Chính quyền địa phương 2 cấp đi vào thực tiễn: Người dân không còn cảnh “lên huyện rồi lại về xã”

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành từ 1/7/2025 với kỳ vọng tinh gọn bộ máy, giảm thiểu thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và cải thiện môi trường kinh doanh, hướng tới sự phát triển bền vững. Sau 1 tháng mô hình chính quyền mới đi vào thực tiễn đã gặp những thuận lợi, vướng mắc gì?

Đặc biệt là ở cấp xã – nơi gần dân, sát dân nhất. Phóng viên Báo Nhà báo và Công luận đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Lưu Ngọc - Giám đốc Trung tâm hành chính công xã Hoàng Hoa Thám (tỉnh Hưng Yên) để ghi nhận thực tế tại cơ sở.

+ Thưa ông, sau một tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đặc biệt là việc vận hành Trung tâm Hành chính công cấp xã, ông có thể chia sẻ những tín hiệu tích cực ban đầu mà mô hình này mang lại cho người dân và chính quyền cơ sở?

- Chúng tôi đi vào vận hành theo mô hình chính quyền địa phương mới từ ngày 1/7/2025. Trong tháng đầu tiên, có thể nói mô hình này mang lại những hiệu quả nhất định: Thủ tục hành chính (TTHC) được tập trung về một đầu mối, giảm bước trung gian. Người dân không còn phải lên huyện rồi quay về xã nữa. Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian, công sức cho bà con mà còn tạo điều kiện để những vướng mắc phát sinh được trao đổi và xử lý ngay tại Trung tâm Hành chính công của xã.

Ưu điểm lớn nhất chính là sự tinh gọn trong quy trình. Trước đây, hồ sơ phải chuyển từ xã lên huyện để xử lý rồi trả về, rất mất thời gian. Nay, người dân chỉ cần đến Trung tâm một lần, nếu hồ sơ đầy đủ là có thể được giải quyết ngay. Điều này không chỉ giảm phiền hà mà còn giúp chính quyền cơ sở chủ động hơn trong việc giải quyết các vấn đề.

Tuy nhiên, khi đi vào thực tiễn thì không tránh khỏi nhiều khó khăn, nhất là ở cấp xã như chúng tôi – nơi vừa phải tiếp nhận khối lượng thủ tục hành chính lớn, hạ tầng kỹ thuật và nhân lực còn có những hạn chế.

+ Ông vừa nhắc đến những khó khăn ở cơ sở. Thưa ông, những khó khăn còn tồn tại đó là gì, đặc biệt là về cơ sở vật chất và con người?

- Khó khăn đầu tiên là về hạ tầng kỹ thuật. Sau khi sáp nhập, máy móc thiết bị như máy tính, máy in, máy scan… chủ yếu tận dụng lại từ các xã cũ, nhiều máy móc không đồng bộ với hệ thống công nghệ mới đã được nâng cấp. Có lúc, để đảm bảo tiến độ, anh em phải dùng điện thoại cá nhân để quét hồ sơ giúp dân.

Một điểm nghẽn nữa là quyền hạn trong xử lý TTHC. Trước đây, người dân chỉ cần gặp Phó Chủ tịch tại UBND xã là có thể ký chứng thực luôn. Nay, mọi hồ sơ phải đưa về Trung tâm, lãnh đạo mới có thẩm quyền ký. Việc vận chuyển hồ sơ mất thời gian, làm chậm tiến độ.

Ngoài ra, người dân vẫn chưa quen với việc nộp hồ sơ trực tuyến. Phần lớn nhiều người cao tuổi chưa sử dụng thành thạo điện thoại thông minh, không biết cách quét mã QR, đăng nhập cổng dịch vụ công. Chúng tôi phải tổ chức Đoàn thanh niên hỗ trợ, hướng dẫn từng bước một.

Ví dụ như trong lĩnh vực đất đai. Thủ tục sang tên, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rất nhiều khâu. Người dân nộp tiền thuế xong nhưng quên nộp lại hóa đơn cho cán bộ tiếp nhận, hệ thống sẽ báo “chưa đủ điều kiện”. Kết quả là hồ sơ bị treo, người dân không hiểu lại nghĩ chính quyền chậm trễ.

Về nguồn nhân lực thì vẫn đảm bảo xử lý được công việc. Tuy nhiên, không phải cán bộ nào cũng được sắp xếp đúng chuyên môn. Có người trước đây làm văn hóa – xã hội, nay được điều sang tiếp nhận hồ sơ lĩnh vực đất đai, tư pháp… Việc chuyển đổi này cần có thời gian để làm quen, đào tạo, bồi dưỡng lại.

+ Từ những kinh nghiệm thực tiễn tại cơ sở, ông có những kiến nghị gì để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thực sự vận hành thông suốt và hiệu quả hơn trong thời gian tới?

- Trước hết, phải đầu tư đồng bộ về hạ tầng công nghệ: máy móc, phần mềm, đường truyền... Ở xã Hoàng Hoa Thám, chúng tôi đã chủ động nâng cấp đường truyền, nhưng thiết bị thì vẫn thiếu. Về lâu dài, cần có hướng dẫn rõ ràng trong việc mua sắm tài sản công để đảm bảo trang bị đủ máy móc, thiết bị phục vụ giải quyết TTHC.

Thứ hai, cần có những lớp bồi dưỡng chuyên sâu cho cán bộ không chỉ về chuyên môn mà cả kỹ năng sử dụng công nghệ. Đặc biệt là cán bộ tư pháp, đất đai, hộ tịch – những lĩnh vực mà người dân tiếp cận thường xuyên.

Thứ ba, cần đẩy mạnh truyền thông để người dân hiểu rõ quy trình, trách nhiệm của mình trong giải quyết TTHC. Nếu công dân không cung cấp đủ giấy tờ, không cập nhật kịp thời thì cũng làm chậm cả hệ thống.

+ Xin cảm ơn ông!