Về ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh quy định tại Điều 6 dự thảo Luật, một số đại biểu Quốc hội cho rằng, không nên đưa ngành, nghề “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh, thay vào đó, cần bổ sung quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ đòi nợ, bảo đảm quản lý nhà nước chặt chẽ đối với loại hình kinh doanh này.

Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) nêu quan điểm: Dịch vụ đòi nợ là hoạt động kinh doanh đáp ứng yêu cầu của khách hàng. Thực tế cho thấy, nhiều người cho vay nhưng không đòi được nợ, mà kiện ra tòa mất rất nhiều thời gian và chi phí; nhiều vụ việc không đòi được nợ dẫn đến truy sát cả gia đình, người thân. Trong khi đó, nếu như người đi vay bị xử đi tù, món nợ cũng không đòi được.

Từ đó, đại biểu đặt câu hỏi, đưa dịch vụ đòi nợ vào danh mục ngành, nghề cấm liệu có ngăn chặn được đòi nợ thuê xảy ra khi hàng loạt công ty tài chính mọc lên như nấm với chức năng là cho vay nặng lãi sau đó là đòi nợ thuê? Theo đại biểu, cơ quan chức năng, chính quyền địa phương phải vào cuộc và có chế tài quản lý chặt chẽ, truy tố hình sự đối với những người đòi nợ thuê có hành vi côn đồ, vi phạm pháp luật chứ không phải “quản lý không được rồi ngăn chặn hoặc cấm”.

Đại biểu Hà Sĩ Đồng (Quảng Trị) cũng cho rằng với một khoản nợ cụ thể, để đòi nợ, chủ nợ phải đưa ra pháp luật hoặc thuê dịch vụ đòi nợ. Nếu dựa theo quy định pháp luật, đưa ra tòa với các thủ tục pháp lý theo trình tự sẽ mất từ 250 ngày đến vài năm; quá trình thi hành án cũng rất dài... Trong khi nếu sử dụng dịch vụ thu hồi nợ, thời gian thu hồi nợ chỉ mất vài tháng và biện pháp do dịch vụ đòi nợ thuê tự chịu trách nhiệm. Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, ông Đồng cho rằng cũng chưa thấy nước nào cấm dịch vụ kinh doanh đòi nợ. Do đó, ông Đồng đề nghị không nên cấm mà cần phải học tập kinh nghiệm quốc tế để quản thật chặt.  

Cùng quan điểm, đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định) nhấn mạnh, việc đưa dịch vụ đòi nợ thuê vào danh mục ngành nghề cấm kinh doanh cho thấy quan điểm việc gì ta không quản được thì cấm. Trong khi dịch vụ này là nhu cầu có thực của các công ty, doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường và phân công lao động.

Tuy nhiên, đại biểu Phạm Huyền Ngọc (Ninh Thuận) nhấn mạnh, trong thực tế, một số tổ chức, cá nhân hoạt động đòi nợ thuê không tuân thủ quy định pháp luật, phát sinh nhiều hệ lụy tiêu cực. Nhiều nơi lợi dụng đăng ký dịch vụ kinh doanh đòi nợ để biến tướng thành các băng nhóm cưỡng đoạt tài sản, cho vay nặng lãi, hoạt động tín dụng đen, gây mất an ninh, trật tự an toàn xã hội. Một số đối tượng đòi nợ thuê đã bắt giữ người trái pháp luật, cố ý gây thương tích, thậm chí có vụ dẫn đến chết người; phổ biến là hành vi đe dọa người thân, cha mẹ con nợ.

Theo đại biểu Phạm Huyền Ngọc, những hành vi này gây bức xúc cho người dân, ảnh hưởng rất xấu tới an ninh, trật tự địa phương nhưng lực lượng Công an rất khó xác định đối tượng và phát hiện xử lý theo quy định của pháp luật. Việc quy định kinh doanh đòi nợ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện nhưng thiếu những quy định rõ ràng, chặt chẽ về các yêu cầu, điều kiện tuân thủ pháp luật... là một trong những nguyên nhân phát sinh tín dụng đen.

Từ đó, đại biểu cho rằng, nếu Luật Đầu tư sửa đổi lần này đưa ngành nghề kinh doanh dịch vụ đòi nợ vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh sẽ góp phần ngăn chặn, hạn chế được hoạt động tín dụng đen vì việc đòi nợ thuê đã bị cấm, mọi hành vi đòi nợ thuê đều vi phạm pháp luật và bị xử lý.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) nêu quan điểm, việc cấm kinh doanh các dịch vụ đòi nợ của Luật Đầu tư (sửa đổi) là đúng, bởi dịch vụ này có những biến tướng và gây hại nhiều hơn là lợi.

Về pháp lý, đại biểu Nghĩa cho rằng, có những tranh chấp nợ hiện nay ra tòa án giải quyết còn phức tạp, chưa xác định được nợ hay không nợ. Do đó, “nếu cho phép, cứ một bên thuê dịch vụ đòi nợ để đi đòi nợ, sẽ phát sinh ra rất nhiều vấn đề”. Không những vậy, hệ thống Tòa án, cơ quan công quyền, tổ chức hòa giải các cấp cũng phải tăng cường năng lực để có thể giúp cho hoạt động đòi nợ này đi vào nề nếp. Do đó, đại biểu đồng ý với quy định cấm dịch vụ đòi nợ thuê.

T. Toàn