Luật mới đã tính tới những "kịch bản" chi tiết 

Liên quan đến nội dung Chính phủ giao cho Bộ Tài chính và Ủy ban xây dựng 5 nghị định và 11 thông tư liên quan, kỳ vọng hoàn thiện để hướng dẫn Luật Chứng khoán có hiệu lực từ 1/1/2021. Tại cuộc Toạ đàm “Sự vươn lên của thị trường chứng khoán Việt Nam hậu Covid-19” do Tạp chí Kinh tế Chứng khoán tổ chức sáng nay 21/10, các nhà hoạch định chính sách đã có những chia sẻ xung quanh vấn đề trong Luật Chứng khoán mới.

Theo ông Nguyễn Hoàng Hải - Vụ trưởng Vụ Quản lý chào bán chứng khoán (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) thông tin, với nhà đầu tư và doanh nghiệp trong nước Luật Chứng khoán mới quy định với mảng phát hành chào bán công khai đã chỉnh sửa “chi tiết hoá” quyết định phát hành chứng chỉ lưu ký nước ngoài, có thể mang tới cơ hội lớn hơn cho các công ty Việt Nam.

Cụ thể, sửa chính sách chào bán công khai khi phát hành cổ phiếu có hướng dẫn chưa đầy đủ sẽ không chào bán được. Với Tổ chức thị trường CCP (đối tác thanh toán trung tâm) ra đời thay đổi cơ cấu thị trường, xuất hiện thành viên bù trừ, thị trường kỳ vọng bỏ được pre-funding (yêu cầu phải đảm bảo đầy đủ tiền trước khi giao dịch) thì thị trường sẽ hấp dẫn hơn.

Đối với các công ty chứng khoán, dịch vụ được mở rộng hơn, các dịch vụ chưa được chính thức hoá sẽ được chính thức hoá thông qua phương thức phối hợp Ngân hàng cho vay, chào bán Sản phẩm tài chính… Đồng thời, xây dựng cơ chế phòng ngừa và ứng phó rủi ro cho thị trường cũng như cải tạo cơ sở pháp lý cho toàn thị trường có giải pháp chính thức ứng xử ứng phó khi thị trường biến động mạnh chẳng hạn như Covid-19 vừa qua.

Đặc biệt, trong 2021, dự kiến phát triển cơ sở hạ tầng cho thị trường thông qua gói thầu hệ thống công nghệ đồng bộ cho toàn thị trường (gói thầu KRX), giúp hiện đại hoá thị trường tạo nên đột phá cho thị trường.

Ý thức tuân thủ của nhà đầu tư quyết định sự thành bại của thị trường

Với góc nhìn của nhà hoạch định chính sách ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng quản trị Trung tâm Lưu ý chứng khoán (VSD) cho biết, hiện gói thầu công nghệ toàn thị trường đang được triển khai, dự kiến vận hành vào 2021, trên nền tảng pháp lý là các văn bản, nghị định, quy trình cùng hệ thống công nghệ sẵn sàng để có thể triển khai được.  

Chủ tịch VSD thông tin, phía cơ quan quản lý đang cố gắng triển khai nhanh để kiểm tra với các thành viên trên thị trường, nhưng thời điểm chính xác thì chưa thể nói trước được. Còn đối với việc bán khống chứng khoán chờ về, luật thế hệ trước không cấm nhưng thị trường chứng khoán chưa sẵn sàng cho việc này nên chưa có văn bản hướng dẫn. Khi có hệ thống công nghệ mới thì mới có thể dần dần triển khai vào năm tiếp theo.

Cần có cơ chế pháp lý và công nghệ, đặc biệt là ý thức tuân thủ của nhà đầu tư quyết định sự thành bại của thị trường. Bên cạnh đó, cần có sự đồng bộ năng lực quản lý giám sát với tất cả thành viên tham gia vào thị trường. “Có thể vào 2021 thì thị trường chứng khoán sẽ có những sản phẩm đó”, ông Sơn nhấn mạnh. 

Chia sẻ về tính pháp lý trong Luật Chứng khoán mới lần này, Chủ tịch VSD cho biết, với CCP, Việt Nam có thể tháo gỡ vấn đề vướng mắc ký quỹ 100% khi đặt lệnh mua chứng khoán. Thay vào đó, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ 10 - 20% giá trị mua. Đây cũng là hạn chế duy nhất khiến Việt Nam chưa được thăng hạng theo FTSE Russell (Financial Times Stock Exchange Group là một công ty độc lập chuyên cung cấp dịch vụ tạo ra chỉ số cho thị trường tài chính toàn cầu). 

Chứng khoán Việt Nam sẽ thay đổi vượt bậc về chất

Dưới góc nhìn của nhà quản lý trực tiếp tham gia xây dựng Luật Chứng khoán mới, bà Tạ Thanh Bình - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cho biết, cơ quan quản lý đang tập trung cao độ cho hoàn thiện khung pháp lý mới cho thị trường chứng khoán. Theo kế hoạch, đến 15/11, các cấp quản lý sẽ ký ban hành toàn bộ 4 nghị định và 11 thông tư hướng dẫn để đảm bảo có hiệu lực cùng thời điểm với Luật Chứng khoán năm 2019 từ ngày 1/1/2021. 

Điểm mới trong hệ thống pháp lý này không chỉ là về phát triển hệ thống kỹ thuật, hạ tầng công nghệ, mà thể hiện rõ quan điểm của cơ quan quản lý là thúc đẩy phát triển thị trường chứng khoán bền vững. Bởi vậy, từ năm 2021, chứng khoán Việt Nam sẽ thay đổi vượt bậc về chất và phát triển bền vững hơn, bà Bình nhấn mạnh.

Nhìn nhận về những vấn đề trong Luật Chứng khoán mới chuyên gia Lê Đức Khánh cho biết, về góc độ các công ty chứng khoán, bức tranh thị phần môi giới chứng khoán trên HoSE, HNX, UpCOM 9 tháng đầu năm đã có những biến động lớn. Thị trường phái sinh giao dịch rất sôi động từ đầu năm. Chứng quyền có bảo đảm cùng những sản phẩm khác ra đời cho thấy xu thế phát triển và chúng ta đang đi đúng hướng. Các công ty chứng khoán cũng phải thích nghi, chú ý hơn đến nhu cầu của các nhà đầu tư cá nhân, phục vụ đa dạng cho các nhà đầu tư hiện tại và trong tương lai.

Hướng đi của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã rất quyết liệt khiến các công ty chứng khoán cũng phải thay đổi nhanh. Do đó, ông Khánh đánh giá triển vọng tích cực của thị trường chứng khoán Việt Nam cuối năm 2020 và năm 2021.

Ngọc An