Chiếc thước nhựa trong phút nóng giận và giới hạn nghề giáo

Sự việc cô giáo ở Gia Lai bị buộc thôi việc vì dùng thước đánh học sinh không chỉ đang tạo nên những luồng dư luận trái chiều bức mà còn đặt ra câu hỏi: Giới hạn nào cho người thầy trong một xã hội hiện đại, nơi mỗi hành vi đều bị soi xét, mỗi quyết định đều để lại hậu quả kéo dài?

Một phút nóng giận, cả đời mất nghiệp

Vụ việc diễn ra tại Gia Lai khiến dư luận chia làm hai luồng ý kiến: một bên đặt câu hỏi về mức độ nghiêm trọng của hành vi, bên kia nhấn mạnh rằng dù lý do nào, bạo lực học sinh là sai. Hậu quả mà cô giáo phải đối mặt là bị buộc thôi việc và “mang vết” bạo lực suốt sự nghiệp, tương lai nghề nghiệp không dễ dàng khi mang danh vi phạm đạo đức nhà giáo.

Câu chuyện này không phải là cá biệt. Trước đó, tại TP Hồ Chí Minh, một thầy giám thị trẻ tại trường phổ thông dân lập đã phải chịu hậu quả nặng nề vì cách xử lý tình huống thiếu kỹ năng.

Thầy yêu cầu một số nam sinh cởi áo để kiểm tra việc mang thuốc lá điện tử vào trường. Mục đích là tốt vì để ngăn ngừa học sinh vi phạm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Nhưng phương pháp thực hiện lại phản giáo dục, khiến học sinh xấu hổ, phụ huynh bức xúc, và thầy phải rời vị trí chỉ sau thời gian ngắn.

Quản lý nhà trường chia sẻ: “Chúng tôi hiểu thầy trẻ mong muốn quản lý học sinh tốt hơn, nhưng không có nghĩa là chấp nhận hành vi phản sư phạm. Hơn ai hết, người thầy phải kiểm soát bản thân, học hỏi kỹ năng, tiếp cận các phương pháp giáo dục phù hợp, và biết giới hạn hành vi để không vi phạm pháp luật".

Không chỉ ở TP Hồ Chí Minh, tại Trường Tiểu học, THCS và THPT Victory (Đắk Lắk), một thầy giám thị cũng bị buộc thôi việc vì dùng bạo lực với học sinh trong giờ trưa. Hành vi này vi phạm đạo đức nhà giáo, nội quy trường và pháp luật đồng thời nhấn mạnh áp lực mà người thầy đang phải gánh trong môi trường giáo dục hiện nay.

Tiếng nói từ người trong nghề: Giáo dục không thể dựa vào bạo lực

Thầy giáo Nguyễn Hữu Tuấn với gần 15 năm kinh nghiệm đứng lớp, chia sẻ một ký ức cá nhân: Năm lớp 5, thầy bị đánh trước lớp vì không thuộc bài. Trải qua 30 năm, ký ức vẫn còn nguyên vẹn, nhưng thứ để lại chỉ là sự xấu hổ, tủi thân và im lặng. Thầy nhấn mạnh: “Bạo lực chưa từng dạy được điều đúng. Nó chỉ dạy cách im lặng vì sợ và đó không phải là giáo dục".

Thầy Tuấn lý giải: phần lớn sai lầm của giáo viên xuất phát từ cảm xúc mất kiểm soát. Quát mắng hay phản ứng quá đà không xuất phát từ lỗi học sinh, mà từ sự nóng giận, mệt mỏi, hoặc áp lực nghề nghiệp. Lớp học là một xã hội thu nhỏ: học sinh giỏi cần thử thách, học sinh trung bình cần củng cố, học sinh yếu cần lấy lại tự tin. Không ai xứng đáng bị nhục trước lớp. Không ai xứng đáng chịu bạo lực chỉ vì một phút nóng giận của người thầy.

