Châu Âu đẩy giá LNG toàn cầu tăng vọt

Trong nhiều năm qua, khu vực châu Á luôn giữ vai trò đầu tàu trong việc thúc đẩy nhu cầu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) toàn cầu, nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và mức tiêu thụ năng lượng cao.

Tuy nhiên, năm nay, bức tranh thị trường đã có sự thay đổi rõ rệt khi nhu cầu LNG tại châu Á suy giảm, trong khi châu Âu lại tăng mạnh lượng nhập khẩu đủ để bù đắp hoàn toàn phần sụt giảm từ phía châu Á, dù Liên minh châu Âu (EU) từng tuyên bố sẽ giảm tiêu thụ hydrocarbon.

Theo dữ liệu từ Kpler do Reuters dẫn lại, lượng LNG nhập khẩu vào châu Á trong tháng trước đạt 22,84 triệu tấn, tăng nhẹ so với tháng 9 nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với mức 24,39 triệu tấn cùng kỳ năm 2024.

Tính từ đầu năm đến nay, tổng lượng nhập khẩu LNG của khu vực này đã giảm hơn 14 triệu tấn so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ còn 225,8 triệu tấn.

Chuyên gia năng lượng Clyde Russell nhận định, Trung Quốc là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này, khi quốc gia này liên tục giảm lượng nhập khẩu LNG hàng tháng kể từ tháng 11 năm ngoái.

Trái ngược với xu hướng tại châu Á, các quốc gia châu Âu lại đẩy mạnh nhập khẩu LNG.

Trong 10 tháng đầu năm, châu Âu đã mua vào 101,38 triệu tấn LNG, tăng 16,75 triệu tấn so với cùng kỳ năm trước. Điều này diễn ra bất chấp việc EU từng cam kết giảm tiêu thụ khí tự nhiên, không chỉ từ Nga mà từ tất cả các nguồn cung.

Việc châu Âu tăng mạnh nhập khẩu đã tạo ra áp lực lên giá LNG toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến các nước châu Á nơi vốn có mức thu nhập thấp hơn và nhạy cảm hơn với biến động giá năng lượng. Khi giá LNG bị đẩy lên cao, các nhà nhập khẩu tại châu Á buộc phải cắt giảm đơn hàng để kiểm soát chi phí.

Một số chuyên gia cho rằng, châu Âu cũng đang đối mặt với bài toán cân bằng chi phí năng lượng trong bối cảnh vừa phải thúc đẩy quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch, vừa tăng cường ngân sách quốc phòng.

Thực tế cho thấy, châu Âu hiện đã trở thành điểm nóng mới về nhu cầu LNG, thu hút sự quan tâm đặc biệt từ các nhà sản xuất lớn.

Tuy nhiên, sự quan tâm này không phải lúc nào cũng thuận lợi. Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright nhiều lần kêu gọi EU ngừng nhập khẩu năng lượng từ Nga và tăng cường mua LNG từ Mỹ.

Trước đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen từng ký thỏa thuận thương mại với Tổng thống Donald Trump, cam kết tăng mạnh nhập khẩu LNG từ Mỹ.

Dù vậy, một số nhà cung cấp lớn như Exxon đã cảnh báo có thể ngừng giao dịch với EU nếu khối này áp dụng các quy định mới yêu cầu doanh nghiệp quốc tế phải giám sát khí thải và tuân thủ các tiêu chuẩn nhân quyền trong chuỗi cung ứng.

Qatar - nhà xuất khẩu LNG lớn thứ hai thế giới cũng đưa ra cảnh báo tương tự, cho biết sẽ ngừng bán khí cho châu Âu nếu bị buộc phải tuân thủ các quy định về phát thải và nhân quyền, với nguy cơ bị phạt lên tới 5% doanh thu toàn cầu hàng năm.

Trong khi đó, một số tổ chức ủng hộ chuyển đổi năng lượng cảnh báo EU không nên cam kết mua LNG dài hạn, bởi nhu cầu khí đốt tại châu Âu được dự báo sẽ giảm 25% trong vòng 25 năm tới.

Theo Viện Phân tích Kinh tế Năng lượng và Tài chính (IEEFA), trong nửa đầu năm 2025, Mỹ đã cung cấp tới 57% lượng LNG nhập khẩu của châu Âu - mức cao kỷ lục.

Đức và Hy Lạp là hai quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào nguồn cung từ Mỹ, với tỷ lệ lần lượt là 94% và 84%.

Tuy nhiên, IEEFA cho rằng xu hướng tăng mua LNG hiện nay chỉ mang tính tạm thời. Về dài hạn, nhu cầu khí đốt tại châu Âu sẽ giảm nhờ sự phát triển của các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió và điện mặt trời.

Dù vậy, thực tế cho thấy việc mở rộng quy mô các nguồn năng lượng sạch vẫn chưa đủ để thay đổi đáng kể cơ cấu tiêu thụ năng lượng tại châu Âu, ngoại trừ một số thời điểm cao điểm theo mùa.

Chẳng hạn, Đức gần đây ghi nhận tỷ lệ phát điện từ khí tự nhiên tăng cao do sản lượng điện gió sụt giảm trong phần lớn thời gian của năm.

Trong bối cảnh các tổ chức chuyển đổi năng lượng dự báo nhu cầu khí đốt tại châu Âu sẽ giảm và nguồn cung LNG có thể dư thừa, giá khí rẻ hơn có thể trở thành động lực thúc đẩy nhu cầu tại các quốc gia nhập khẩu khác.

Với tình hình thời tiết ngày càng khó lường, khả năng phụ thuộc vào khí tự nhiên vẫn sẽ duy trì ở mức cao tại cả châu Âu lẫn châu Á, bất chấp các mục tiêu chuyển đổi năng lượng đang được thúc đẩy.