Theo một chuyên gia thương mại quốc tế hàng đầu, người tiêu dùng và thương nhân hàng ngày ở Trung Quốc và Úc cuối cùng sẽ phải trả giá bằng xung đột chính trị giữa hai nước, ngay cả khi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đứng ra phân xử những gián đoạn thương mại do căng thẳng gây ra.

Úc đã giải quyết xung đột kéo dài một năm với quốc tế Trung Quốc bằng cách đệ đơn khiếu nại về mức thuế chống bán phá giá 80,5% đối với lúa mạch của họ lên WTO vào tháng 12.

Vào tháng 3, chính quyền Canberra cho biết, họ sẽ leo thang quá trình giải quyết bằng cách yêu cầu cơ quan thương mại toàn cầu thành lập một hội đồng giải quyết tranh chấp sau khi không giải quyết được khiếu nại một cách không chính thức với Trung Quốc vào cuối tháng Giêng.

Trung Quốc đã áp đặt thuế vào tháng 5 - sau cuộc điều tra kéo dài 18 tháng - ngay sau khi Úc thúc đẩy một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của coronavirus, với than đá, rượu vang, tôm hùm, gỗ tròn và bông cũng bị thất bại trong tranh chấp.

Bryan Mercurio, giáo sư luật tại Đại học Trung Quốc Hồng Kông, cho biết: “Nếu lúa mạch Úc bị đóng cửa khỏi Trung Quốc trong hai hoặc năm năm, nó thực sự sẽ phải xoay xở để giành lại thị phần của mình”.

“Nếu rượu vang Úc được đưa ra khỏi Trung Quốc có lẽ chỉ trong một năm, thì cả người và những người bán buôn đều sẽ phải tiếp tục chịu thiệu hại. Và tôi nghĩ rằng hầu như không thể giành lại thị phần mà họ đã có trước khi xảy ra xung đột thương mại này.”, ông Bryan Mercurio nói.

Nếu kết quả của WTO có lợi cho Úc, Trung Quốc sẽ phải đảo ngược thuế chống bán phá giá và giả sử giải pháp này không được kéo dài, thị phần của Úc trên thị trường Trung Quốc có tiềm năng phục hồi.

Nếu Trung Quốc không tuân thủ và Canberra trả đũa bằng thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc - mà WTO sẽ cho phép - người tiêu dùng Úc sẽ phải chịu thiệt hại khi giá hàng hóa hàng ngày của họ sản xuất tại Trung Quốc, chẳng hạn như quần áo, máy tính xách tay và điện thoại, đều tăng.

Giáo sư Mercurio nói: “Mặc dù chúng tôi nói rằng hệ thống WTO là ràng buộc và có thể thực thi, nhưng sẽ không có quân đội nào được cử đến và buộc Trung Quốc phải giảm thuế chống bán phá giá bất hợp pháp”.

“Nhưng hệ thống cho phép Úc thực hiện hành động mà chúng tôi gọi là hành động trả đũa, lên đến mức độ thiệt hại mà nước này đang gây ra bởi thuế bán phá giá. Và điều đó có nghĩa đơn giản là tăng thuế suất đối với hàng hóa Trung Quốc vào Úc lên cùng một con số tiền mà Trung Quốc đã áp thuế lên Úc trước đó ”, ông Mercurio nói.

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cho thấy có bao nhiêu nhà nhập khẩu Mỹ đã giảm thuế cho người tiêu dùng Mỹ, mặc dù bản thân một số lĩnh vực như thép và nhôm phải chịu gánh nặng của chi phí gia tăng.

Tương tự như vậy, các nhà nhập khẩu và người tiêu dùng Trung Quốc cũng sẽ bị ảnh hưởng, Mercurio nói thêm, mặc dù cho đến nay, các sản phẩm mục tiêu như tôm hùm và rượu vang có các lựa chọn thay thế từ các thị trường thay thế hoặc là các mặt hàng tiêu dùng tùy ý.

Trong bối cảnh căng thẳng, các nhà nhập khẩu Trung Quốc phải tìm các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu trong nước và đại tu hoạt động của họ, nhưng hàng hóa từ các nước khác cũng có thể trở nên đắt hơn đối với người tiêu dùng Trung Quốc.

Cuối cùng, các cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, và bây giờ là Trung Quốc và Úc, không phải là về bất đồng thương mại mà nhiều hơn là về cuộc đụng độ của hai người khổng lồ, Trung Quốc và Mỹ, và các quốc gia như Úc ủng hộ đồng minh của mình là Mỹ trong trường hợp này.

Theo Mercurio: “Thương mại là một phần của trận chiến. Đó là một phần quan trọng. Đó là một phần rất trực quan, chúng ta có thể thấy nó trên báo chí. Nhưng nó chỉ là một phần. Và tôi không thấy bất kỳ hội đồng giải quyết tranh chấp nào, hoặc thậm chí là các cuộc đàm phán ngoại giao thực sự về thương mại, giải quyết các vấn đề lớn hơn xoay quanh quy chế.”

Ông nói thêm: “Và trong hoàn cảnh này, tôi cho rằng quan hệ giữa Trung Quốc và Úc sẽ leo thang căng thẳng và khó có khản năng hạ nhiệt chỉ đơn giản dựa trên một quyết định của ban hội thẩm WTO”.

Huy Hoàng