Chênh lệch giàu nghèo ngày càng tăng, G20 lập ủy ban nghiên cứu bất bình đẳng toàn cầu

Ủy ban do Tổng thống Nam Phi Matamela Cyril Ramaphosa ủy nhiệm, cùng Giáo sư Joseph Stiglitz – nhà kinh tế đoạt giải Nobel – giữ vai trò Chủ tịch. Nhóm gồm 6 chuyên gia hàng đầu đến từ các quốc gia Ấn Độ, Brazil, Nam Phi, Uganda và Mỹ.

Việc thành lập ủy ban diễn ra trong bối cảnh lo ngại gia tăng về tình trạng chênh lệch giàu nghèo. Theo phân tích, chỉ riêng nhóm 1% giàu nhất thế giới đã gia tăng tài sản thêm hơn 33,9 nghìn tỷ USD kể từ năm 2015 – số tiền đủ để xóa bỏ nghèo đói toàn cầu hằng năm tới 22 lần.

Báo cáo Bất bình đẳng Toàn cầu cũng cho thấy vào năm 2021, 10% người giàu nhất nắm giữ 76% tổng tài sản toàn cầu, trong khi một nửa dân số nghèo nhất chỉ sở hữu 2%.

Tổng thống Ramaphosa nhấn mạnh: “Người dân khắp nơi đều thấy rõ bất bình đẳng cực đoan làm xói mòn phẩm giá và cơ hội có một tương lai tốt đẹp hơn. Họ chứng kiến sự bất công trong giá lương thực và năng lượng, nợ công và các cuộc chiến thương mại – tất cả đều làm khoảng cách giàu nghèo ngày càng rộng hơn”.

Giáo sư Stiglitz khẳng định bất bình đẳng “luôn là một sự lựa chọn” và G20 có khả năng chọn một con đường khác thông qua chính sách kinh tế – xã hội đúng đắn. Ông kêu gọi biến sự phẫn nộ của công chúng trở thành những đề xuất chính sách thực tiễn và mang tính cải cách.

Giáo sư Jayati Ghosh từ Đại học Massachusetts Amherst bổ sung rằng bất bình đẳng không chỉ là xu hướng dài hạn mà còn bị khoét sâu bởi những cú sốc toàn cầu – từ khủng hoảng tài chính 2008, đại dịch 2020 đến biến đổi khí hậu và xung đột thương mại. Bà cho rằng cần một “cẩm nang mới” để vượt qua các giáo điều kinh tế lỗi thời và giải quyết thực chất vấn đề.

Báo cáo của ủy ban này dự kiến sẽ được trình bày tại Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Johannesburg vào tháng 11 tới, trước khi Nam Phi bàn giao chức Chủ tịch luân phiên cho Mỹ vào cuối năm nay.