Cuộc chiến trước cửa ngõ Sài Gòn

Ngồi cạnh tôi là cựu Đại tá nguyên Phó Chỉ huy trưởng - Tham mưu Trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Hà Tĩnh Trần Hậu Tám. Hơn 41 năm quân ngũ, bầm dập chiến trường A, B, K, thương tật đến 41%, nay tuổi đã “cuối đầu 6”, song anh vẫn trẻ trung, năng động đến bất ngờ. Minh chứng là ở trí nhớ tuyệt vời về cuộc chiến lịch sử hơn 4 thập kỷ đã qua và những đồng đội dưới quyền nằm xuống anh vẫn nhớ như in, thuộc làu họ tên, quê quán.

Trần Hậu Tám nhập ngũ 5/5/1972. Sau khi đại bại ở chiến trường Quảng Trị, không quân và hải quân Mỹ đánh phá ác liệt trở lại miền Bắc nước ta. Trần Hậu Tám được bổ sung vào đơn vị pháo phòng không tỉnh đội Hà Tĩnh, quần nhau với máy bay Mỹ từ Ngã ba Đồng Lộc đến các tuyến cầu, phà của Hà Tĩnh dọc đường IA. Cũng từ những trận đánh quả cảm này, anh tân binh Tám được vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng khi chưa tròn 19 tuổi.

Để tăng cường lực lượng cho chiến trường lớn chuẩn bị những bước ngoặt quan trọng sắp tới, cuối năm 1973, đơn vị của Trần Hậu Tám được trên quyết định thành lập phiên hiệu mới, mang tên Trung đoàn 266 của sư đoàn chủ lực cơ động 341 (biệt danh Sông Lam) đóng quân ở huyện Lệ Thủy (Quảng Bình).

Một tháng hành quân ròng rã bằng ô-tô trên đường mòn Hồ Chí Minh, tháng 3/1975 đơn vị bí mật cơ động qua một loạt tuyến phòng thủ dày đặc của quân ngụy từ Bù Đăng, Bù Đốp, La Ngà... về trụ lại ở Định Quán (Đồng Nai) chuẩn bị tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

 Trong hàng chục trận đánh mà anh đã trải qua, cuộc chiến 12 ngày đêm ở thị xã Xuân Lộc (thủ phủ của tỉnh Long Khánh cũ) nay là TP. Khánh Long (Đồng Nai) là ác liệt, đẫm máu nhất. Đây là cuộc đọ sức gay gắt giữa hai lực lượng quân sự hùng hậu với hai mục đích khác nhau. Quân địch phải tự thủ, cố giữ chặt cánh cửa cuối cùng vào Sài Gòn. Phía ta, kiên quyết bằng mọi giá phải phá toang chốt chặn còn lại trước khi xông vào sào huyệt của ngụy.

Có một kỷ niệm khá thú vị đối với anh Chính trị viên trẻ của đại đội súng máy phòng không 12,7 ly Trần Hậu Tám. Khoảng 9 giờ 30 sáng 13/4/1975, Tám cùng đơn vị đang nghỉ chân sau khi được lệnh rút ra ngoài làm nhiệm vụ bao vây chặn địch. Thấy một cây xoài to lớn, tán lá xum xuê bên cạnh con suối nhỏ mát xanh hoa trái, quân ta tranh thủ nghỉ ngơi, rửa ráy cho đỡ nóng bức.

Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Văn Huyên lệnh cho chiến sĩ thông tin mở máy bộ đàm liên lạc với các đơn vị. Bỗng trong máy, một giọng nữ Nam Bộ xen vào: “Mấy anh Việt cộng ơi! Các anh đang ở dưới chân cây độc lập, phải đi lẹ lên, không dính pháo đó!”. Thấy bán tin bán nghi nhưng đồng chí chỉ huy vẫn quyết định cho đơn vị nhanh chóng rời xa cây xoài.

Bởi trong chiến đấu, pháo binh của ngụy thường lấy các cây độc lập làm vật chuẩn để bắn. Và hệ thống đài kỹ thuật cả hai bên chỉ cần nghe tín hiệu lạ trong máy sẽ giao hội và định vị được tọa độ, cho pháo binh bắn trúng ngay. Thật hú vía, anh em vừa ra khỏi khoảng 300m thì mấy loạt pháo địch bắn cấp tập vào khu vực cây xoài, khiến cây cối, đất đá bị xới tung trong mịt mù khói đạn. Thì ra trong hàng ngũ của địch vẫn có người hướng về phía cách mạng.

