Chợ đầu mối Hà Nội: Nơi đìu hiu phủ bạt, chỗ hoạt động trở lại, dè dặt buôn bán

Hoạt động từ tháng 10 năm 2010, Trung tâm thương mại Hàng Da (chợ Hàng Da, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) là mô hình kết hợp chợ truyền thống với trung tâm thương mại hiện đại có 5 tầng nổi và 2 tầng hầm. Đây từng là khu chợ sầm uất, nơi tập trung buôn bán đủ loại mặt hàng của các tiểu thương từ khắp nơi đổ về.

Tuy nhiên, ghi nhận của PV, những ngày này tại chợ Hàng Da, bạt phủ kín các gian hàng, người mua, người bán thưa thớt. Khu vực tầng 1 buôn bán các mặt hàng rượu bia, tạp phẩm, quần áo, giày dép… trong tình trạng đóng cửa, ngừng hoạt động.

“Gần đây các hộ kinh doanh thường xuyên mở hàng muộn, có khi nghỉ bán dài ngày mới quay lại mở hàng. Hàng hóa chất đống mỗi ngày một nhiều. Mấy hôm trước có nhiều đoàn kiểm tra nên nhiều tiểu thương sợ không dám mở cửa bán”, một bảo vệ tại chợ Hàng Da cho biết.

Chị Thúy Hạnh – một khách buôn lặn lội từ Phú Thọ xuống Hà Nội để nhập hàng về bán lẻ không khỏi bất ngờ khi đến chợ Hàng Da. “Tôi xuống từ sáng sớm, định nhập giày dép và ít váy áo về chuẩn bị hàng cho đợt cao điểm hè. Ai ngờ tới nơi, chợ vắng tanh, gọi mấy đầu mối thì đều nhận được câu trả lời “Tạm nghỉ vài hôm”, chị Hạnh nói.

Không chỉ chị Hạnh, nhiều khách sỉ lâu năm tại chợ Hàng Da cũng lâm vào cảnh “đi một chuyến về tay không”. Một số cho biết, tình trạng tiểu thương tạm nghỉ do chưa kịp hoàn thiện chứng từ, hóa đơn là điều “chưa từng có” trong nhiều năm buôn bán ở đây.

Tại tầng hầm B1 – chợ Hàng Da, nơi chuyên bán thực phẩm tươi sống, đồ gốm, quần áo…. dù được thiết kế sạch sẽ, khang trang, các lối đi trong chợ vẫn vắng tanh người qua lại. Người mua ít đến, người bán cũng dè dặt, ngồi bên trong kiot tranh thủ sơ chế hàng hoặc quan sát xung quanh với vẻ cảnh giác. Một vài quầy bán thịt, rau, hải sản cố gắng duy trì hoạt động nhưng lượng khách mỗi ngày chỉ đếm trên đầu ngón tay.

“Bình thường sáng tôi ghé chợ mua đồ ăn sáng và ít thức ăn cho bữa tối, nhưng gần tuần nay chợ vắng hẳn. Hàng ăn đóng cửa, hàng rau thì lèo tèo vài món, tôi phải vòng sang chợ khác”, anh Trần Đức Tùng – người dân sống ở khu vực quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội chia sẻ.

Một số tiểu thương cho biết việc áp dụng quy định mới về hóa đơn khiến họ lúng túng. “Tôi lớn tuổi rồi, không nắm rõ các quy định mới. Thấy mọi người bàn tán tôi mới biết. Buôn bán ở đây hơn 10 năm, hàng hóa đều lấy từ mối quen, nhiều nơi chỉ ghi sổ tay chứ không có hóa đơn. Giờ bắt kê khai, xuất trình hóa đơn thì tôi không biết phải làm thế nào. Bán không được bao nhiêu mà chi phí mặt bằng, điện nước vẫn phải trả. Mở cửa thì thấp thỏm mà nghỉ thì không có thu nhập”, bà Hoa - tiểu thương tại chợ Hàng Da chia sẻ.

Khác với khung cảnh đìu hiu ở chợ Hàng Da, tại chợ Đồng Xuân (quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) – khu chợ nổi tiếng với du khách nước ngoài và là đầu mối cung cấp hàng sỉ cho nhiều tỉnh thành, không khí có phần sôi động trở lại sau thời gian “án binh bất động”. Ghi nhận của PV, phần lớn các quầy đã mở cửa, hàng hóa trưng bày phong phú từ vải vóc, quần áo đến hàng lưu niệm, đặc sản Hà Nội. Tuy nhiên, một số kiot ở tầng 3 vẫn đóng cửa.

