1.  “Quyết liệt” có thể nói là phác họa đầu tiên, là một trong những cụm từ “trúng nhất” khi nói về những nỗ lực của Chính phủ trong năm 2020. Quyết liệt trong nỗ lực phòng chống dịch bệnh và quyết liệt trong việc kiến tạo các quyết sách bảo đảm an sinh, phát triển kinh tế xã hội.

Năm 2020, đại dịch Covid-19 xuất hiện, bùng phát trên phạm vi toàn cầu, ảnh hưởng nặng nề đến tất cả các lĩnh vực, dẫn đến tình trạng suy thoái kinh tế thế giới nghiêm trọng. Việt Nam không  là ngoại lệ khi đời sống xã hội; sản xuất kinh doanh bị đình trệ; nhiều hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng; hàng triệu lao động thiếu, mất việc làm, giảm sâu thu nhập. Trong khi đó, biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan, thiên tai sạt lở, lũ lụt liên tục ập đến ở các tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung… gây thiệt hại nặng nề, tác động tiêu cực đến sản xuất và đời sống.

Với mục tiêu kiểm soát dịch bệnh là ưu tiên hàng đầu, quan trọng nhất nhằm bảo vệ sức khỏe nhân dân, bảo đảm ổn định, an toàn xã hội, Việt Nam đã thực hiện quyết liệt, đồng bộ, kịp thời, hiệu quả các biện pháp phòng, chống đại dịch Covid-19, phù hợp với thực tiễn và thực lực của đất nước. Sự quyết liệt đó thể hiện rõ nét từ việc chỉ trong khoảng thời gian không dài, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành liên tiếp 07 chỉ thị, 35 công điện và kết luận chỉ đạo công tác phòng, chống dịch.

Từ chỉ đạo của Chính phủ, cả hệ thống chính trị, nhất là các lực lượng tiền phương chống dịch như y tế, quân đội, công an, ngoại giao và các địa phương đã vào cuộc quyết liệt, đồng lòng, chung tay hành động với phương châm “4 tại chỗ”, triển khai hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch ở mức cao hơn và sớm hơn so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới. Xây dựng các kịch bản ứng phó, xử lý linh hoạt, sáng tạo, kịp thời các tình huống phát sinh; giãn cách xã hội ở phạm vi, quy mô phù hợp. Công tác thông tin, truyền thông bảo đảm công khai, minh bạch, kịp thời; chủ động hợp tác với các quốc gia, tổ chức quốc tế trong phòng, chống dịch; thực hiện tốt công tác bảo hộ công dân và đón khoảng 45 nghìn công dân Việt Nam ở nước ngoài về nước an toàn, thể hiện đạo lý tốt đẹp, đùm bọc, chia sẻ trong khó khăn, hoạn nạn của dân tộc ta. Nhờ những nỗ lực ấy, Tổ chức Y tế Thế giới, cộng đồng quốc tế đánh giá cao và cho rằng Việt Nam nằm trong số ít các quốc gia kiểm soát tốt dịch bệnh, có cách làm đúng, kịp thời, hiệu quả, chi phí thấp. Quỹ Tiền tệ Quốc tế đánh giá “Thành công của Việt Nam trong phòng, chống đại dịch Covid-19 cho thấy một minh chứng điển hình về cách một quốc gia đang phát triển có thể chống lại đại dịch, đem đến một bài học ý nghĩa đối với các nước đang phát triển khác”.

2. Nói năm 2020 là năm đầy gian lao với Chính phủ quả thực không hề là ngoa ngôn. Bởi, thực tế mọi mặt đời sống - kinh tế - xã hội của đất nước thời dịch Covid-19 đã cho thấy, chỉ phòng chống dịch thôi là không đủ. Kiểm soát được dịch bệnh, không để dịch bệnh lây lan rộng, thành những ổ dịch lớn, vượt khả năng kiểm soát, điều trị, tiến tới chung sống an toàn - đó chỉ là một trong hai mục tiêu cơ bản mà Chính phủ đã đặt ra trong năm 2020. Bảo đảm an sinh xã hội, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu để nền kinh tế đạt tăng trưởng ở mức cao nhất - cũng là một đích đến nữa mà Chính phủ quyết liệt đặt ra cho năm 2020.

Không chỉ là mục tiêu, Chính phủ đã hành động và hành động quyết liệt. Nhằm tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ người lao động, người dân mất, thiếu việc làm, gặp khó khăn, Chính phủ đã kịp thời triển khai các giải pháp hỗ trợ như: miễn, giảm, gia hạn thuế và các khoản thu ngân sách, cơ cấu lại nợ, miễn, giảm, hạ lãi suất cho vay…

Đặc biệt, gói hỗ trợ trị giá khoảng 62 nghìn tỷ đồng hướng tới 20 triệu người thuộc bảy nhóm đối tượng, trong đó sáu nhóm đối tượng được hỗ trợ từ ngân sách, một nhóm đối tượng doanh nghiệp được vay lãi suất ưu đãi 0% để hỗ trợ như “liều thuốc” bổ trợ kịp thời để thực hiện mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau trong cuộc chiến chống dịch Covid-19, việc ban hành các chính sách để hỗ trợ người nghèo, người yếu thế, người lao động… có ý nghĩa vô cùng lớn trong việc bảo đảm an sinh, góp phần giữ vững ổn định xã hội, đồng thời thể hiện cam kết một “Chính phủ hành động” như phương châm nêu tại Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 1/1/2020 của Chính phủ.

