Chính sách pháp luật phải hỗ trợ, thay vì ngăn cấm không cần thiết

Ngày 23/6, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV bước vào tuần làm việc cuối cùng, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Phát biểu ý kiến, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) thể hiện sự nhất trí rất cao việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết này.

Về xử lý trách nhiệm trong trường hợp để xảy ra vi phạm, dự thảo quy định đối với những cán bộ tham gia vào quá trình tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, nếu như đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định có liên quan và không có vụ lợi trong quá trình thực thi nhiệm vụ, nhưng vẫn gây ra thiệt hại thì có thể được xem xét để loại trừ trách nhiệm hoặc miễn trách nhiệm.

“Chúng tôi cơ bản tán thành quy định này của dự thảo, bởi nhằm tạo điều kiện cho cán bộ được tham gia quá trình này yên tâm, tập trung vào việc rà soát, tháo gỡ, xử lý các khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật”, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy nói.

Tuy nhiên, nữ Đại biểu Quốc hội cho rằng, có hai tình huống, một là vấn đề loại trừ trách nhiệm, tức là không có trách nhiệm đối với việc để xảy ra thiệt hại. Và thứ hai là miễn trách nhiệm, tức là vẫn có trách nhiệm trong việc để xảy ra thiệt hại nhưng được miễn trách nhiệm xử lý.

"Tôi đề nghị bổ sung giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này để thống nhất trong tổ chức thực hiện và nhất quán giữa hai trách nhiệm là loại trừ trách nhiệm và miễn trách nhiệm xử lý", nữ Đại biểu Quốc hội nói.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy cho rằng, việc ban hành nghị quyết tại thời điểm hiện nay là rất cấp bách. “Những con tàu tốc hành đang mang đến cho đất nước rất nhiều cơ hội để phát triển. Nhưng thời gian tàu dừng lại ở mỗi ga là rất ngắn. Không thể để lỡ cơ hội phát triển của đất nước chỉ vì những điểm nghẽn của pháp luật”, bà Thủy nhấn mạnh.

Do đó, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy kiến nghị Quốc hội thông qua cơ chế đặc biệt cho phép sửa các luật, nghị quyết của Quốc hội như tờ trình và dự thảo nghị quyết. Đồng thời, đề nghị Quốc hội cho phép nghị quyết này có hiệu lực ngay kể từ ngày Quốc hội bấm nút thông qua.

Trong khi đó, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu (Đoàn TP Huế) cho rằng, chính sách pháp luật phải hỗ trợ, trao quyền thay vì kiểm soát, ngăn cấm không cần thiết.

Việc sửa đổi phải tuân thủ nguyên tắc "không làm tăng gánh nặng hoặc phát sinh trách nhiệm bất hợp lý" cho người dân và doanh nghiệp. Tinh thần của lập pháp hiện đại là không "cài cắm" thủ tục, không tạo thêm chi phí tuân thủ không cần thiết.

Đại biểu nhấn mạnh yêu cầu "minh bạch, đơn giản hóa thủ tục hành chính" để ngăn chặn nguy cơ lạm quyền, nhũng nhiễu do thủ tục phức tạp, mập mờ, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ số.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu đề nghị quy định rõ trong dự thảo việc bảo đảm và tăng cường quyền, lợi ích hợp pháp của mọi tổ chức, cá nhân, nhất là người dân, doanh nghiệp, các nhóm dễ bị tổn thương.

Về đối tượng điều chỉnh và trách nhiệm giải trình đã phân chia khá rõ các trường hợp nhưng cần quy định thủ tục phối hợp giữa các chủ thể trong xử lý vướng mắc để tránh không rõ trách nhiệm giải trình, minh bạch hơn, tránh đùn đẩy chồng chéo.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu cũng đề nghị, bổ sung trách nhiệm báo cáo định kỳ quy trình Quốc hội có quyền chấm dứt sớm nghị quyết nếu thấy không phù hợp với thực tiễn.

Cũng nêu ý kiến tại phiên họp, Đại biểu Quốc hội Lê Xuân Thân (đoàn Khánh Hòa) cho rằng, phạm vi điều chỉnh của nghị quyết cần nghiên cứu xác định rõ một số nội dung quan trọng mang tính nền tảng; các nguyên tắc hiến định về tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước, các quy định về hành chính; quyền, con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; về tội phạm, hình phạt, tố tụng tư pháp thì không áp dụng cơ chế xử lý theo nghị quyết này.

Theo Đại biểu Quốc hội Lê Xuân Thân, các nội dung đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ và chính quyền địa phương thực hiện hoặc đã được luật, nghị quyết của Quốc hội, phân quyền, phân cấp để thực hiện đầy đủ, theo đúng thẩm quyền thì không trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến quyết định các nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ.