Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử: Mạnh tay xử lý quảng cáo sai sự thật, chuẩn bị cho Luật Quảng cáo sửa đổi

Đây là động thái cho thấy sự quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc lập lại trật tự cho không gian quảng cáo số, đặc biệt khi Luật Quảng cáo (sửa đổi) sắp có hiệu lực.

Tình trạng nhức nhối và những hành động quyết liệt

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, Cục đã xử phạt ba trường hợp vi phạm quảng cáo sai sự thật với tổng số tiền 215 triệu đồng, đồng thời nhắc nhở hai trường hợp khác liên quan đến người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm không đúng quy định.

Những con số này phản ánh một phần thực trạng quảng cáo trên mạng đang là lĩnh vực phát triển mạnh mẽ nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tình trạng quảng cáo sai sự thật, phản cảm, hoặc không kiểm chứng công dụng sản phẩm vẫn còn diễn ra phổ biến, đặc biệt trong các lĩnh vực thực phẩm, thuốc, và hàng hóa giả mạo, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng và môi trường kinh doanh lành mạnh.

Thời gian qua, Cục đã ban hành nhiều văn bản yêu cầu các cơ quan báo chí, đài truyền hình, nền tảng công nghệ, sàn thương mại điện tử tăng cường rà soát vị trí đặt quảng cáo và kiểm duyệt nội dung, nhất là các nội dung do người có ảnh hưởng (KOL, KOC) truyền tải. Đại diện Cục cho biết, việc quảng cáo thông qua người nổi tiếng đang bị lợi dụng để tiếp thị sản phẩm kém chất lượng, chưa được kiểm chứng, thậm chí hàng giả.

Thách thức từ công nghệ AI và giải pháp "xử phạt nhiều hơn"

Một trong những vấn đề mới và đáng lo ngại được ông Lê Quang Tự Do chỉ ra là việc "tiến bộ công nghệ mới nhất hiện nay của nhân loại cũng đang áp dụng cho các nội dung vi phạm pháp luật". Ông dẫn chứng tình huống một nhóm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo video mô phỏng lãnh đạo ngồi nói chuyện nhằm mục đích quảng bá sản phẩm sai sự thật hoặc phát tán nội dung bôi nhọ, vi phạm pháp luật.

Ông Tự Do nhấn mạnh trách nhiệm của các nền tảng không chỉ là phát hiện và xử lý nội dung xấu độc, mà còn cần chủ động xây dựng thuật toán, công cụ AI để chặn và gỡ bỏ các nội dung vi phạm ngay từ khâu đầu.

Về định hướng xử lý, Cục trưởng Lê Quang Tự Do khẳng định Cục sẽ xử phạt nhiều hơn để tạo sự quan tâm. Ông cũng tiết lộ một sáng kiến chưa phải quy định pháp luật nhưng là mong muốn của Cục: hạn chế sự xuất hiện của những người nổi tiếng, nghệ sĩ trên báo, các nền tảng và sân khấu biểu diễn nếu vi phạm.

Cục trưởng Tự Do cũng bày tỏ mong muốn các công ty, đại lý quảng cáo tiếp tục tham gia sáng kiến “White List” (danh sách trắng) và “Black List” (danh sách đen) để phân loại và quản lý tốt hơn hoạt động quảng cáo.

Chuẩn bị cho Luật Quảng cáo (sửa đổi) và sự phối hợp liên ngành

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, được Quốc hội thông qua ngày 16/6/2025 và có hiệu lực từ 1/1/2026, sẽ bổ sung nhiều quy định mới để quản lý hoạt động quảng cáo trên môi trường số.

Theo đó, khái niệm quảng cáo trên mạng sẽ được mở rộng, bao gồm cả mạng xã hội, nền tảng livestream, ứng dụng trực tuyến – những hình thức chưa được quy định rõ trong luật hiện hành. Luật cũng xác định rõ nghĩa vụ của người phát tán nội dung quảng cáo, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ quảng cáo và cả nền tảng phân phối, đồng thời quy định xử lý đối với người nổi tiếng, người có ảnh hưởng nếu quảng cáo sai sự thật hoặc vượt quá chức năng cho phép.

Cục trưởng Lê Quang Tự Do cho rằng, dù luật có hiệu lực từ đầu năm 2026, nhưng nhiều nội dung cần được triển khai ngay từ bây giờ để tạo sự tin cậy cho cộng đồng.

Ông cũng đề cập đến việc Thủ tướng Chính phủ liên tục có công điện chỉ đạo tăng cường xử lý tình trạng bán hàng giả, lừa đảo thông qua livestream. "Chúng tôi sẽ triển khai rất mạnh, cùng với các đơn vị của Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Công an để thực hiện việc này. Đây không phải lời hù dọa mà trong 3 tháng vừa qua đã làm rồi”, ông Tự Do nhấn mạnh.

Cũng tại hội nghị, ông Lâm Thanh, Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam, nêu vấn đề về khó khăn trong việc xử lý sản phẩm kém chất lượng do tâm lý "thương" doanh nghiệp của người tiêu dùng Việt Nam khi không muốn phản ánh.

Ông Lê Quang Tự Do cũng tiếp thu ý kiến về sự bất cập trong quy định hiện hành khi hàng kém chất lượng có thể bị quy vào tội làm hàng giả, gây nhầm lẫn về mức độ vi phạm. Cục sẽ trao đổi với các đơn vị xây dựng quy định pháp luật để có tính toán lại, phân biệt rõ hàng giả và hàng kém chất lượng.

Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử kêu gọi sự chung tay của toàn bộ hệ sinh thái quảng cáo trực tuyến để xây dựng một môi trường quảng cáo lành mạnh, trung thực, sáng tạo và có trách nhiệm, khẳng định việc tuân thủ pháp luật là nền tảng để phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.