Chưa thể trùng tu bia yểm thủy đạo bị phá hoại ở Hội An

Ngày 4/8, ông Phạm Phú Ngọc, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản văn hóa Hội An cho biết, hiện vẫn chưa thể phục hồi, khắc phục di tích bia yểm thủy đạo ở Hội An bị phá hoại, vì phải chờ kết quả kết luận điều tra của cơ quan công an.

Hiện tại, Trung tâm Quản lý Bảo tồn di sản văn hóa Hội An cùng các đơn vị chức năng liên quan của địa phương, nhân viên bảo vệ an ninh cơ sở cùng phối hợp tăng cường các biện pháp bảo vệ hiện trạng di tích, đồng thời kêu gọi cộng đồng cùng chung tay bảo vệ các giá trị văn hóa quý khác của Hội An.

Trước đó, vào khoảng 6 giờ sáng ngày 31/3/2025, người dân khi vào thắp hương tại bia yểm thủy đạo thì phát hiện bia đá đã bị phá hoại.

Một số người dân cho biết, vào lúc khoảng 2 giờ sáng cùng ngày có người thấy chiếc xe máy để trên lề đường Phan Châu Trinh cạnh cây đa và nghe tiếng búa gõ vọng lên.

Ghi nhận tại hiện trường, các cơ quan chức năng cho biết, di tích bia yểm thủy đạo đã bị phá hoại, hiện trạng các chữ và hình chạm khắc trên mặt bia đá đã bị đục phá làm hư hại gần như hoàn toàn.

Trong danh mục di tích lịch sử - văn hóa của thành phố Hội An, di tích bia yểm thủy đạo nằm trong khu vực bảo vệ I của di tích cấp quốc gia đặc biệt - Di sản văn hóa thế giới đô thị cổ Hội An.

Di tích được phân loại giá trị bảo tồn loại I, hình thức sở hữu Nhà nước. Tấm bia đá đặt bên trong một am thờ nhỏ xây bằng gạch, nằm trong lòng gốc cây đa cổ thụ - cây đa này cũng đã được UBND thành phố Hội An ghi vào Danh mục cây cổ thụ vào năm 2014.

Theo tài liệu của Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, bia yểm thủy đạo khắc chữ Hán Nôm và hình các đạo bùa. Từ trên xuống dưới, nơi sát trán bia khắc 3 vòng tròn, vòng tròn ở giữa nhỏ hơn hai bên, được phân bố khá cân đối. Ở giữa gồm 3 phần, dưới vòng tròn chính giữa có hàng chữ Hán khắc sâu: Bắc Đế sắc lệnh lập cực ngự phong yểm thủy đạo.

Dưới vòng tròn bên phải tấm bia (từ ngoài nhìn vào) khắc hình sao Bắc Đẩu thẳng đứng dọc theo thân bia gồm 7 vòng tròn nối với nhau bằng các vạch thẳng. Ở mỗi vòng tròn khắc tên các vì sao tính từ trên xuống bằng chữ Nôm phiên âm là: Phiêu, Phủ, Tất, Hành, Quyền, Thược, Đẩu.

Dưới vòng tròn bên trái khắc hai vòng tròn nối với nhau bằng một vạch thẳng. Tiếp về dưới dọc theo thân bia là hàng chữ: Án ma ni bát mê hồng.

Phần dưới cùng khắc 3 đạo bùa, chiếc ở giữa hình vuông cạnh 19cmx20cm, hai lá hai bên nhỏ hơn hình chữ nhật, kích thước 10cmx20cm. Đạo bùa bên trái (từ ngoài nhìn vào) có các chữ Hán bị mờ.

Nhiều nhà nghiên cứu nhận định tấm bia này dùng để trấn thủy và có mối liên hệ với tín ngưỡng thờ thần Bắc Đế Trấn Vũ tại di tích Chùa Cầu.