguyên nhân, quy trách nhiệm. Khi quy trách nhiệm thì có tình trạng đổ lỗi, trên đổ lỗi cho dưới là không chấp hành, dưới đổ lỗi cho trên là không hướng dẫn.

Từ đó, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cho rằng, cần bịt ngay lỗ hổng trong công tác xây dựng luật pháp, hướng dẫn triển khai thực hiện, giám sát thực hiện. Hơn hết là hãy dừng đổ lỗi để truy xét trách nhiệm rõ hơn, nhận trách nhiệm nghiêm túc hơn, từ đó tìm giải pháp phù hợp hơn.

Đại biểu Cao Thị Xuân (Thanh Hóa) cũng cho rằng, công tác xử lý trách nhiệm về quản lý nhà nước thời gian qua không tương xứng với những tồn tại, vi phạm, sai phạm trong công tác phòng cháy, chữa cháy. Qua cuộc giám sát này, lỗ hổng pháp luật sẽ được phát hiện và bịt lại, kinh phí còn thiếu sẽ được quan tâm cấp bù nhưng những lỗ hổng về nhận thức, khoảng trống trách nhiệm cần phải được quan tâm và có giải pháp thích đáng để lấp đầy.

Theo đại biểu, trong Nghị quyết của Quốc hội về chuyên đề giám sát lần này, cần có hẳn một điều về tái giám sát, đặc biệt là trong thực thi công vụ trong phòng cháy, chữa cháy. Chỉ có giám sát thường xuyên, xử lý nghiêm minh mới khắc phục được những tồn tại, đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Phạm Thị Thu Trang (Quảng Ngãi) cho rằng, còn nhiều đơn vị, tổ chức kinh tế, doanh nghiệp chỉ chú trọng đến lợi ích kinh tế, ít quan tâm đến phòng cháy, chữa cháy. Có tình trạng áp dụng luật kiểu đối phó, sau khi các cơ quan chức năng kết thúc kiểm tra thì không duy trì nghiêm các điều kiện an toàn về phòng cháy, chữa cháy.

Từ phân tích trên, đại biểu cho rằng cần chấn chỉnh ngay thực trạng này; đồng thời đề nghị Chính phủ có giải pháp khắc phục về quân số và cơ chế sử dụng, huy động được lực lượng phòng cháy chữa cháy, bảo đảm tính chuyên nghiệp của đội ngũ phòng cháy chữa cháy.

Thế Vũ