(CLO) Việc triển khai vắc xin COVID-19 đã đặt ra những thách thức mới đối với các mạng xã hội trực tuyến và với các nhóm truyền thông xã hội chống lại thông tin sai lệch trên mạng.
Khi Mỹ và một số quốc gia khác bắt đầu triển khai vắc xin COVID-19 vào cuối năm ngoái, một bộ phim sai lệch về sự bùng phát của COVID-19 đã thu hút hàng triệu lượt xem trực tuyến.
Những tuyên bố không có căn cứ trong video "Hành tinh bị khóa" bao gồm giả thuyết bị lật tẩy rằng vắc xin COVID-19 sẽ sửa đổi DNA của một người, gây vô sinh và chứa các vi mạch để theo dõi con người. Bộ phim đã nhận được ít nhất 20 triệu lượt xem hoặc tương tác tổng hợp trên các trang mạng xã hội trước khi bị Facebook và YouTube gỡ bỏ.
Đoạn video gợi nhớ đến một bộ phim tài liệu dài 26 phút có tựa đề "Plandemic" đã lan truyền vào năm ngoái. Nó đưa ra những tuyên bố vô căn cứ và bị bác bỏ rộng rãi về nguồn gốc của đại dịch COVID-19, bao gồm cả việc các tỷ phú đã giúp phát tán virus Corona để tăng cường sử dụng vắc xin. Bộ phim đã có 1,8 triệu lượt xem và khoảng 17.000 bình luận vào thời điểm Facebook gỡ bỏ.
Thông tin sai lệch về COVID-19 đã lan truyền rộng rãi trên mạng kể từ những ngày đầu bùng phát. Các thuyết về âm mưu liên quan đến nguồn gốc của virus, các phương pháp điều trị tiềm năng và các biện pháp được thiết kế để ngăn chặn sự lây lan đã được xem và chia sẻ rộng rãi trên khắp thế giới. Một số nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã sử dụng phạm vi tiếp cận rộng lớn của họ trên mạng xã hội để khuếch đại thông tin sai lệch.
Những người phản đối việc sử dụng vắc-xin đã lan truyền thông tin sai lệch về vắc xin trong nhiều năm, nhưng đặc biệt hoạt động mạnh mẽ trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đã mang lại cho họ cơ hội tiếp cận nhiều đối tượng hơn. Các chuyên gia y tế đã cảnh báo rằng sự lan truyền của thông tin sai lệch xung quanh vắc xin có thể làm hỏng các chiến dịch tiêm chủng trên khắp thế giới và chệ quả là kéo dài thời gian của đại dịch.
Ông Imran Ahmed, Giám đốc điều hành của Trung tâm Chống lại sự căm thù kỹ thuật số (CCDH), nói rằng: “Mối đe dọa trước mắt nhất từ những kẻ chống vắc xin là họ đã khuyên can được rất nhiều người không dùng vắc xin, khiến đại dịch này bị kéo dài và càng có thêm nhiều người thiệt mạng".
Theo một cuộc thăm dò của Đại học Monmouth được công bố vào ngày 8/3, khoảng 25% người Mỹ cho biết họ “không có ý định tiêm phòng và khá chắc chắn rằng dù có nhiều thông tin hơn vẫn sẽ không thể làm họ thay đổi ý định”.
Ông Ahmed cho biết sự quan tâm ngày càng tăng của công chúng đối với vắc-xin vào thời điểm mà thông tin sai lệch tràn lan trên mạng có thể khiến nhiều người “nghi ngờ về tính hiệu quả và an toàn của vắc-xin nói chung. Điều này có thể gây ra những hậu quả tai hại cho việc sử dụng vắc xin bại liệt, cúm và MMR trong những năm tới".
Chống thông tin sai lệch về vắc xin
Giữa sự tràn lan của các thông tin sai lệch trên mạng, các nhóm vận động và giám sát độc lập bao gồm CCDH đang hoạt động tích cực để chống lại những lầm tưởng về vắc xin và các thuyết âm mưu.
Là một tổ chức phi lợi nhuận, công việc của CCDH bao gồm xuất bản các báo cáo điều tra, dựa trên bằng chứng phủ định những thuyết âm mưu sai lệch. Một số báo cáo trình bày chi tiết các chiến thuật và chiến lược được sử dụng để truyền bá thông tin sai lệch trực tuyến và tiếp cận nhiều người trên các trang mạng xã hội.
Nhóm cũng đã khởi chạy các chương trình như "Don't spread the virus", được chính phủ Vương quốc Anh xác nhận, để giúp người dùng trực tuyến chống lại “tai họa của thông tin sai lệch về COVID-19 trên mạng”. Trong khi đó, NewsGuard đã phát động chiến dịch “VaxFacts” để cung cấp cho người dùng công cụ để “đưa ra quyết định sáng suốt về vắc xin”.
