Đó là đánh giá của Ban Tổ chức Trung ương về công tác tổ chức các Đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở nhiệm kỳ 2020 - 2025, diễn ra từ tháng 5/2020 đến hết tháng 8/2020.

99% đảng bộ cấp trên cơ sở đã tổ chức đại hội

Theo số liệu của Ban Tổ chức Trung ương, đến ngày 31/8/2020, đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở cơ bản hoàn thành đúng tiến độ, bảo đảm yêu cầu chất lượng, nội dung của Chỉ thị 35.

Đến hết ngày 31/8/2020, có 1.298/1.311 đảng bộ đã hoàn thành đại hội (chiếm 99,0%). Hầu hết các đảng bộ đều hoàn thành đại hội trong nửa đầu tháng 8/2020; một số tỉnh ủy đã nỗ lực khắc phục khó khăn do bệnh dịch để lãnh đạo, chỉ đạo các đảng bộ tổ chức thành công đại hội (Hải Dương, Quảng Nam, Phú Yên).

Một số ít đảng bộ chưa tổ chức đại hội, nhưng đều đã có kế hoạch, dự kiến hoàn thành trước 15/9/2020.

Kết quả và thành công của đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở là một trong những điều kiện cơ bản để các đảng bộ trực thuộc Trung ương tổ chức đại hội nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Tổng hợp báo cáo kết quả của 1.275 đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở cho thấy: Số cấp ủy viên bầu được là 36.954 đồng chí; trong đó: số tái cử 27.690 (chiếm 74,9%); tham gia lần đầu 9.264 (25,1%); nữ 6.376 (17,3%); dưới 40 tuổi 5.469 (14,8%); cán bộ người dân tộc thiểu số 3.995 (10,8%). Số bầu thiếu so với số lượng đại hội quyết định là 828 đồng chí (2,2%); số không tái cử là 352 (1,3%). Số dư trong danh sách bầu đạt 11,5%.

Tổng số bí thư cấp ủy bầu được là 1.141 đồng chí; trong đó: Số tái cử 926 (chiếm 81,2%); tham gia lần đầu 215 (18,8%); nữ 91 (8,0%); dưới 40 tuổi là 47 (4,1%); cán bộ người dân tộc thiểu số 86 (7,5%). Độ tuổi trung bình là 48,9. Có 456 đồng chí không phải người địa phương (40,0%); 122 đồng chí được bầu trực tiếp tại đại hội; 40 đảng bộ chưa bầu bí thư do chưa chuẩn bị được nhân sự, sẽ kiện toàn sau đại hội.

Theo Ban Tổ chức Trung ương, Đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở nhiệm kỳ 2020 - 2025 diễn ra từ tháng 5/2020 trong bối cảnh toàn Đảng đã tổ chức thành công đại hội đảng cấp cơ sở; kinh tế - xã hội gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.

Song, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; sự tích cực, chủ động, sáng tạo của các cấp ủy trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở đã cơ bản được tổ chức thành công tốt đẹp, góp phần quan trọng vào công tác chuẩn bị và tổ chức thành công đại hội các đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020 - 2025 sắp tới.

Chưa tạo được sự tranh luận sôi nổi

Bên cạnh những kết quả đạt được, Ban Tổ chức Trung ương cũng chỉ ra một số hạn chế qua tổ chức Đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở: Báo cáo chính trị ở một số nơi còn dàn trải, mang tính liệt kê, nặng trình bày về số liệu; một số nơi đánh giá chưa toàn diện, thiếu tính khái quát, chưa đi sâu phân tích những hạn chế, khuyết điểm, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm; chưa xác định rõ mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu của nhiệm kỳ tới, thiếu những giải pháp mang tính đột phá nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương, cơ quan, đơn vị.

Việc đánh giá kết quả thực hiện các nghị quyết, quy định của Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở một số nơi chưa sâu sắc, toàn diện và chưa đề ra được các giải pháp cụ thể.

Báo cáo kiểm điểm của cấp ủy còn có nội dung trùng lặp với báo cáo chính trị; một số nơi chưa đi sâu kiểm điểm việc thực hiện các nguyên tắc, phương thức lãnh đạo, quy chế làm việc của cấp ủy; việc đổi mới phương pháp, lề lối làm việc hiệu quả; chưa chỉ rõ trách nhiệm cá nhân, nhất là của người đứng đầu đối với những hạn chế, khuyết điểm của tập thể cấp ủy. Vẫn còn một số cấp ủy chưa đề cao tính chiến đấu, có biểu hiện nể nang, né tránh trong tự phê bình và phê bình.

