Công bố kết quả khảo cổ phục vụ việc phục dựng điện Cần Chánh

Sau hơn một tháng triển khai, ngày 23/8, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế (Thừa Thiên Huế) phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quốc gia công bố kết quả khai quật khảo cổ học nền điện Cần Chánh.

Theo đó, sau khi khai quật trên diện tích khoảng 200m2, đơn vị thực hiện khảo cổ học tại nền điện Cần Chánh đã thu về những kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy sự biến động kết cấu nền móng của điện Cần Chánh, từ khi xây dựng vào thời vua Gia Long đến các đợt trùng tu về sau này, giúp xác định yếu tố nguyên gốc của nền móng công trình và các giai đoạn biến đổi địa tầng.

Các nhà khảo cổ học nhận định sơ bộ, điện Cần Chánh được xây dựng trên nền địa chất yếu, có khả năng trước đây là vùng ao hồ, sình lầy. Do vậy, nền móng của ngôi điện đã được gia cố thêm qua các đợt trùng tu. Từ khi xây dựng vào năm 1804 thời Vua Gia Long đến khi bị phá hủy vào năm 1947, Điện Cần Chánh đã trải qua 11 lần tu sửa với những mức độ khác nhau.

Một số ý kiến cho rằng, quá trình phục dựng điện Cần Chánh phải tiến hành khoan thăm dò địa chất để thiết kế xây dựng nền móng đảm bảo độ bền vững cho công trình và giai đoạn lựa chọn phục dựng ngôi điện nên chọn vào thời vua Khải Định bởi thời điểm đó điện Cần Chánh là một trong những công trình kiến trúc đẹp tiêu biểu của nhà Nguyễn.

Điện Cần Chánh được xây dựng vào năm 1804 dưới thời vua Gia Long. Đây là một trong những công trình chính và quan trọng nhất bên trong Hoàng thành Huế. Công trình nằm trên trục Thần đạo của Hoàng thành Huế, cùng với các công trình quan trọng như: Ngọ Môn, điện Thái Hòa, Đại Cung môn, điện Càn Thành, điện Khôn Thái, điện Kiến Trung…

Dưới thời nhà Nguyễn, điện Cần Chánh là nơi làm việc của các vua và tổ chức các tiệc, lễ quan trọng. Tại đây, mỗi tháng vua sẽ thiết triều 4 lần vào các ngày mồng 5, 10, 20 và 25 âm lịch.

Năm 1947, do chiến tranh, điện Cần Chánh đã bị phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại phần nền móng. Theo các tư liệu, trước khi bị phá hủy, điện Cần Chánh có kết cấu: chính điện có 5 gian và 2 chái kép, tiền điện có 7 gian và 2 chái đơn.

Năm 2021, HĐND tỉnh Thừa Thiên đã thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án “Tu bổ, phục hồi và tôn tạo điện Cần Chánh” với kinh phí gần 200 tỷ đồng.

Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, quá trình nghiên cứu về điện Cần Chánh đã trải qua hơn 25 năm, trong đó có sự tham gia nghiên cứu của các chuyên gia đến từ Đại học Waseda (Nhật Bản), với rất nhiều tư liệu, hình ảnh quý đã được tập hợp lại.

Việc khai quật khảo cổ điện Cần Chánh là cơ sở quan trọng nhằm xây dựng phương án tu bổ, phục hồi di tích này. Trung tâm sẽ cố gắng hoàn thiện xong các thủ tục để khởi công dự án phục dựng lại điện Cần Chánh trong năm 2024.

T.Toàn