Chi tiêu quân sự toàn cầu lập kỷ lục mới kể từ sau Chiến tranh Lạnh
(CLO) Chi tiêu quân sự toàn cầu đã đạt 2.720 tỷ USD trong năm 2024, tăng 9,4% so với năm 2023, ghi nhận mức tăng hàng năm mạnh nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
Theo báo cáo từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) ngày 28/4, tình hình căng thẳng địa chính trị gia tăng đã thúc đẩy chi tiêu quân sự tăng ở tất cả các khu vực trên thế giới, trong đó châu Âu và Trung Đông ghi nhận mức tăng mạnh nhất.
Hơn 100 quốc gia trên thế giới đã tăng chi tiêu quốc phòng trong năm 2024. Xiao Liang, nhà nghiên cứu thuộc Chương trình Chi tiêu Quân sự và Sản xuất Vũ khí của SIPRI, nhận định: “Đây thực sự là điều chưa từng có tiền lệ. Đây là mức tăng hàng năm cao nhất kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc”.
Đồng thời, báo cáo cũng nhấn mạnh rằng các quốc gia thường phải đánh đổi nguồn lực từ các lĩnh vực ngân sách khác để ưu tiên cho quân sự; do đó, những tác động kinh tế và xã hội có thể để lại hệ quả trong nhiều năm tới.
Cuộc xung đột tại Ukraine và sự hoài nghi về cam kết của Mỹ với NATO đã khiến chi tiêu quân sự ở châu Âu (bao gồm Nga) tăng 17%, lên mức 693 tỷ USD, vượt mức được ghi nhận vào cuối Chiến tranh Lạnh.
Chi tiêu quân sự của Nga được ước tính đạt 149 tỷ USD trong năm 2024, tăng 38% so với năm 2023 và gấp đôi so với năm 2015. Con số này chiếm 7,1% GDP và 19% tổng chi tiêu chính phủ của Nga.
Chi tiêu quân sự của Ukraine tăng 2,9%, đạt 64,7 tỷ USD, tương đương 43% mức chi tiêu của Nga. Với tỷ lệ 34% GDP dành cho quốc phòng, Ukraine là quốc gia có gánh nặng quân sự lớn nhất thế giới trong năm 2024.
SIPRI nhận định: "Hiện tại, Ukraine đang dành toàn bộ nguồn thu từ thuế cho quốc phòng. Trong bối cảnh ngân sách eo hẹp như vậy, việc tiếp tục gia tăng chi tiêu quân sự sẽ là một thách thức lớn đối với Ukraine".
Mỹ tiếp tục dẫn đầu thế giới về chi tiêu quân sự với mức tăng 5,7%, đạt 997 tỷ USD – chiếm 37% tổng chi tiêu quân sự toàn cầu và 66% tổng chi tiêu của khối NATO. Tổng chi tiêu quốc phòng của 32 quốc gia thành viên NATO tăng lên 1.500 tỷ USD, khi tất cả các thành viên đều gia tăng ngân sách.
Trung Quốc, nước chi tiêu quân sự lớn thứ hai thế giới, đã tăng ngân sách quốc phòng thêm 7%, đạt khoảng 314 tỷ USD. Đây cũng là năm thứ 30 liên tiếp Trung Quốc gia tăng chi tiêu quân sự. Trung Quốc hiện chiếm một nửa tổng chi tiêu quốc phòng của khu vực châu Á và châu Đại Dương.
Tại Trung Đông, chi tiêu quân sự cũng tăng 15%, đạt 243 tỷ USD. Israel tăng chi tiêu quốc phòng thêm 65%, lên 46,5 tỷ USD trong bối cảnh chiến sự ở Gaza vẫn tiếp diễn. SIPRI cho biết đây là mức tăng hàng năm mạnh nhất của Israel kể từ cuộc Chiến tranh Sáu Ngày năm 1967.