Chiến dịch bao gồm công cụ HealthGuard, một tiện ích mở rộng trên các trình duyệt cung cấp bảng xếp hạng mức độ uy tín của các trang web và trang mạng xã hội liên quan đến sức khỏe và được sử dụng miễn phí trong thời kỳ COVID-19.
Nhóm cho biết họ đã hợp tác với Tổ chức Y tế Thế giới kể từ tháng 8 để đưa ra các báo cáo thường xuyên về sự lan truyền của các thông tin sai lệch về vắc xin và đại dịch trên phương tiện truyền thông xã hội. Anna-Sophie Harling, giám đốc điều hành khu vực châu Âu của NewsGuard, nói rằng công ty được thành lập dựa trên ý tưởng “trao quyền cho người dùng", thứ cực kỳ cần thiết trong thời điểm đại dịch hiện tại.
Các nhóm phản đối vắc xin hoạt động thế nào
Theo CCDH, những kẻ phản đối vắc xin sử dụng một chiến lược “đơn giản” để thử và truyền bá thông điệp của họ trực tuyến.
“Nhóm này khai thác các khả năng của thuật toán truyền thông để đưa ra 5 thông điệp chính: COVID-19 không nguy hiểm; vắc xin là nguy hiểm; không tin tưởng vào các bác sĩ, các nhà khoa học và cơ quan y tế công cộng", báo cáo của CCDH viết.
Tài liệu đã tiết lộ cách một nhóm chống vắc xin nổi tiếng đã gặp nhau trong một hội nghị trực tuyến riêng do Trung tâm Thông tin Vắc xin Quốc gia (NVIC) có trụ sở tại Mỹ tổ chức vào tháng 10, với mục tiêu “phá hủy” sự tin tưởng vào vắc xin COVID-19. NVIC được coi là một trong những tổ chức hàng đầu trong phong trào chống vắc xin ở Mỹ.
“Một số diễn giả tại hội nghị NVIC đã trình bày đại dịch COVID-19 như một cơ hội lịch sử để phổ biến quan điểm chống vắc-xin",CCDH cho hay.
“Một số người đang kiếm được hàng trăm nghìn đô la từ những lời nói dối của họ và điều hành các tổ chức với hơn 100 nhân viên”, ông Amed cho hay. “Phương tiện truyền thông xã hội đã cho phép ngành công nghiệp chống vắc xin phát triển thành một lĩnh vực có lợi nhuận. Có một số người tin tưởng thực sự, và những người khác chỉ đơn giản là tận hưởng cảm giác của người nổi tiếng mà mạng xã hội mang lại cho họ".
Ông Ahmed cảnh báo rằng điều quan trọng là phải tách những người "chưa bị thuyết phục bởi vắc-xin COVID, những người có câu hỏi và mối quan tâm hợp lý", với những người chống vắc xin chuyên "phát tán những lời nói dối về vắc-xin để ngăn những người khác có thể để đi đến một quyết định sáng suốt”.
Tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Anh / Mỹ cho biết lượng người quan tâm tới các phong trào chống vắc xin trực tuyến đã có sự tăng trưởng đáng kể trong năm qua, với tổng số khoảng 59 triệu người trên các trang mạng xã hội như Twitter, YouTube, Instagram và Facebook.
Chủ tịch kiêm đồng sáng lập NVIC, Barbara Loe Fisher, cho biết tổ chức của bà “không đưa ra các khuyến nghị sử dụng vắc xin và khuyến khích mọi người tìm hiểu các thông tin đầy đủ về các nguy cơ và biến chứng, đồng thời nói chuyện với một hoặc nhiều chuyên gia chăm sóc sức khỏe đáng tin cậy hơn trước khi đưa ra quyết định về việc tiêm chủng”.
NVIC và các nhóm chống vắc xin khác đã bị cáo buộc "làm dấy lên nỗi sợ hãi về một số ít trường hợp tử vong" kể từ khi triển khai vắc-xin COVID-19 trên toàn cầu, mặc dù các cơ quan y tế đã xác nhận rằng những trường hợp này không hề liên quan gì tới vắc xin cả.
Theo NewsGuard, trang web của NVIC có xếp hạng tin cậy là 17,5 / 100.
Facebook cấm thông tin sai lệch về vắc xin
Các quan chức y tế từ lâu đã chỉ trích các trang mạng xã hội vì đã không mạnh tay trong việc xử lý thông tin sai lệch về vắc xin, điều mà WHO đã cảnh báo có thể "đảo ngược tiến bộ đạt được trong nhiều thập kỷ trong việc giải quyết các bệnh có thể phòng ngừa được". Facebook đã được các nhà nghiên cứu coi là trung tâm của những tuyên bố sai sự thật liên quan đến vắc xin.
Bà Ana Santos Rutschman, trợ lý giáo sư luật tại Trường Luật Đại học Saint Louis cho biết: “Facebook là tâm điểm của thông tin sai lệch về vắc xin trên các trang mạng xã hội" với hơn 2,7 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng theo thống kê vào tháng 1 vừa qua.
