Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, trong những năm qua ngành Thủy sản đã phát triển tạo ra nhiều sản phẩm, hàng hóa xuất khẩu có giá trị kinh tế cao đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ an ninh chủ quyền biển đảo của đất nước.

Tính đến ngày 30/9/2019, tổng số tàu cá là 96.609 chiếc đang hoạt động với tổng công suất trên 10 triệu CV; Năm 2018, sản lượng khai thác 3,59 triệu tấn trong đó sản lượng khai thác thủy sản nội địa khoảng 218 nghìn tấn, sản lượng nuôi trồng đạt 4,15 triệu tấn; kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành thủy sản đạt 9 tỷ USD...Kết quả này đóng góp quan trọng đối với phát triển kinh tế đất nước, góp phần cải thiện sinh kế, ổn định đời sống người dân cả nước. 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành thủy sản Việt Nam cũng đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức như: sự suy giảm nguồn lợi thuỷ sản ở cả vùng biển và vùng nội địa; ô nhiễm rác thải nhựa, môi trường nước, môi trường sống của các loài thuỷ sản do sự phát triển của một số ngành kinh tế (công nghiệp, du lịch,…); suy thoái hệ sinh thái thuỷ sinh như: hệ sinh thái san hô, hệ sinh thái cỏ biển…

Bên cạnh đó, tình trạng vi phạm pháp luật liên quan đến khai thác, bảo vệ, bảo tồn nguồn lợi thủy sản vẫn diễn ra thường xuyên, ngày càng tinh vi; việc sử dụng các nghề, ngư cụ có tính tận diệt nguồn lợi thuỷ sản như chất nổ, xung điện, lưới kéo, lưới kéo đôi (giã cào bay), đánh bắt cá con, đánh bắt ở vùng biển ven bờ, thủy vực nội đồng, trong các khu bảo tồn biển vẫn tiếp diễn, phổ biến.

"Nhằm đánh giá được kết quả cũng như tồn tại, khó khăn và đưa ra định hướng, giải pháp cho công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản theo quy định của Luật Thủy sản 2017, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật và thực hiện thành công Nghị quyết số 36/NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045, tôi tuyên bố khai mạc Hội nghị “Bàn giải pháp thực hiện bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản theo Luật Thủy sản năm 2017”" - Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh. 

Cũng tại Hội nghị, ông Lê Trần Nguyên Hùng - Vụ  trưởng Vụ Bảo tồn và phát triển nguồn lợi thủy sản đã báo cáo về kết quả thực hiện công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản thời gian qua. Ông khẳng định:  Việt Nam được đánh giá là một trong 16 quốc gia có đa dạng sinh học cao trên thế giới với khoảng hơn 11.000 loài sinh vật, trong đó có khoảng 2.038 loài cá, 6.000 loài động vật đáy, 225 loài tôm biển, 5 loài rùa biển, 15 loài rắn biển, 12 loài thú biển, 653 loài rong biển, 14 loài cỏ biển, hơn 400 loài san hô, 657 loài động vật phù du, 94 loài thực vật ngập mặn và 43 loài chim nước. Giá trị đa dạng sinh học của Việt Nam phong phú về thành phần loài sinh vật, gen vàcác kiểu hệ sinh thái.

Cũng theo báo cáo, đến nay, tổng diện tích vùng biển thuộc các khu bảo tồn đã đi vào hoạt động là 133.766 ha (11/16 khu), tương ứng 0,134% diện tích vùng biển tự nhiên của Việt Nam, đạt 55,8% so với mục tiêu được phê duyệt.

Năm 2019, trên cả nước có 54/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản với quy mô lớn, tổng số giống thủy sản được thả xuống các thủy vực tự nhiên là 91,3 triệu con gấp hơn 2 lần so với năm 2018; Công tác phục hồi hệ sinh thái và bảo vệ môi trường sống các loài thủy sản cũng được quan tâm...

Đặc biệt, nhằm ngăn chặn đà suy giảm nguồn lợi thủy sản, Tổng cục Thủy sản cũng sẽ điều chỉnh cơ cấu tàu thuyền, nghề nghiệp khai thác thủy sản phù hợp với khả năng cho phép; kiểm soát các nghề, ngư cụ cấm, khu vực và thời gian cấm khai thác, sử dụng chất nổ, xung điện…Đồng thời, Tổng cục Thủy sản cũng tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo vệ nguồn lợi thủy sản và môi trường sống của các loài thủy sản…

Ông Lê Trần Nguyên Hùng cũng trình bày thêm một số những giải pháp quan trọng cần thực hiện trong năm 2020. Cụ thể là, tổ chức nghiên cứu, xây dựng chính sách thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản; Chính sách về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản theo quy định pháp luật.

Đồng thời, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền sâu rộng bằng nhiều hình thức thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các lớp tập huấn, đào tạo, hội nghị, hội thảo, tài liệu, tờ rơi đến các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trong lĩnh vực thủy sản, trong đó tập trung tuyên truyền đối với các cá nhân, tổ chức được giao quản lý nguồn lợi thuỷ sản, người dân làm nghề khai thác thủy sản tự nhiên, đặc biệt là những người dân làm nghề khai thác thủy sản trái phép như xung điện, chất nổ, chất độc, giã cào.

Ngoài ra, sẽ tổ chức cho ngư dân ký cam kết tuân thủ quy định pháp luật trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Chủ cơ sở thu mua, chế biến, kinh doanh thủy sản cam kết không buôn bán, nuôi nhốt các loài thủy sinh nguy cấp, quý, hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

Song song với đó, sẽ tăng cường đào tạo cán bộ có chuyên môn nhằm kiện toàn hệ thống kiểm ngư, thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động liên quan đến công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Ưu tiên bố trí biên chế cho các phòng, bộ phận thực hiện chức năng bảo vệ, bảo tồn và quản lý nguồn lợi thủy sản.

Để thực hiện một cách hiệu quả các giải pháp trên, ông Hùng cũng đưa ra một số kiến nghị thiết thực. Theo đó, với Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn ông cho rằng cần bổ sung chính sách đầu tư cho các khu bảo tồn biển trong quá trình sửa đổi, bổ sung Nghị định 67/2014/NĐ-CP về chính sách phát triển thủy sản. Đồng thời, tham mưu Thủ tướng Chỉ thị về tăng cường quản lý hiệu quả bảo tồn biển nhằm thực hiện Nghị Quyết 36 về phát triển bền vững kinh tế biển.

Về phía  Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo các cơ quan liên quan cần ưu tiên bố trí kinh phí, nguồn lực để thực hiện hiệu quả Luật Thủy sản 2017, đặc biệt là biên chế làm việc trong lĩnh vực khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, khu bảo tồn biển.

Thêm nữa, cần tăng cường công tác hướng dẫn, hỗ trợ người dân, cộng đồng thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản. Tăng cường thực hiện điều tra nghề cá thương phẩm; điều tra, đánh giá nguồn lợi thuỷ sản và môi trường sống của loài thuỷ sản theo chuyên đề phục vụ quản lý hoạt động khai thác tại địa phương. Ưu tiên công tác thành lập, quản lý khu bảo tồn biển theo quy định pháp luật; thành lập Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản ...

Hà Vân