“Đau tim” cả năm

2023 là năm mang lại nhiều cảm xúc trái chiều cho nhà đầu tư chứng khoán. Nếu đầu năm, những người mua cổ phiếu lâng lâng hạnh phúc vì tới cuối năm, nỗi lo lắng bao trùm toàn thị trường. Còn trong những ngày cuối cùng của năm 2023, cảm xúc là buồn vui lẫn lộn khi VN-Index tăng điểm đều đặn nhưng dòng tiền cạn kiệt.

Cụ thể, cuối năm 2022, đầu năm 2023 là khoảng thời gian lãi suất huy động liên tục được điều chỉnh giảm sâu. Cùng với đó là hàng loạt biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là ngành bất động sản. Nhiều Hội nghị tháo gỡ khó khăn cho bất động sản được các Bộ ban ngành tổ chức liên tục tạo niềm tin cho thị trường.

Kết quả là VN-Index ghi nhận nhịp tăng điểm khá dài và gần chạm ngưỡng 1.250 điểm vào đầu tháng 9. Cùng với sự gia tăng về điểm số, thị trường chứng khoán còn lạc quan bởi thanh khoản cải thiện, thị trường trở nên sôi động.

Tuy nhiên, kể từ giữa tháng 9, áp lực chốt lời xuất hiện đã khiến VN- Index đảo chiều giảm khám mạnh về 1.025 điểm. Tháng 10 là tháng “đau tim” nhất với giới đầu tư khi hàng loạt tin đồn xuất hiện tạo nên đợt bán tháo. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không tin nào là đúng nên tâm lý nhà đầu tư ổn định trở lại.

Được “thưởng Tết” 722.000 tỷ đồng

Hồi giữa năm 2023 là khoảng thời gian “đau khổ” nhất của thị trường chứng khoán. Những ai dũng cảm ở lại với thị trường đã được hưởng trái ngọt. Tính chung cả năm 2023, VN-Index vẫn đi lên khá mạnh, mang lại nguồn lợi nhuận khổng lồ cho nhà đầu tư.

Cụ thể, đóng cửa phiên giao dịch cuối cùng của năm 2023, VN-Index dừng ở mức 1.129,93 điểm, sau khi tăng 122,84 điểm, tương đương 12,2% lên 1.129,93 điểm so với ngày 30/12/2022. Nhờ đó, vốn hóa thị trường sàn TP.HCM tăng 539.176 tỷ đồng (tương đương 22,1 tỷ USD).

Còn nếu tính thêm cả sàn Hà Nội, cuối năm, vốn hóa toàn thị trường chứng khoán đạt gần 6 triệu tỷ đồng, tăng 14% so với đầu năm. Vốn hóa chứng khoán Việt Nam đã tăng gần 722.000 tỷ đồng (khoảng 30 tỷ USD).

Có thể thấy, nhà đầu tư được “thưởng Tết” 722.000 tỷ đồng nhưng đáng chú ý, tài chính, ngân hàng, bất động sản – những ngành lớn nhất trên thị trường lại không phải nhóm ngành có khả năng sinh lời tốt nhất.

Trong năm 2023, Sản xuất thiết bị, máy móc dẫn đầu về khả năng sinh lời khi ghi nhận đà tăng 2,18%. Đứng sau là các nhóm ngành: Sản xuất nhựa – hóa chất (2,02%); Tài chính khác (1,47%); Sản xuất phụ trợ (1,13%), Chăm sóc sức khỏe (1,1%),… Ngành bất động sản chỉ tăng 0,04%.

Ở chiều ngược lại, nhóm ngành Ngân hàng giảm 0,04%, Bảo hiểm giảm 0,61%,…

Lãi suất thấp hỗ trợ chứng khoán trong năm 2024

Với việc mặt bằng lãi suất trong quý 4/2023 thậm chí đã rơi xuống thấp hơn so với giai đoạn Covid-19, Công ty chứng khoán VCBS cho rằng mặt bằng lãi suất thấp tiếp tục là yếu tố chính hỗ trợ cho mức định giá của thị trường trong năm 2024.

Ở chiều ngược lại, những rủi ro mà nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phải đối mặt là: xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ tạm ngưng trong bối cảnh cả sức mua (trong nước và thế giới) lẫn nhu cầu vốn của nền kinh tế Việt Nam đều chưa có sự cải thiện đáng kể; Giá cả hàng hóa bật tăng trở lại đi cùng xu hướng mạnh lên của đồng USD kéo theo mức lạm phát cao hơn; Căng thẳng địa chính trị trong khu vực và trên thế giới tiếp tục tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế của các đối tác thương maị và đầu tư lớn của Việt Nam.

Trong bối cảnh như vậy, diễn biến chung trên thị trường trong trung hạn nhiều khả năng sẽ là những nhịp tăng giảm đan xen đi cùng sự phân hóa mang tính “tách tốp” ở các ngành giữa các các doanh nghiệp đầu ngành với triển vọng kinh doanh ổn định và sức chịu đựng tốt hơn so với phần còn lại trong ngành đó.

Nhìn về dài hạn, Việt Nam sẽ là điểm sáng về tăng trưởng kinh tế trong khu vực giai đoạn hậu đại dịch Covid-19 và tiếp tục duy trì sức hút lớn đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài, cả trực tiếp (FDI) và gián tiếp (FII).

Nhìn chung, xu hướng của VN-Index kể từ giai đoạn dịch Covid-19 thường đồng pha với xu hướng biến động của mặt bằng lãi suất. Lựa chọn tham chiếu cho mặt bằng lãi suất là lãi suất huy động bằng VND trả sau kỳ hạn 12-13 tháng và điều chỉnh theo thanh khoản bình quân phiên trên thị trường trong từng giai đoạn cụ thể, VCBS dự báo mức cao nhất của chỉ số VN Index có thể đạt được trong năm 2024 là vùng 1.300 điểm.

“Tuy nhiên, chúng tôi cũng cần lưu ý rằng thị trường chứng khoán có khả năng sẽ ghi nhận những nhịp điều chỉnh giảm mạnh xen kẽ giữa những nhịp tăng điểm trong bối cảnh chịu tác động từ cả yếu tố hỗ trợ tích cực lẫn những tác động tiêu cực từ các rủi ro kinh tế vĩ mô toàn cầu vẫn đang hiện hữu”, VCBS khuyến nghị.