Trước đó, vào đầu tháng 6, chợ Đồng Xuân cũng ghi nhận tình trạng nhiều quầy hàng đóng cửa.

Theo đại diện Công ty Cổ phần Đồng Xuân – đơn vị trực tiếp quản lý chợ, thời điểm hè là giai đoạn trùng với mùa du lịch, nghỉ mát, nhu cầu mua sắm giảm sút. Nhiều hộ kinh doanh đã chủ động xin tạm nghỉ, ngừng đóng thuế theo tháng.

Lý giải về tình trạng nhiều kiot, cửa hàng đóng cửa thời gian qua, các tiểu thương tại chợ Đồng Xuân cho biết nguyên nhân chủ yếu là do sức mua suy giảm. Bà Mai Hoa – một tiểu thương tại chợ Đồng Xân chia sẻ: “Ngày trước, cửa hàng tôi cần 2–3 nhân viên để phục vụ khách, nay chỉ còn một người mà có khi cả ngày chẳng có khách nào. Các chợ lẻ vắng khách nên cũng không còn người đến lấy hàng sỉ. Chợ lẻ không hoạt động thì chợ đầu mối bán cho ai?”.

Theo bà Hoa, nhiều hộ kinh doanh đã chuyển hướng sang hình thức bán hàng trực tuyến kết hợp với bán trực tiếp. Một số khác chỉ mở cửa vào những dịp cao điểm như mùa lễ Tết, còn lại chủ động đóng cửa khi sức mua yếu.

Bên cạnh đó, một số tiểu thương cũng thẳng thắn thừa nhận, những ngày đầu tháng 6 khi lực lượng chức năng tập trung kiểm tra hóa đơn đầu vào, cũng như xử lý hàng giả, hàng nhái, cũng có người e ngại, tạm đóng cửa để nghe ngóng.

“Một số hàng hóa là hàng tồn từ nhiều năm hoặc hàng tự khai thác trôi nổi, hàng được giao đồng loạt trực tiếp tại cửa hàng nên không có được hóa đơn đầu vào. Chúng tôi mong việc kiểm tra hóa đơn đầu vào cần có lộ trình để chúng tôi thích ứng. Do vậy, việc yêu cầu xuất trình hóa đơn ngay khiến chúng tôi gặp nhiều khó khăn. Mong rằng cơ quan chức năng có lộ trình cụ thể để tiểu thương kịp thích ứng”, chị Dung – tiểu thương tại chợ Đồng Xuân cho biết.

Không chỉ các chợ đầu mối, chợ Nhà Xanh (quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) - khu chợ dân sinh nổi tiếng thu hút học sinh, sinh viên bởi giá cả phải chăng và đa dạng mẫu mã cũng trong tình trạng “cửa đóng then cài”, nhiều tiểu thương chật vật duy trì kinh doanh.

Ghi nhận của PV, dọc các lối đi chính trong chợ, nhiều kiot khóa cửa từ sáng đến tối, một số khác chỉ hé cửa, bày biện hàng hóa một cách cầm chừng. Vào sâu trong chợ, không khó để bắt gặp những gian hàng nửa đóng nửa mở, bày biện sơ sài vài món đồ để giữ chỗ hoặc phục vụ khách quen.

Nhiều sinh viên ghé chợ Nhà Xanh mua đồ vì giá rẻ, nhưng nay đến nơi thì đành quay về tay không. “Thi thoảng mình hay ra đây mua đồ mặc đi chơi cuối tuần, rẻ mà nhiều mẫu. Giờ chợ đóng gần hết, chỉ có vài quán mở mà họ cũng bán kiểu dè chừng. Mình đi mấy vòng cũng không chọn được gì nên đành về luôn”, bạn Lan Anh – sinh viên năm hai trường Đại học Sư phạm Hà Nội chia sẻ.

Thực tế cho thấy, các tiểu thương hiện không chỉ đang đối mặt với sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng, mà còn chịu áp lực chuyển đổi từ mô hình kinh doanh nhỏ lẻ, truyền thống sang hình thức minh bạch, số hóa và tuân thủ các quy định pháp luật.

Đây là giai đoạn chuyển mình nhiều thách thức, nhưng là bước đi cần thiết nhằm hướng tới một môi trường kinh doanh văn minh, hiện đại và bền vững cho thương mại nội địa.