Đêm 24 rạng sáng 25/4/1975, Xuân Lộc thất thủ trước sức tấn công như vũ bão của quân ta. Đơn vị phát triển vào ngã ba Dầu Giây, đánh chiếm sở chỉ huy tiền phương Quân đoàn 3 ngụy đặt tại Trảng Bom. Cánh cửa thép Xuân Lộc bị mở toang, song một mất mát lớn đến với anh và đơn vị.

Không may, một quả pháo địch rơi trúng đội hình một tiểu đội quân ta, làm 3 đồng chí hy sinh, 4 bị thương nặng. Cho đến giờ, đã sau 46 năm, hình ảnh 3 người đồng đội thân yêu, cùng quê Hà Tĩnh ra đi đột ngột trên tay anh em, mới ở tuổi 18 đôi mươi, vẫn ám ảnh anh không nguôi.

“Chúng cháu đã làm đúng lời Đại tướng dặn”

Trên đã chiến thắng, Sư đoàn 341 của anh lần lượt tiêu diệt các vị trí phòng ngự của địch dọc xa lộ Hà Nội, Biên Hòa, tiến thẳng vào Sài Gòn đúng vào chiều 30/4/1975.

Một cảnh tượng hoảng loạn, nhốn nháo diễn ra khắp nơi. Trên các đường phố, sân bay, bến cảng từ bên ngoài đến trong nội đô, đâu đâu cũng thấy la liệt hàng đống quân trang, quân dụng, súng ống của quân ngụy bị vứt lại. Thậm chí nhiều chiếc máy bay, xe Zep nhà binh vẫn đang nổ máy nhưng chủ của nó đã cao chạy xa bay.

Bộ đội đi đến đâu, dân tràn ra đến đó. Bà con giơ cao cờ, hoa, vỗ tay chào đón. Cơ man dừa, trái cây, thậm chí nhiều má còn bưng cả cơm nắm, xôi gà... ấn vào tay các chiến sỹ. Một kỷ niệm làm tôi nhớ mãi. Sau khi rời Dinh Độc Lập, đơn vị tôi được về làm nhiệm vụ quân quản, đóng quân tại Quận Nhất (TP. Hồ Chí Minh).

Một hôm, có một cụ già cùng một cô con gái kéo chiếc xe kéo chở hai bì gạo và một con lợn chừng 80kg đến doanh trại, nằng nặc tặng bằng được cho “các chú giải phóng”. Thông cảm, điều đình mãi ông mới chịu cầm một khoản tiền rất nhỏ “cho các chú vui lòng”.

Nhìn lên tấm hình Bác và Đại tướng Võ Nguyên Giáp được phóng to trên đường phố, tôi chợt nhớ lại lời căn dặn của Đại tướng Bộ trưởng Quốc phòng đầu năm 1975 khi bác vào tận Lệ Thủy (Quảng Bình) giao nhiệm vụ cho sư đoàn trước khi hành quân vào Nam: Các đồng chí cần xác định tư tưởng là “Đi lâu, đi sâu, đi đến ngày thắng lợi!”. Tự dưng mắt tôi nhòe đi vì sung sướng. Bởi ngày thắng lợi đã đến thật rồi. Tôi tự nhủ lòng: “Dù phải trải qua bao mất mát, hy sinh, chúng cháu đã làm đúng theo lời Bác Hồ và Đại tướng căn dặn”.

Kể đến đây, anh Tám chơm chớp khóe mắt, nhớ lại, một lần, anh đến thắp hương cho các liệt sỹ hy sinh sáng 25/4/1975, tại Nghĩa trang liệt sỹ Trảng Bom (Biên Hòa) nơi hàng trăm đồng đội của anh đã ngã xuống trong trận chiến cuối cùng này. Anh thấy như họ vẫn vậy. Vẫn hàng ngũ chỉnh tề, bên nhau mãi mãi tuổi đôi mươi.

Rồi anh đọc tôi nghe mấy câu thơ anh viết sau đó: “Chiến tranh đi qua đã mấy chục năm/Đất nước bình yên đang đơm hoa, kết trái/Dấu vết đạn, bom xưa dẫu không còn sót lại/Thì vết thương lòng không dễ phôi pha/Đồng đội ơi, hãy ngủ yên nha/Với các anh, làm sao tôi quên được/Tháng Tư về như một lời hẹn ước/Mãi mãi bên nhau, những người lính Cụ Hồ”.

Khắc Hiển