Cuộc đua pin xe điện: châu Á tăng tốc, phương Tây 'hụt hơi'

Công nghệ pin thế hệ mới đang trở thành yếu tố then chốt trong quá trình chuyển đổi năng lượng và giao thông toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực xe điện.

Một nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Münster (Đức), Đại học Cambridge (Anh) và Viện Nghiên cứu Sản xuất Pin Fraunhofer (Fraunhofer FFB) tại Münster đã thực hiện một nghiên cứu chuyên sâu, phân tích cuộc cạnh tranh toàn cầu về công nghệ pin tiên tiến dành cho xe điện.

Nghiên cứu tập trung so sánh các bằng sáng chế và chiến lược đổi mới sáng tạo giữa các khu vực lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và Hoa Kỳ, qua đó đánh giá ưu tiên công nghệ cũng như định hướng phát triển của từng khu vực.

Kết quả cho thấy châu Âu và Hoa Kỳ đang đứng trước nguy cơ bị bỏ lại trong cuộc đua dẫn đầu về công nghệ pin tương lai.

Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Energy & Environmental Science, một ấn phẩm danh tiếng trong lĩnh vực năng lượng và môi trường. Các nhà khoa học chỉ ra rằng sự phân hóa giữa châu Á và các quốc gia phương Tây ngày càng rõ rệt.

Trong khi các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc dồn sức phát triển công nghệ pin thế hệ mới, châu Âu và Hoa Kỳ lại chủ yếu tập trung cải tiến công nghệ pin lithium-ion hiện tại, vốn đã trở thành tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp xe điện.

Sự khác biệt trong chiến lược phát triển giữa các khu vực cũng được làm rõ. Nhật Bản và Hàn Quốc đang ưu tiên nghiên cứu các loại pin năng lượng cao nhằm đáp ứng nhu cầu của tương lai.

Trong khi đó, Trung Quốc theo đuổi cả hai hướng: vừa phát triển pin hiệu suất cao với mật độ năng lượng lớn, vừa đầu tư vào pin chi phí thấp để mở rộng thị trường.

Ngược lại, châu Âu và Hoa Kỳ vẫn trung thành với việc nâng cấp chuỗi giá trị pin lithium-ion đã được thiết lập, thay vì mạo hiểm chuyển hướng sang các công nghệ đột phá.

Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng nếu xu hướng này tiếp diễn, khoảng cách đổi mới giữa châu Á và phương Tây sẽ ngày càng nới rộng. Điều này có thể đe dọa sự tự chủ công nghệ cũng như khả năng cạnh tranh lâu dài của châu Âu và Hoa Kỳ, không chỉ trong phân khúc pin năng lượng cao mà còn ở các giải pháp pin giá rẻ hơn.

Giáo sư Stephan von Delft, chuyên gia hóa học kinh doanh tại Đại học Münster, nhấn mạnh rằng châu Âu và Hoa Kỳ cần nhanh chóng hành động.

Ông Delft cho biết: "Hai khu vực này cần khẩn trương tăng cường đầu tư vào chuỗi giá trị pin tương lai, đồng thời thúc đẩy việc chuyển giao kiến thức và công nghệ với các nhà phát triển, sản xuất pin hàng đầu từ châu Á". Đây là lời kêu gọi nhằm tránh nguy cơ tụt hậu trong một lĩnh vực có tính chiến lược cao như công nghệ xe điện.

Để đưa ra kết luận, nhóm nghiên cứu đã dựa trên số lượng và chất lượng bằng sáng chế, vốn phản ánh hiệu suất đổi mới của mỗi quốc gia.

Bên cạnh đó, các chiến lược đổi mới còn cho thấy tầm nhìn chính trị và những chính sách hỗ trợ như chương trình tài trợ quốc gia.

André Hemmelder, nghiên cứu sinh và tác giả chính của nghiên cứu, giải thích: "Việc kết hợp hai yếu tố này giúp đánh giá chính xác mức độ cạnh tranh địa chính trị và vị thế của từng quốc gia trong cuộc đua công nghệ pin tương lai".

Nghiên cứu không chỉ phác họa bức tranh toàn cảnh về sự cạnh tranh trong ngành pin xe điện mà còn là hồi chuông cảnh báo cho các quốc gia phương Tây. Nếu không thay đổi chiến lược, châu Âu và Hoa Kỳ có thể đánh mất vị thế trong một lĩnh vực quyết định tương lai của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.