Thầy Phí Văn Thanh mô tả áp lực khắc nghiệt của nghề giáo hiện nay, thầy cho rằng việc đứng lớp như biểu diễn đơn ca trước khán phòng ồn ào, nơi học sinh cắm mặt vào điện thoại, mạng xã hội liên tục soi xét và phụ huynh đòi hỏi cao. Thầy phải giữ nụ cười tiêu chuẩn ngành: nhẹ nhàng, thân thiện, tích cực; không được phép quát, phạt hay mệt mỏi.

“Tôi là diễn viên chính của vở kịch mang tên Giáo dục hiện đại. Tôi phải dạy mà vẫn phải giữ hình ảnh an toàn cho bản thân và học trò”, thầy kể.

Cô giáo Nguyễn Thu Hoài nhấn mạnh, mọi sai lầm trên bục giảng đều bắt nguồn từ mất kiểm soát cảm xúc. Giáo viên không thể dạy trẻ bằng bản năng; việc đứng lớp phải dựa trên kỹ năng, kiến thức, tình thương và bản lĩnh nghề nghiệp.

Cô chia sẻ: “Trong lớp có đủ kiểu học sinh: giỏi, trung bình, yếu, ngoan, nghịch, cá tính… Giáo dục là nơi nuôi dưỡng và giúp các con trưởng thành. Giáo viên không thể đứng lớp dạy đúng giáo án là xong; không thể mong lớp học toàn học sinh ngoan. Giáo dục không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn dẫn dắt, thấu hiểu, kiên nhẫn và làm gương".

Một đứa trẻ sai lầm cần được dạy dỗ bằng phương pháp, không phải bạo lực hay trút giận. Mỗi lần giáo viên mất kiểm soát là một lần vi phạm ranh giới đạo đức, pháp luật và ảnh hưởng sâu sắc tới tâm lý học sinh.

Những năm gần đây, mạng xã hội đã phóng đại các câu chuyện bạo lực học đường, khiến giáo viên dễ bị tổn thương. Cô Thu Hoài nhận định: “Nếu giáo viên làm đúng, sự thật không thể bị bẻ cong. Nếu sai, mạng xã hội chỉ cho thấy điều cần thay đổi".

Minh bạch và trách nhiệm là điều cần thiết để giữ môi trường học đường trong sạch, an toàn và tôn trọng quyền lợi của học sinh lẫn giáo viên.

Giữa áp lực và kỳ vọng, nhiều giáo viên vẫn kiên nhẫn đứng lớp, gieo tri thức và nuôi dưỡng nhân cách học sinh. Họ không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn góp phần hình thành nhân cách, thắp ước mơ và mở cánh cửa tương lai cho thế hệ sau. Đây là lý do nghề giáo có vị trí đặc biệt một trách nhiệm thiêng liêng cần được ghi nhận và trân trọng.

Từ chiếc thước nhựa ở Gia Lai đến các câu chuyện ở TP Hồ Chí Minh và Đắk Lắk, có thể thấy ranh giới hành vi của người thầy cần được xác lập rõ ràng. Một phút nóng giận, một giây bốc đồng có thể phá hủy niềm tin và tương lai của cả học sinh lẫn giáo viên.

Giữ bình tĩnh, kỹ năng sư phạm và lòng nhân ái trong mỗi giờ lên lớp không chỉ là yêu cầu nghề nghiệp, mà còn là điều kiện để học sinh tìm thấy niềm tin, sự an toàn và phát triển toàn diện. Người thầy không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người lái đò, gieo mầm tri thức và nhân cách bằng trái tim, sự kiên nhẫn, nhẫn nại và lòng bao dung.

Những câu chuyện này cũng là lời nhắc nhở, xã hội cần tôn trọng, hỗ trợ và thấu hiểu giáo viên, đồng thời giáo viên phải ý thức giới hạn của bản thân để nghề giáo thực sự là nghề gieo mầm tri thức và nhân cách nơi học sinh được tôn trọng, thầy cô được bảo vệ.