Vài năm qua, hình thức tuyển sinh đại học bằng xét tuyển học bạ được nhiều trường đại học tận dụng triệt để.

Đến mức, cả những trường danh tiếng cũng tham gia vào cuộc đua này. Đây là hình thức xét tuyển được cho là thuận lợi trong việc lấy đủ thí sinh đầu vào, giải quyết bài toán nguồn thu cho các nhà trường.

Anh Trần Mạnh Hùng ở Ba Đình Hà Nội tâm sự với phóng viên, con anh chưa thi xong tốt nghiệp nhưng hồ sơ đã đạt để vào học tại 2 trường đại học top đầu, thông qua xét tuyển học bạ.

Anh cho rằng, giờ đây nếu phụ huynh chấp nhận đóng học phí cao thì con em đều có thể theo học đại học mà chương trình gắn mác chất lượng cao, chương trình quốc tế. “Tất cả đều là trường danh tiếng như Luật, Ngoại Thương, Bác Khoa…” – anh Hùng nhấn mạnh.

Theo tìm hiểu của phóng viên, vấn đề đầu vào hiện nay đối với nhiều trường đại học không còn quan trọng. Các nhà trường đua nhau mở các ngành đào tạo gắn mác chất lượng cao, liên kết quốc tế để chiêu sinh nhằm thu hút lượng sinh gia đình có điều kiện. Trường càng danh tiếng thì mức học phí càng cao.

Chị Trần Tú Anh ở Nam Từ Liêm cho rằng, gần như các trường đại học ở Việt Nam giờ không mấy quan tâm nhiều đến chất lượng đầu vào. Các trường không mặn mà theo đuổi mô hình đại học tinh hoa mà tìm cách hạ chuẩn để tuyển thí sinh, tăng nguồn thu.

Những trường như Đại học Ngoại Thương, Đại học Giao thông, Đại học Luật, Đại học Kinh tế quốc dân, Bách Khoa… đều áp dụng hình thức xét tuyển kiểu này. Cho thấy, với các trường đại học hiện nay tăng nguồn thu mới là điều quan trọng nhất.

Xu hướng bình dân hóa các đại học danh tiếng đang trở thành xu hướng chung đáng báo động. “Liệu đây có phải là một sự thoái trào trong đào tạo đại học” –chị Trần Tú Anh đặt câu hỏi.

Oái oăm nhất trong xu hướng tuyển sinh xét tuyển học bạ trong vài năm qua, có nhiều ngành nghề đáng lẽ đầu vào phải được siết chặt, tuyển lựa một  cách kỹ lưỡng như triết học, luật… những ngành học mà về lý thuyết chỉ dành cho giới tinh hoa nhưng nay 3 môn xét tuyển học bạ chỉ rơi vào 17 đến 19 điểm.

Chưa kể, hiện nay nhiều cơ sở đào tạo lấy cái mác liên kết với nước ngoài chiêu sinh rầm rộ. Việc “mượn xác nhập hồn” trong đào tạo kiểu này thật sự đáng quan ngại.

Với 3 môn học bất kỳ tổng kết đạt 15 điểm đều trở thành tân sinh viên, học chương trình quốc tế nhưng không cần chuẩn đầu vào ngoại ngữ đang trở thành thế mạnh trong tuyển sinh của nhiều trường.

Trước đây, các hình thức đào tạo tại chức, chuyên tu, từ xa mới không đề cao đầu vào thì nay các hình thức đào tạo chính quy, chất lượng cao, liên kết quốc tế lại được áp dụng.

Theo nhiều chuyên gia, xu hướng này là hệ quả tất yếu của tự chủ đại học. Các nhà trường khi được tự chủ thì quan tâm nhiều đến nguồn thu để nâng cao thu nhập cho cán bộ, giảng viên, giữ chân người có năng lực.

Còn bài toán chất lượng giờ không còn là câu chuyện quá quan trọng với nhiều nhà trường.

Ông Lê Viết Khuyến, Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam khi chia sẻ với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận cho rằng nên hạn chế hình thức xét tuyển học bạ.

Còn những trường việc tuyển sinh đòi hỏi rất cao như hệ ngoại thương, y tế, bách Khoa, luật thì việc xét học bạ sẽ không ổn. Vì xét học bạ là chấp nhận đầu vào thấp.

Mặc dù có nhiều trường, việc xét học bạ điểm cao nhưng chưa chắc phản ánh đúng chất lượng. Điều này sẽ không công bằng và đảm bảo không thực chất với nguồn tuyển.

Ông Lê Viết Khuyến nhấn mạnh: "Những trường trọng điểm quốc gia, trường đầu tư chất lượng cao, đẳng cấp thì phải chấp nhận thi tuyển gắt gao. Chứ như hiện nay, trường đẳng cấp cao nhưng cũng xét học bạ, lấy điểm cao nhưng ai đảm bảo điểm cao đó là điểm thực chất".

"Cho nên, trong điều kiện hiện nay dứt khoát cấm tuyệt đối không được xét tuyển đối với các trường top đầu. Còn những trường trọng điểm quốc gia vẫn cố xét tuyển theo học bạ thì phải đánh tụt đẳng cấp trường đó xuống. Không thể xem những trường đó là trường đẳng cấp cao nữa", ông Khuyến nói.

Qua trao đổi với các chuyên gia cho thấy xu hướng xét tuyển học bạ hiện nay cần phải có nghiên cứu kỹ lưỡng, tránh tình trạng vì nguồn thu mà bất chấp dẫn đến nhiều danh hiệu truyền thống của nhiều trường bị lợi dụng, bị bình dân hóa. Thậm chí, nếu không chấn chỉnh sẽ sinh ra tình trạng "hết nạc mới vạc đến xương" trong đào tạo.

Khi các trường danh tiếng chỉ chăm chăm làm kinh tế quên đi trách nhiệm đào tạo nhân lực tinh hoa cho quốc gia.

Trinh Phúc