Có thể khẳng định, đây là lần đầu tiên kể từ khi thành lập nước đến nay, Nhà nước hỗ trợ tiền trực tiếp cho người dân bằng gói hỗ trợ 62 nghìn tỷ đồng. Nhận xét “gói hỗ trợ trực tiếp cho người dân là chưa có tiền lệ và đó không chỉ là tiền, mà còn là rất nhiều tình cảm và trách nhiệm”, theo đại biểu Hoàng Văn Cường (ĐBQH Đoàn Hà Nội) “Chính phủ giữ đúng cam kết về mục tiêu phát triển kinh tế bao trùm, không để ai phải ở phía sau”.

3. Những thách thức lớn mà Chính phủ phải đối mặt không dừng lại ở đó. Vừa trải qua sự ảnh hưởng lớn của dịch bệnh Covid-19 thì cả nước, đặc biệt là các tỉnh miền Trung lại phải oằn mình gánh chịu sự tàn phá nặng nề của thiên tai. Cuộc sống người dân miền Trung vốn dĩ đã rất khó khăn nay thiên tai lũ lụt đã càng khiến bội phần khó khăn. Tết sắp đến, Xuân sắp về mà cái đói, cái rét chực chờ.

Tất cả buộc Chính phủ phải hành động ngay, hành động nhanh. Để ứng phó với mưa lũ, tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả mưa lũ, hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả mưa lũ, Thủ tướng Chính phủ đã liên tiếp có 5 công điện và nhiều văn bản chỉ đạo. Không chỉ vậy, người đứng đầu Chính phủ đã trực tiếp đến thăm, làm việc với các địa phương để kịp thời chia sẻ, động viên và trực tiếp chỉ đạo công tác ứng phó mưa lũ và cứu hộ, cứu nạn.

“Tinh thần là không để người dân thiếu đói, dịch bệnh, màn trời chiếu đất” - mệnh lệnh ấy được người đứng đầu Chính phủ đưa ra trong chuyến làm việc, thăm hỏi, động viên người dân vùng lũ ngay sau khi thiên tai ập đến. Không chỉ là lời nói, Chính phủ đã có chính sách hỗ trợ kịp thời cho các địa phương kịp thời khắc phục hậu quả bão lũ. Cụ thể, Thủ tướng đã quyết định tạm cấp 500 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2020 bổ sung kinh phí cho 5 tỉnh miền Trung để thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn, chính sách an sinh xã hội và khắc phục hậu quả thiên tai theo chế độ, chính sách của Nhà nước. 

4. Trong bối cảnh kinh tế thế giới rơi suy thoái sâu nhất kể từ Đại khủng hoảng 1929-1933, Việt Nam vẫn là một trong số ít những nền kinh tế duy trì được tăng trưởng dương.

Đó thực sự là “quả ngọt” cho những nỗ lực, cho sự quyết liệt với tâm thế: “Chậm lại chút sẽ thụt lùi, trong khi người dân đòi hỏi đất nước từng ngày tiến bước”.

Tạp chí The Economist tháng 8 năm 2020 đã xếp Việt Nam trong top 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất thế giới. Theo số liệu của Ngân hàng thế giới, với tăng trưởng kinh tế bình quân 6,8% một năm giai đoạn 2016-2019, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia tăng trưởng cao nhất. Dưới tác động của đại dịch Covid-19, trong khi hầu hết các nền kinh tế rơi vào suy thoái, với việc chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt “mục tiêu kép”, Việt Nam vẫn kiên cường duy trì tăng trưởng dương ở mức khá. Nhiều địa phương đã vươn lên trở thành những động lực kinh tế quan trọng, đóng góp vào tăng trưởng chung của cả nước, có địa phương đã đạt mức tăng trưởng GDP kỷ lục trong hàng thập niên, kể cả trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Như nhận định của đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội), năm 2020 là một năm khó khăn chồng chất khó khăn, chúng ta phải gánh chịu những tổn thất nặng nề chưa từng có do dịch bệnh, thiên tai khó lường. Nhưng nước ta cơ bản vẫn đạt được mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, tăng trưởng đạt hơn 2%, vẫn là điểm sáng trong khu vực và thế giới.

Tháng 4/2020, khi đại dịch Covid-19 còn chưa bước vào làn sóng thứ hai, các chuyên gia kinh tế đã dự đoán cần ít nhất 2 năm để nền kinh tế phục hồi. Khoảng thời gian ấy chắc chắn sẽ còn kéo dài hơn nữa khi tới những ngày cuối cùng của năm 2020, khi tại nhiều nơi trên thế giới, dịch Covid-19 vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, số người mắc và tử vong vẫn không ngừng tăng lên còn vắc xin trị Covid-19 thì vẫn còn phải chờ.

Như vậy, rõ ràng, khó khăn sẽ còn bộn bề ở phía trước. Nhưng với sự quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo trong điều hành của Chính phủ, sự nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, hoàn toàn có thể tin rằng: Khó khăn nào cũng sẽ vượt qua…

Thành Vinh