Theo Điều 81 Luật Đất đai 2024, các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai gồm: Sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm.

Người sử dụng đất hủy hoại đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi hủy hoại đất mà tiếp tục vi phạm; đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền.

Đất do nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho từ người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất mà người được giao đất, cho thuê đất không được chuyển nhượng, tặng cho theo quy định. Đất được Nhà nước giao quản lý mà để bị lấn đất, chiếm đất; người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước...

Như vậy, việc người sử dụng đất không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính (nộp tiền sử dụng đất, các loại thuế…) là một trong những lý do bị thu hồi đất. Bên cạnh đó, đây cũng là nghĩa vụ của người sử dụng đất.

Ngoài ra, Điều 30 Nghị định 102/2024/NĐ-CP cũng quy định, trường hợp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính khi sử dụng đất hoặc thuê đất mà đã bị cơ quan có thẩm quyền cưỡng chế nhưng vẫn cố tình không chấp hành thì cơ quan quản lý thuế sẽ gửi một văn bản đề nghị thu hồi đất.

Từ các quy định trên có thể thấy, tổ chức, cá nhân được giao đất cố tình không nộp hoặc không nộp đầy đủ tiền sử dụng đất dù đã bị cơ quan có thẩm quyền cưỡng chế thực hiện nghĩa vụ tài chính thì đất sẽ bị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi.

Mặt khác, theo Điều 18 Nghị định 126/2020/NĐ-CP, thời hạn nộp thuế đối với các khoản thu thuộc ngân sách Nhà nước từ đất, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, tiền sử dụng khu vực biển, lệ phí trước bạ, lệ phí môn bài…

Với tiền sử dụng đất: Chậm nhất là 30 ngày, kể từ ngày ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất, người sử dụng đất phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo thông báo. Chậm nhất là 90 ngày, kể từ ngày ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất, người sử dụng đất phải nộp 50% tiền sử dụng đất còn lại theo thông báo.

Chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày ban hành Thông báo nộp tiền sử dụng đất, người sử dụng đất phải nộp 100% tiền sử dụng đất theo thông báo trong trường hợp xác định lại số tiền sử dụng đất phải nộp quá thời hạn 5 năm kể từ ngày có quyết định giao đất tái định cư mà hộ gia đình, cá nhân chưa nộp đủ số tiền sử dụng đất còn nợ.

Ngoài thời hạn nộp tiền sử dụng đất, việc thu hồi đất chỉ được thực hiện khi quá thời hạn cơ quan nhà nước có thẩm quyền cưỡng chế thực hiện nghĩa vụ tài chính nhưng tổ chức, cá nhân cố tình không thực hiện.