Shukrullah đã mang 4 tấm thảm đến bán ở khu phố Chaman-e Hozori của Kabul. Khu vực này có đầy đủ các mặt hàng từ tủ lạnh, đệm, quạt, gối, chăn, đồ bạc, rèm, giường, đệm, đồ nấu nướng và kệ tủ khi hàng trăm người khác cũng mang đồ đạc của gia đình mình đang dùng đi bán.

Hàng hóa xếp thành các dãy dài bao quanh cánh đồng cỏ bụi bẩn, kết quả của nhiều thập kỷ không được chú ý chăm trồng và hạn hán. Mỗi món đồ đều là một phần cuộc sống của các gia đình được xây dựng trong 20 năm qua ở thủ đô của Afghanistan. Bây giờ, chúng đang được rao bán với giá thấp để nuôi chính những hộ gia đình đó.

Người Afghanistan đã phải đối mặt với cuộc khủng hoảng tiền mặt kể từ khi Taliban nắm quyền kiểm soát thủ đô vào ngày 15/8. Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và ngân hàng trung ương Hoa Kỳ đã cắt quyền tiếp cận của Afghanistan với các quỹ quốc tế trong những tuần gần đây. Các ngân hàng trên khắp Afghanistan bị đóng cửa và nhiều máy rút tiền tự động không phân phát tiền mặt.

Trong khi nhiều ngân hàng đã mở cửa trở lại, giới hạn rút tiền hàng tuần là 232 USD đã được áp dụng. Hàng trăm người đàn ông và phụ nữ đã dành nhiều ngày để xếp hàng bên ngoài các ngân hàng của quốc gia, chờ đợi được rút tiền.

Ngay cả trước khi cựu Tổng thống Ashraf Ghani chạy trốn khỏi đất nước và Taliban nắm quyền kiểm soát, Afghanistan đã phải đối mặt với một nền kinh tế chững lại trầm trọng bởi ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 toàn cầu và hạn hán kéo dài đã tàn phá thêm nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp.

Trong một báo cáo được công bố vào tuần trước, Liên Hợp Quốc cảnh báo hơn 97% dân số Afghanistan có thể ở dưới mức nghèo khổ vào giữa năm 2022.

Hôm 13/9, người đứng đầu Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã triệu tập một hội nghị viện trợ nhân đạo cấp cao về Afghanistan tại Geneva trong nỗ lực quyên góp 600 triệu USD, khoảng 1/3 trong số đó sẽ dành cho viện trợ lương thực.

Liên Hợp Quốc trước đây đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về cuộc khủng hoảng kinh tế và mối đe dọa về “một sự đổ vỡ hoàn toàn” ở Afghanistan.

"Tôi đã phục vụ đất nước mình"

Liên Hợp Quốc đã cảnh báo tình trạng nghèo đói ở Afghanistan có thể tăng 25% với việc nhiều người dân đổ xô bán đồ đạc trong nhà của họ thấp hơn nhiều so với giá trị thực. (Nguồn: Ali M Latifi/Al Jazeera)

Phát biểu tại Hội đồng Đại Tây Dương vào đầu tuần này, ông Ajmal Ahmady, cựu Thống đốc ngân hàng trung ương Afghanistan, cho biết GDP nước này có thể giảm 10-20% nếu các lệnh trừng phạt toàn cầu không được dỡ bỏ.

Zabihullah Mujahid, người phát ngôn của Taliban, cho biết Chính phủ của ông đang hy vọng Trung Quốc và Nga sẽ bù đắp cho sự thiếu hụt hỗ trợ kinh tế của phương Tây. Tuy nhiên, cho đến nay cả Bắc Kinh và Moscow đều không thể bù đắp cho sự thiếu hụt này.

Abdullah, một cựu quân nhân ở độ tuổi 40 là một ví dụ chân thực về thảm họa kinh tế đang rình rập của quốc gia. Anh từng kiếm được khoảng 200 USD một tháng với tư cách là thành viên dịch vụ. Mặc dù Taliban đã yêu cầu lực lượng an ninh của quốc gia trở lại làm nhiệm vụ, nhưng anh Abdullah vẫn chưa nhận được cuộc gọi thông báo.

Anh ta đã tìm việc như một người lao động bình thường, khắc những hàng hóa mà mọi người mua và bán để kiếm vài trăm Afghanistan mỗi ngày, với hy vọng bù đắp khoản tiền thuê nhà hàng tháng 3.000 Afghanistan (35 USD) và cung cấp thực phẩm cho gia đình.

“Tôi đã làm những gì tôi phải làm. Tôi đã phục vụ đất nước của mình, nhưng bây giờ tôi vẫn phải thở với bụi bẩn và hàng hóa để nuôi 8 đứa con của tôi”, Abdullah nói.

“Thực tế cay đắng”

Ngay cả với lượng hàng hóa khổng lồ, những chủ cửa hàng tạm bợ điều hành hoạt động kinh doanh trên vỉa hè cho biết họ cũng không thu được lợi nhuận.

Zalmai, một trong những chủ cửa hàng, đang xem xét một kho thảm và đệm mới vừa được chuyển đến trên nóc một chiếc taxi, nhưng cho biết giống như những thứ khác mà anh ấy đã bán trong tháng trước, nó sẽ không bán được nhiều.

“Các bộ và văn phòng đóng cửa, lượng người thất nghiệp tăng vọt và giá cả hàng hoá tăng cao. Mọi người bán hàng của họ với một khoản lỗ rất lớn và người mua hầu như không phải trả tiền khi mua hàng”, anh nói trong khi một khách hàng hỏi anh rằng liệu một chiếc TV cũ có còn hoạt động hay không.

Ông nói rằng chiếc TV đó trước đây đã được bán với giá vài trăm USD, nhưng ngày nay ông sẵn sàng bán nó với giá 127 USD nếu khách hàng chịu thanh toán tiền mặt ngay tại chỗ.

“Đây là thực tế cay đắng mà chúng tôi nhận thấy và phải trải qua”, Zalmai nói khi khách hàng này bỏ đi.

Sơn Tùng (Theo Al Jazeera)