Ngày 9/10/2017, Bộ GTVT đã có thông tư số 35/2017/TT-BGTVT (thông tư 35) và có hiệu lực từ 1/12/2017, theo đó đã quy định: “Không được sử dụng gầm cầu đường bộ làm nơi ở, bãi đỗ xe và các dịch vụ kinh doanh khác. Còn đối với các vị trí gầm cầu đường bộ đã được cấp có thẩm quyền chấp thuận sử dụng làm bãi đỗ xe tạm thời trước thời điểm có hiệu lực của Thông tư này, khi hết thời hạn sử dụng tạm thời, tổ chức, cá nhân được giao sử dụng có trách nhiệm hoàn trả hiện trạng ban đầu và bàn giao cho cơ quan quản lý đường bộ”.

Kể từ khi thông tư 35 có hiệu lực thì các bãi đỗ xe dưới gầm cầu vẫn ngang nhiên hoạt động, tự ý cắm các biển trông giữ xe và cũng chẳng có ai biết hay có thể quản lý được về thời gian sử dụng. Do Hà Nội đang thiếu điểm trông giữ xe, cho nên vào tháng 3/2017, UBND TP. Hà Nội đã có kiến nghị với Bộ GTVT, đề nghị điều chỉnh một số nội dung trong Thông tư 35, cho phép Hà Nội được tiếp tục tổ chức trông giữ phương tiện dưới gầm cầu trên địa bàn đến hết năm 2023. Thành phố cam kết đảm bảo công tác phòng cháy, chữa cháy, vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị tại các vị trí trông giữ.

Nhưng theo chuyên gia giao thông Bùi Danh Liên - nguyên Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội, việc trông xe dưới gầm cầu không chỉ gây ùn tắc giao thông mà còn dễ dẫn tới các sự cố cháy nổ gây thiệt hại lớn khi nhiều phương tiện được để chung một chỗ với một lượng lớn xăng dầu dễ cháy. Bên cạnh đó, nếu cháy nổ tại gầm cầu thì tình trạng ùn tắc giao thông nghiêm trọng sẽ xảy ra, kéo theo một loạt những hệ lụy như ô nhiễm môi trường, mất an ninh trật tự, an toàn giao thông; ảnh hưởng đến kết cấu dầm cầu, có thể dẫn tới sập cầu. Ngoài ra, việc tu bổ, bảo trì dầm cầu cũng gặp nhiều khó khăn nếu dùng gầm cầu làm nơi trông giữ phương tiện. Bởi vậy, Hà Nội nên sớm phát triển giao thông tĩnh thay vì tận dụng gầm cầu như hiện nay.

Do đó, Bộ GTVT đã bác bỏ đề xuất của Thành phố Hà Nội và khẳng định thông tư số 35/2017/TT-BGTVT của Bộ GTVT là văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện Luật giao thông đường bộ và Nghị định số 11/2010/NĐ-CP của Chính phủ, phải đảm bảo tuân thủ theo quy định của pháp luật tại các văn bản quy phạm pháp luật cao hơn. Vì vậy, việc tiếp tục cho phép sử dụng gầm cầu vượt để làm điểm trông gửi xe và sửa đổi một số điều của thông tư 35/2017/TT-BGTVT theo đề nghị của UBND TP. Hà Nội là không có cơ sở pháp lý. Bộ GTVT đề nghị Thành phố Hà Nội chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ theo đúng quy định của pháp luật.

Mặc dù Bộ GTVT đã yêu cầu chấm dứt hoạt động nhưng thực tế nhiều gầm cầu trên địa bàn Hà Nội vẫn bị chiếm dụng trở thành nơi trông giữ phương tiện như: gầm cầu Thăng Long, gầm cầu vượt đường Láng - Cầu Giấy,... gây ùn tắc giao thông, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao và ảnh hưởng đến kết cấu hạ tầng giao thông. Như tại gầm cầu vượt Mai Dịch đã trở thành bãi giữ xe với hàng trăm ô tô, xe máy vẫn án ngữ dưới gầm cầu, xung quanh là hàng rào sắt được dựng lên chắc chắn. Bên trong, đơn vị thực hiện việc trông giữ xe vẫn kê bàn kiểm soát vé, có nhân viên túc trực xe vé, thu tiền. Được biết đây là một trong những gầm cầu được Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội khai thác gồm: gầm cầu Vĩnh Tuy, Chương Dương, Ngã tư Vọng, Mai Dịch.

Trao đổi với PV báo Nhà báo & Công luận, TS. Nguyễn Xuân Thủy - Nguyên Giám đốc Nhà xuất bản GTVT khẳng định, dứt khoát không cho để xe dưới gầm cầu vì nó làm ảnh hưởng đến trật tự, an toàn giao thông. Đặc biệt những bãi trông giữ xe này nằm tại nút giao, nơi các phương tiện qua lại đông đúc. Khi phương tiện ra vào bãi sẽ gây xung đột giao thông, thậm chí là ùn tắc cục bộ. Gầm cầu chỉ có thể trồng hoa, các công trình công cộng chứ nhất quyết không được dùng làm nơi để xe. Hà Nội dành những mảnh đất tốt nhất để xây nhà cao tầng rồi dùng gầm cầu để làm nơi để xe, điều này là không thể chấp nhận được.

Mặt khác, theo ý kiến nhiều chuyên gia, với “mác” giải quyết nhu cầu tạm thời về điểm đỗ, hiện nhiều gầm cầu trên địa bàn TP. Hà Nội đang được tận dụng tối đa, trở thành nơi trông giữ hàng trăm nghìn phương tiện mỗi ngày khiến nhiều người dân không khỏi lo lắng trước nguy cơ cháy nổ luôn hiện hữu. Không những vậy, việc UBND TP. Hà Nội, Sở GTVT TP. Hà Nội thiếu quyết liệt trong việc xử lý, giải tỏa những điểm trông giữ phương tiện dưới gầm cầu khiến dư luận không khỏi hoài nghi về câu chuyện “lợi ích” nhóm!? Chính vì vậy, các cơ quan liên quan một mặt cần quyết liệt giải tỏa các bãi xe, mặt khác cần có phương án xây dựng các bãi đỗ xe thay thế, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Thế Anh