Chuyển đổi xanh trong sản xuất công nghiệp: Từ xu thế đến hành động thực tiễn

Xu thế tất yếu trong phát triển công nghiệp

Những năm gần đây, khái niệm “chuyển đổi xanh” đã trở thành một trong những trọng tâm trong chiến lược phát triển công nghiệp. Theo bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết, các hoạt động phát triển bền vững và bảo vệ môi trường đang được đẩy mạnh thông qua nhiều chương trình cụ thể như “Sản xuất và tiêu dùng bền vững”, “Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả”...

Bộ cũng đang triển khai các chương trình về sản xuất thông minh và chuyển đổi số cho doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ quá trình đổi mới công nghệ, tối ưu hóa sản xuất và giảm phát thải. Đây được xem là những bước đi cần thiết để ngành công nghiệp Việt Nam hòa nhịp với xu thế phát triển xanh trên thế giới.

Doanh nghiệp đầu tư cho công nghệ xanh

Nắm bắt xu thế này, nhiều doanh nghiệp trong nước đã chủ động thay đổi tư duy sản xuất, đầu tư mạnh mẽ cho công nghệ tiết kiệm năng lượng. Trong đó, một số doanh nghiệp trẻ đã lựa chọn hướng đi riêng bằng việc tập trung nghiên cứu công nghệ lõi nhằm nâng cao hiệu suất và giảm tiêu hao năng lượng.

Đại diện Công ty Gcool cho biết, doanh nghiệp đang tập trung phát triển dòng sản phẩm sử dụng động cơ điện một chiều có hiệu suất cao hơn đáng kể so với công nghệ động cơ xoay chiều truyền thống.

Đánh giá về khả năng tiết kiệm năng lượng, ông Đặng Đức Trung - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Gcool cho biết: “Theo thống kê, chúng tôi chuyển đổi khoảng 20 triệu sản phẩm cũ sang động cơ một chiều. Chúng tôi đã có thể tiết kiệm tiền điện cho người dùng, doanh nghiệp và cho cộng đồng mỗi năm đến khoảng 6.000 tỷ đồng - một con số rất lớn”.

Có thể thấy đổi mới công nghệ là quá trình dài hơi, đòi hỏi vốn lớn và sự kiên trì. Tuy nhiên, nếu không bắt đầu từ bây giờ, doanh nghiệp sẽ sớm bị tụt lại khi xu thế sản xuất xanh trở thành tiêu chuẩn chung.

Mục tiêu rõ ràng, giải pháp cụ thể

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP26) về mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 (Net Zero 2050). Để đạt được cam kết này, Bộ đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp giảm phát thải và sử dụng năng lượng hiệu quả hơn.

Cụ thể, theo Nghị quyết 70, đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu tiết kiệm năng lượng trên tổng tiêu thụ năng lượng cuối cùng so với kịch bản phát triển bình thường khoảng 8% - 10%. Để thực hiện, Bộ Công Thương đã ban hành các hướng dẫn, thông tư kỹ thuật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong doanh nghiệp sản xuất; đồng thời khuyến khích các mô hình đầu tư đổi mới công nghệ, sản xuất tuần hoàn.

Để làm được điều đó, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) nhận định: “Chúng ta vẫn thiếu nhân lực công nghệ cao, chuyển đổi số, lĩnh vực kỹ thuật. Muốn chuyển đổi xanh về các lĩnh vực công nghệ thì chúng ta cần phải có các chuyên gia như vậy. Mong là các chuyên gia trong nước, các trường sẽ tập trung vào việc đào tạo để chúng ta bổ sung nguồn nhân lực”.

Bên cạnh đó, Bộ cũng khuyến khích sự phối hợp giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước nhằm chia sẻ công nghệ và kinh nghiệm quản trị. Một số tập đoàn đa quốc gia đã triển khai các chương trình hỗ trợ đào tạo nhân lực, vừa giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực, vừa đảm bảo chuỗi cung ứng bền vững.

Chuyển đổi xanh không chỉ là khẩu hiệu mà đang trở thành động lực đổi mới mô hình tăng trưởng của ngành công nghiệp Việt Nam. Khi các chính sách nhà nước được triển khai đồng bộ, cùng với sự chủ động của doanh nghiệp, quá trình này sẽ không chỉ giúp giảm phát thải và tiết kiệm năng lượng, mà còn mở ra cơ hội để công nghiệp Việt Nam bứt phá, tiến gần hơn tới nền sản xuất xanh, sạch và bền vững.