Vào ngày 8/2, Facebook thông báo họ sẽ xóa tất cả thông tin sai lệch về vắc-xin khỏi nền tảng của mình. Người phát ngôn của Facebook nói trong một tuyên bố gửi qua email rằng: “Khi tình hình phát triển, chúng tôi đã thường xuyên cập nhật thêm các quy tắc dựa trên hướng dẫn của các tổ chức y tế hàng đầu như WHO”.
Trong đợt bùng phát dịch sởi năm 2019 ở Mỹ, một nghiên cứu của Đại học George Washington trên 100 triệu người dùng Facebook cho thấy rằng trong khi số người dùng ủng hộ vắc-xin nhiều hơn, những người có quan điểm chống vắc-xin lại tích cực hoạt động trực tuyến hơn nhiều.
Kể từ đó, các trang mạng xã hội đã tăng cường nỗ lực kiểm duyệt nội dung liên quan đến sức khỏe. Trong bản cập nhật tháng 2, Facebook cho biết họ đang nỗ lực cải thiện chính sách kết quả tìm kiếm của mình bằng cách quảng bá “kết quả phù hợp, có thẩm quyền” và kết nối với các tài nguyên của bên thứ ba để cung cấp thông tin chuyên gia về vắc xin.
Về Instagram, công ty cho biết họ đang tích cực làm việc để khiến các trang “không khuyến khích mọi người tiêm chủng” khó tìm thấy hơn. Twitter cũng có chính sách yêu cầu xóa các tweet cung cấp thông tin sai lệch về COVID-19. Bà Rutschman lưu ý rằng các công ty truyền thông xã hội nên làm nhiều hơn nữa để giải quyết thông tin sai lệch bằng các ngôn ngữ chứ không phải chỉ riêng tiếng Anh.
Một nghiên cứu ở Brazil vào tháng 10 cho thấy rằng mặc dù nhiều lần cố gắng xác định các thông tin sai lệch, các kênh bằng tiếng Bồ Đào Nha trên YouTube lưu hành thông tin sai lệch vẫn tiếp tục khả dụng.
“YouTube cần có một đội ngũ người kiểm duyệt nội dung có trình độ cho các quốc gia và ngôn ngữ khác nhau. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng các bộ lọc tự động của họ không có khả năng xác định một số loại nội dung có hại bằng tiếng Bồ Đào Nha”, các nhà nghiên cứu cho biết.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Quốc hội thảo luận dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Dự thảo luật được Chính phủ trình Quốc hội đề xuất ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo điện tử, truyền hình, phát thanh giảm 5%, về mức 15%; với báo in vẫn tiếp tục áp dụng mức ưu đãi 10% như hiện nay.
(CLO) Ngày 22/11, Báo Giáo dục và Thời đại đã tổ chức trao giải cuộc thi viết Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường. Cuộc thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, Báo Giáo dục và Thời đại là đơn vị thường trực.
(CLO) Ngày 22/11, tại Trung tâm Báo chí TPHCM, Sở Thông tin và Truyền thông (TT-TT) TPHCM tổ chức Hội nghị hướng dẫn đặt hàng truyền thông các cơ quan báo chí.
Sáng 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất nhằm góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban Tổ chức Giải chủ trì buổi lễ.
(CLO) Ngày 21/11, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá.
(CLO) Ngày 21/11, Báo Kiểm toán tổ chức Hội nghị tập huấn thông tin về tài chính công, kiểm toán tài chính công cho phóng viên chuyên trách đưa tin hoạt động của Kiểm toán nhà nước (KTNN) nhằm trang bị kiến thức, thông tin về hoạt động kiểm toán của KTNN.
(CLO) Hướng đến các hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), ngày 21/11 Chi bộ và Chi hội Báo Nhà báo và Công luận phối hợp tổ chức Chương trình “Về nguồn và Trao thẻ hội viên" cho các phóng viên, biên tập viên tại Di tích lịch sử Quốc gia Địa điểm Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
(NB&CL) “Chúng tôi đi sâu tìm hiểu câu chuyện cơ chế đặt hàng đào tạo giáo viên giữa trường sư phạm và địa phương. Vì sao các trường đào tạo sư phạm sẵn sàng đáp ứng “cung”, nhưng các địa phương chưa mặn mà đặt hàng?... Trước những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn triển khai, việc sửa đổi, bổ sung và điều chỉnh Nghị định 116 là yêu cầu, đòi hỏi hết sức cấp thiết” - nhà báo Lê Thu đại diện nhóm tác giả vừa đoạt giải đặc biệt Giải Báo chí toàn quốc Vì sự nghiệp Giáo dục Việt Nam với tác phẩm “Nghị định 116 về đặt hàng đào tạo giáo viên “Cung” hào hứng - “Cầu” thờ ơ” (do nhóm tác giả Lê Thị Thu, Lê Thị Hằng, Trần Hữu Hưng, Nguyễn Văn Cường thực hiện) đã chia sẻ như vậy trong cuộc trò chuyện với Báo Nhà báo & Công luận về loạt bài.