Báo cáo tổng hợp, tiếp thu ý kiến thảo luận vào các dự thảo văn kiện của Trung ương và của cấp ủy cấp trên trực tiếp ở một số đảng bộ còn chưa rõ nội dung, không có giải trình hoặc giải trình chưa thực sự thuyết phục.

Việc thảo luận tại đại hội ở nhiều nơi chưa thực sự sôi nổi, tranh luận còn ít. Một số bài tham luận còn nặng về báo cáo thành tích, nội dung chủ yếu nói về công tác chuyên môn của đơn vị, chưa chú trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Công tác nhân sự của một số cấp ủy còn bị động

Công tác chuẩn bị nhân sự của một số cấp ủy chưa thật tốt nên có trường hợp bầu không đúng với đề án nhân sự được phê duyệt. Một số ít nơi, nhân sự được giới thiệu tái cử nhưng không trúng cử, cá biệt có cán bộ chủ chốt (Bí thư, Phó Bí thư các cấp ủy: Quốc Oai (Hà Nội), Tây Giang (Quảng Nam), Tân Hưng (Long An), Công ty Trách nhiệm hữu hạn MTV Cao su Quảng Trị (Quảng Trị), Tổng Công ty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng) tái cử không trúng cử cấp ủy hoặc Bí thư, Phó Bí thư; một số nơi có biểu hiện lạm dụng việc chỉ định Bí thư tại đại hội hoặc ngay sau đại hội, gây nhiều ý kiến trái chiều và dư luận không tốt trong cán bộ, đảng viên và nhân dân (Thành ủy Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh; Huyện ủy Càng Long, tỉnh Trà Vinh).

Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế do một số cấp ủy chưa thực sự nghiên cứu, quán triệt sâu sắc Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, nhất là những nội dung mới về công tác chuẩn bị, tổ chức đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Việc lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của một số cấp ủy chưa thường xuyên, sâu sát, quyết liệt, trong đó có vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy; chưa làm tốt công tác chính trị tư tưởng và giải quyết chưa dứt điểm những vướng mắc, nổi cộm ở địa phương, cơ quan, đơn vị.

Công tác nhân sự của một số cấp ủy chưa thật sự chặt chẽ, còn bị động, chưa gắn kết với tình hình thực tiễn, có nơi còn biểu hiện chủ quan, cục bộ, vận động, gượng ép, giới thiệu nhân sự chưa thực sự có tín nhiệm cao. Một số cấp ủy chưa lường hết được những khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh để có giải pháp bảo đảm tiến độ đại hội theo quy định.

5 bài học kinh nghiệm

5 bài học kinh nghiệm được Ban Tổ chức Trung ương chỉ ra, trong đó cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng, đặc điểm, tình hình của địa phương, cơ quan, đơn vị.

Trong công tác nhân sự cần bảo đảm đúng quy trình, dân chủ, khách quan, công tâm, công khai, minh bạch theo phương châm “làm từng bước chặt chẽ, từng việc cụ thể, từng nhóm chức danh từ thấp đến cao, bảo đảm thận trọng, kỹ lưỡng, làm đến đâu chắc đến đó”. Chủ động nắm chắc tình hình nhân sự, kịp thời xử lý các tình huống ngoài dự kiến.

Công tác điều hành đại hội cần đổi mới, đặc biệt trong việc lấy ý kiến tham gia vào dự thảo văn kiện đại hội; chú trọng gợi ý thảo luận sâu, tập trung vào những nội dung mới, khó hoặc những vấn đề còn ý kiến khác nhau, các chỉ tiêu, nhiệm vụ chủ yếu và giải pháp đột phá.

Bên cạnh đó, lưu ý chủ động dự báo để có phương án ứng phó, giải quyết có hiệu quả đối với các diễn biến phức tạp của dịch bệnh, thiên tai… gắn với việc tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp.

Ban Tổ chức Trung ương đặc biệt nhấn mạnh việc xử lý các tình huống phát sinh trong tổ chức đại hội, nhất là trong công tác nhân sự, bầu cử phải luôn giữ vững và thực hiện đúng các nguyên tắc của Đảng, pháp luật của Nhà nước theo phương châm đơn giản hóa các vấn đề phức tạp, xem xét, xử lý từng vấn đề độc lập trong tổng thể vướng mắc, làm đến đâu gọn đến đó, kiên quyết không vì khó khăn trước mắt mà để xảy ra tình trạng lấy sai để sửa sai.

Thế Vũ