Trong quan niệm Phật giáo, Bồ tát Quan Thế Âm biểu tượng cho sự yêu thương, đại từ, đại bi. Ngài luôn quan sát, lắng nghe tiếng kêu cứu khổ trong nhân gian, mang lòng từ bi, nhân ái, vị tha để cứu độ chúng sinh.

Để tưởng nhớ và tôn vinh công đức của Quán Thế Âm Bồ Tát, hằng năm Phật tử khắp nơi trên thế giới thường làm lễ vía Quán Thế Âm Bồ Tát trang nghiêm theo lịch âm (vào các ngày đản sanh 19/2, ngày thành đạo 19/6, và ngày xuất gia 19/9).

Ngày 8-9/4/2023 (nhằm ngày 18/2- 19/2 Âm lịch), Lễ vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh được tổ chức tại chùa Hộ Quốc (xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh). Theo đó, Lễ khánh đản Bồ Tát Quán Thế Âm được lễ chính vào sáng ngày 19/2 âm lịch tại Chùa, dưới sự chủ trì của Đại đức Thích Tục Tường, Trụ trì chùa Hộ Quốc.

Lễ vía Đức Bồ tát Quán Thế Âm được mở đầu với các nghi lễ tôn giáo; tổ chức rước kiệu trên cung đường chính; sau đó quay về chùa thỉnh Phật, Thánh Ngự tọa lễ đài và chính thức tế lễ cầu quốc thái dân an, thiên hạ thái bình, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, hạn ách tiêu trừ.

Lễ hội Quán Thế Âm tại chùa Hộ Quốc là một trong những lễ hội dân gian mang đậm yếu tố tín ngưỡng tôn giáo của đạo Phật. Lễ hội bao gồm hai phần: lễ và hội. Phần lễ mang đậm lễ nghi Phật giáo hòa quyện với phần hội là những sinh hoạt văn hóa cổ truyền đậm tính nhân văn.

Phần hội được tổ chức sôi nổi với nhiều hoạt động phong phú: thi đánh bóng chuyền nữ, thi kéo co, thi nhảy bì, thi cờ tướng, thả hoa đăng và lửa trại…

Chùa Hộ Quốc thuộc xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh, tọa lạc ở vùng Tây Nam huyện Nghi Xuân, phía Tây xã Cổ Đạm. Chùa hướng Nam, trước chùa có cánh đồng mênh mông, sau lưng dựa vào một triền đất cao ráo, tả hữu đất bằng phẳng với khuôn viên chừng 2ha.

Trước năm 1945, dòng chảy của Khe Hoa (rào Mỹ Dương) xuất phát từ ngàn Hống chảy qua Xuân Viên, Xuân Mỹ rồi vào địa phận xã Cổ Đạm đia sát vào trước chùa, chảy vòng quanh trước đền Thượng, rồi đổ xuống đồng Cun vào vực Cơn Re. Dòng chảy lớn tạo trước chùa thành một bến thuyền, trên bộ dưới thuyền rất đẹp. Đến năm 1960, còn hai vũng nước sâu, sau này cải thẳng dòng chảy mới san lấp để làm đồng ruộng, bến thuyền này chuyên chở sản phẩm nông nghiệp làm ra, và quanh năm thuyền đi câu cá, đánh bắt thủy sản cho cả vùng làng Me, làng Mỹ, làng Nẩy – Cái tên Chùa Bến gốc gác sinh ra ở đó.

Theo Truyền thuyết và sử liệu, Chùa được xây dựng vào năm 1515-1529 đời Lê Cung Hoàng – Mạc Đăng Dung do dân xã Phú Lạp, tổng Cổ Đạm góp công, của xây nên. Hiện nay còn lại một ngôi chùa cũ còn nguyên vẹn, kiến trúc dáng dấp kiểu thời Lê, mái chùa uốn công, trong chùa vòng cung, không có cột, lấy bốn bức tường bốn phía làm trụ, rồi xây bằng đá lên kết nối thành mái, trên mái không có lợp ngói, xây vựa bằng hàu nung trộn với mật cùng nhựa cây lọc kỹ nên đến nay vẫn không rạn nứt, quả là công trình hiếm có.

Trải qua nhiều năm thăng trầm của lịch sử, chùa dần xuống cấp. Vào khoảng năm 2000, lúc bấy giờ có Ban hộ tự đã đứng lên kêu gọi Nhân dân, phật tử, đạo hữu gần xa đóng góp để phục dựng lại tòa hạ, nhà trù, khuôn viên cho chốn tâm linh ngày càng khang trang. Đến năm 2009, Ban hộ tự đã kêu gọi  phật tử tiến cúng Pho Tượng Đức Bồ Tát Quán Thế Âm và đúc một quả chuông đồng nặng 200 kg, làm cảnh chùa ngày càng linh thiêng hơn.

Sau nhiều năm không có sư trụ trì tại chùa để hướng dẫn cho bà con tu tập đi theo đúng chánh pháp. Tháng 9/2016, Ban hộ tự đã thỉnh mời Đại Đức Thích Tục Tường tại chùa Đà Liễu, xã Xuân Mỹ, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh về Trụ Trì và hướng dẫn bà con tu tập.

Nhìn chung, từ khi Chùa Hộ Quốc có được sư Trụ Trì và sự quan tâm ủng hộ của chính quyền xã Cổ Đạm cùng với sự đồng lòng của Nhân dân phật tử, ngôi chùa Hộ Quốc ngày càng trang nghiêm và linh thiêng hơn, tạo một nét đẹp tâm linh cho quê hương xã Cổ Đạm, cũng như là nơi nương tựa tâm linh cho nhân dân phật tử xa gần. Đúng với tên của ngôi chùa là “Hộ Quốc”, ý nghĩa gắn liền với quê hương, đất nước non sông, “Hộ Quốc An Dân”.

Lễ hội với thông điệp về tình thương yêu, hướng lòng thành về Đức Quán Thế Âm, cầu nguyện cho đất nước luôn được hòa bình ấm no, nhân dân an lạc. Lễ vía thu hút đông đảo người dân, du khách, tăng ni, phật tử tái hiện sinh động nghi lễ rước Quán Thế Âm.

Lễ hội Quán Thế Âm 19/2 (âm lịch) chùa Hộ Quốc không chỉ mang ý nghĩa tôn giáo, mà còn là dịp để mọi người, mọi giới chan hòa trong không khí hội hè, soi mình vào lịch sử, văn hóa, truyền thống dân tộc để ngày một sống đẹp hơn.

Một số hình ảnh tại Lễ vía Đức Bồ tát Quán Thế Âm: