Đảng Cộng hòa Mỹ tìm kiếm sự ủng hộ cho dự luật mua lại Greenland

Dự luật này mang tên "Đạo luật Làm Cho Greenland Vĩ Đại Trở Lại" (Make Greenland Great Again Act), do nghị sĩ Andy Ogles khởi xướng và đồng bảo trợ bởi nghị sĩ Diana Harshbarger. Tính đến sáng thứ Hai, dự luật đã nhận được sự ủng hộ từ 10 nghị sĩ khác, theo thông tin từ Fox News Digital.

Nếu được thông qua, dự luật sẽ cho phép Tổng thống Mỹ chính thức bắt đầu đàm phán với Đan Mạch về việc mua lại Greenland từ ngày 20/1/2025, thời điểm ông Trump nhậm chức.

"Quốc hội Mỹ cho phép Tổng thống, bắt đầu từ 12 giờ 01 phút trưa ngày 20/1/2025, tiến hành đàm phán với Vương quốc Đan Mạch để mua lại Greenland", nội dung dự thảo nêu rõ. "Không muộn hơn năm ngày sau khi đạt được thỏa thuận với Đan Mạch về việc mua lại Greenland, Tổng thống phải gửi toàn bộ thỏa thuận cùng các tài liệu liên quan đến các ủy ban Quốc hội phù hợp".

Ông Trump từng công khai bày tỏ mong muốn đưa Greenland trở thành một phần lãnh thổ của Mỹ và không loại trừ khả năng sử dụng sức mạnh quân sự hoặc kinh tế để thuyết phục Đan Mạch nhượng lại hòn đảo này. Với việc Đảng Cộng hòa giành được đa số ghế tại Hạ viện và Thượng viện trong cuộc bầu cử ngày 5/11/2024, đề xuất này có cơ hội được thúc đẩy mạnh mẽ hơn.

Greenland là hòn đảo lớn nhất thế giới, thuộc quyền quản lý của Đan Mạch trong nhiều thế kỷ. Trước đây là một thuộc địa, hiện nay Greenland là một vùng lãnh thổ bán tự trị, nhưng vẫn chịu sự chi phối bởi Hiến pháp Đan Mạch. Bất kỳ thay đổi nào về tình trạng pháp lý của Greenland đều cần phải sửa đổi hiến pháp.

Với vị trí chiến lược nằm giữa Bắc Đại Tây Dương và Bắc Cực, Greenland đóng vai trò quan trọng trong các vấn đề quốc phòng và khí hậu toàn cầu. Hòn đảo này cũng có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, bao gồm khoáng sản quý hiếm, dầu khí và băng tuyết – những yếu tố thu hút sự quan tâm của nhiều cường quốc.

Thủ tướng Greenland, ông Mute Egede, người đang tích cực thúc đẩy tiến trình độc lập cho hòn đảo, đã nhiều lần khẳng định rằng Greenland không phải để bán. Ông nhấn mạnh rằng tương lai của Greenland là do người dân Greenland quyết định, không phải các thế lực bên ngoài.

Phía Đan Mạch cũng từng bác bỏ ý tưởng này khi ông Trump đề xuất lần đầu vào năm 2019, cho rằng đây là một ý tưởng vô lý và khẳng định chủ quyền đối với Greenland. Thủ tướng Đan Mạch khi đó, bà Mette Frederiksen, từng gọi đề xuất này là "phi lý".

Các chuyên gia quốc tế cho rằng việc Mỹ theo đuổi việc mua Greenland không chỉ nhằm mục đích khai thác tài nguyên mà còn là chiến lược để kiểm soát khu vực Bắc Cực, nơi đang trở thành điểm nóng cạnh tranh địa chính trị giữa các cường quốc như Nga và Trung Quốc.

Mỹ hiện đã có căn cứ không quân Thule tại Greenland, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống radar và phòng thủ tên lửa đạn đạo. Việc sở hữu Greenland có thể giúp Mỹ mở rộng ảnh hưởng quân sự và kiểm soát các tuyến đường biển mới do băng tan ở Bắc Cực.

Việc mua lại Greenland, nếu thành công, sẽ là bước ngoặt lớn trong lịch sử mở rộng lãnh thổ của Mỹ kể từ khi mua lại Alaska từ Nga vào năm 1867.

Cao Phong (theo Axios, Politico, Fox)