Cần quy định rõ hơn về bảo đảm điều kiện hoạt động cho cán bộ công đoàn

Tham gia ý kiến về bảo đảm điều kiện cho hoạt động của cán bộ công đoàn, Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Huân (đoàn Bắc Kạn) cho biết, khoản 2 Điều 26 dự thảo Luật quy định: “Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy, vị trí việc làm và chức danh cán bộ công đoàn trình cơ quan có thẩm quyền quyết định hoặc quyết định theo thẩm quyền”.

Theo Đại biểu, quy định như dự thảo Luật còn chung chung, chưa rõ trường hợp nào thuộc thẩm quyền của Tổng Liên đoàn Lao động quyết định, trường hợp nào sẽ trình cơ quan có thẩm quyền quyết định và cơ quan có thẩm quyền quyết định là cơ quan nào, nên sẽ dẫn đến sự lúng túng trong quá trình thực hiện.

Vì vậy, Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Huân đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định rõ ràng, cụ thể hơn đối với vấn đề này.

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 28 trong dự thảo Luật có quy định: “Người sử dụng lao động không được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, sa thải, buộc thôi việc hoặc chuyển làm công việc khác đối với cán bộ công đoàn không chuyên trách nếu không có ý kiến thỏa thuận bằng văn bản của Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc Ban chấp hành công đoàn cấp trên trực tiếp”.

Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Huân đề nghị bỏ quy định về ý kiến thỏa thuận bằng văn bản của Ban Chấp hành công đoàn cơ sở. Bởi lẽ, thành viên Ban Chấp hành công đoàn cơ sở là người lao động do người sử dụng lao động tuyển dụng. Việc quy định cần có văn bản thỏa thuận của Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở có thể sẽ không đảm bảo tính minh bạch và không thực sự phù hợp. Theo đại biểu, dự thảo luật cần sửa thành: “Người sử dụng lao động không được đơn phương… nếu không có ý kiến thỏa thuận bằng văn bản của Ban chấp hành công đoàn cấp trên trực tiếp”.

Quan tâm đến vấn đề bảo đảm điều kiện hoạt động cho công đoàn, Đại biểu Quốc hội Trần Nhật Minh (đoàn Nghệ An) cho biết, tại khoản 2 Điều 27 quy định thời gian cán bộ công đoàn không chuyên trách được sử dụng giờ làm việc trong một tháng để làm công tác công đoàn theo hướng giữ nguyên như quy định của Luật hiện hành, bởi lý do Báo cáo tổng kết thi hành Luật Công đoàn hiện hành không nêu bất cập nào trong việc thực hiện quy định này thời gian qua và trên cơ sở đề xuất của Cơ quan soạn thảo.

Tuy nhiên, qua tiếp xúc với cử tri là cán bộ công đoàn cơ sở về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi), nhiều ý kiến cho rằng quy định về thời gian làm việc của cán bộ công đoàn cơ sở như Luật hiện hành là hết sức bất cập, còn mang tính bình quân, chưa phù hợp với quy mô doanh nghiệp lớn, có số lượng công nhân đông. Vì thực tế, việc các cán bộ công đoàn cơ sở sử dụng 12 giờ hay 24 giờ làm việc/1 tháng để làm công tác đoàn như hiện nay đã là hết sức hạn chế, trong khi việc thoả thuận với người sử dụng lao động để có thêm thời gian hoạt động công đoàn cũng hết sức khó khăn, nhất là đối với các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp có đông người lao động cần có nhiều thời gian để hoạt động công đoàn.

Để giải quyết bất cập này, theo đại biểu, không nên quy định cụ thể số lượng thời gian như dự thảo luật, mà cần quy định nguyên tắc chung "Cán bộ công đoàn không chuyên trách được bảo đảm thời gian để thực hiện nhiệm vụ công đoàn và được đơn vị sử dụng lao động trả lương. Tổng thời gian làm việc của toàn bộ cán bộ công đoàn không chuyên trách được xác định trên cơ sở tương ứng với số lượng đoàn viên công đoàn".

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Quảng Nam) cho biết, về đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên công đoàn và người lao động, tại khoản 1 Điều 21 Luật An toàn, vệ sinh lao động quy định: “Hằng năm, người sử dụng lao động phải tổ chức khám sức khỏe ít nhất một lần cho người lao động; đối với người lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, người lao động là người khuyết tật, người lao động chưa thành niên, người lao động cao tuổi được khám sức khỏe ít nhất 06 tháng một lần”.

Để đảm bảo việc thực hiện quy định này, Đại biểu đề nghị dự thảo Luật Công đoàn nghiên cứu bổ sung một khoản quy định về trách nhiệm của Công đoàn trong việc đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên công đoàn và người lao động trong vấn đề giám sát người sử dụng lao động có tổ chức khám sức khỏe cho người lao động không?

Đối với quyền của đoàn viên công đoàn, Đại biểu Dương Văn Phước cho biết, tại khoản 11 Điều 11 quy định trách nhiệm của Công đoàn là “Đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, công trình văn hóa, thể thao, hạ tầng kỹ thuật có liên quan phục vụ đoàn viên công đoàn và người lao động theo quy định của pháp luật”. Tuy nhiên, tại Điều 21 chưa có quy định về quyền của đoàn viên trong việc được hưởng thụ các thiết chế văn hoá, thể thao, hạ tầng kỹ thuật có liên quan do Công đoàn đầu tư. Do vậy, đề nghị bổ sung quyền này vào khoản 10 Điều 21 và viết lại như sau: “Được hưởng chính sách chăm lo phúc lợi, thuê nhà ở xã hội, các thiết chế văn hoá, thể thao, hạ tầng kỹ thuật có liên quan của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam”.