Đầu tư của Trung Quốc vào Indonesia đang dần thay đổi
(CLO) Indonesia đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư Trung Quốc, với những cơ hội nổi bật trong nhiều lĩnh vực từ công nghiệp, năng lượng tái tạo đến y tế và cơ sở hạ tầng thông minh.
Những thay đổi trong chính sách và định hướng phát triển của quốc gia này đang mở ra triển vọng mới, hứa hẹn định hình vị thế của Indonesia trong khu vực Đông Nam Á vào năm 2030.
Năm 2024, Indonesia ghi nhận tổng giá trị đầu tư đạt 1.714.200 tỷ rupiah (tương đương 95,2 tỷ USD), tăng 20,8% so với năm trước. Trong đó, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chiếm 900.200 tỷ rupiah (khoảng 50 tỷ USD).
Sang quý 1 năm 2025, tổng đầu tư đạt 465.200 tỷ rupiah (25,8 tỷ USD), với FDI chiếm 230.400 tỷ rupiah (12,8 tỷ USD). Các quốc gia dẫn đầu về nguồn vốn FDI bao gồm Singapore, Hồng Kông, Trung Quốc, Malaysia và Nhật Bản.
Các lĩnh vực thu hút dòng vốn lớn nhất là chế biến kim loại, năng lượng, khu công nghiệp, logistics và giao thông vận tải. Đây cũng là những ngành phù hợp với chiến lược phát triển công nghiệp hạ nguồn của Indonesia, nơi các nhà đầu tư có thể nhanh chóng mở rộng quy mô và tận dụng lợi thế cạnh tranh.
Cơ hội mới cho nhà đầu tư Trung Quốc
Indonesia hiện dẫn đầu nguồn cung niken tinh luyện toàn cầu, chiếm khoảng 65% sản lượng thế giới trong năm 2024.
Các công ty Trung Quốc kiểm soát gần ba phần tư năng lực tinh luyện trong nước, qua đó thiết lập tiêu chuẩn công nghệ, định hình thực hành môi trường, xã hội và quản trị (ESG), đồng thời quyết định sức mạnh định giá trong chuỗi pin xe điện.
Hai khu công nghiệp tiêu biểu là Morowali (IMIP) và Weda Bay (IWIP) đã tích hợp các nhà máy luyện kim, nhà máy điện, hóa chất, logistics và khu nhà ở, giúp rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.
Tuy nhiên, các khu công nghiệp này đang đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn sau những sự cố về an toàn và tranh cãi liên quan đến môi trường.
Đối với các nhà đầu tư Trung Quốc, cơ hội nằm ở việc duy trì vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực tinh luyện niken, đồng thời mở rộng xuống các khâu sản xuất tiền chất, cathode và tái chế. Việc tuân thủ các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc sẽ là yếu tố then chốt để tiếp cận thị trường Mỹ và châu Âu.
Nền kinh tế số của Indonesia đạt giá trị 90 tỷ USD trong năm 2024 và được dự báo tăng lên 200–360 tỷ USD vào năm 2030. Thanh toán số đang bùng nổ, với tổng giá trị giao dịch qua hệ thống QRIS đạt 262.000 tỷ rupiah chỉ trong quý 1 năm 2025.
Các nhà đầu tư Trung Quốc có thể tận dụng cơ hội trong lĩnh vực này thông qua phát triển hạ tầng dữ liệu và các giải pháp công nghệ số.
Hệ thống bảo hiểm y tế quốc gia BPJS của Indonesia hiện phủ sóng 278,1 triệu người, gần như toàn bộ dân số. Tuy nhiên, chi tiêu cho y tế chỉ chiếm 3,7% GDP, với gần 3.000 bệnh viện và 10.000 trung tâm y tế cơ sở đang phải hoạt động quá tải.
Các nhà đầu tư Trung Quốc có thể tham gia vào các dự án hợp tác công tư (PPP) trong lĩnh vực bệnh viện, chẩn đoán và sản xuất dược phẩm tại các khu kinh tế đặc biệt (SEZ).
Ngoài ra, hệ sinh thái thử nghiệm lâm sàng đang phát triển cũng mở ra cơ hội hợp tác trong lĩnh vực công nghệ sinh học, biến Indonesia thành trung tâm thử nghiệm khu vực.
Năng lượng tái tạo và chuyển đổi năng lượng
Với kế hoạch phát triển 42,6 GW năng lượng tái tạo và 10,3 GW hệ thống lưu trữ theo Kế hoạch Cung cấp Điện (RUPTL), Indonesia đang trở thành thị trường năng lượng xanh lớn nhất khu vực.
Các công ty Trung Quốc có thể tham gia vào các dự án năng lượng mặt trời quy mô lớn tích hợp hệ thống lưu trữ, khoan địa nhiệt và hợp tác xây dựng hạ tầng truyền tải cùng Công ty Điện lực Quốc gia Indonesia (PLN).
Việc đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ nội địa hóa (TKDN) và tích hợp các tiêu chuẩn ESG từ giai đoạn đầu là điều kiện tiên quyết để đảm bảo tính khả thi tài chính của các dự án.
Cơ sở hạ tầng và thành phố thông minh
Dự án đường sắt cao tốc Jakarta–Bandung, với chi phí 7,3 tỷ USD, đang là nền tảng cho kế hoạch mở rộng tuyến đường đến Surabaya. Tại thủ đô mới Nusantara, các công ty Trung Quốc đã thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ với 36 thư bày tỏ ý định đầu tư tính đến tháng 5/2025, cùng tổng vốn đầu tư gần 70.000 tỷ rupiah.
Cơ hội không chỉ nằm ở các dự án đường bộ và đường sắt, mà còn ở các lĩnh vực như tiện ích thông minh, xây dựng xanh, trung tâm logistics và các trung tâm điều hành số.
Những dự án này sẽ góp phần định hình Nusantara thành thành phố thông minh đầu tiên được xây dựng có chủ đích tại Đông Nam Á.
Indonesia đang bước vào giai đoạn mà công nghiệp hạ nguồn, cơ sở hạ tầng và hệ thống số sẽ định hình vai trò của quốc gia này trong khu vực Đông Nam Á.
Đối với các nhà đầu tư Trung Quốc, những lĩnh vực tiềm năng nhất bao gồm các khu công nghiệp làm nền tảng cho ngành công nghiệp nặng, phát triển năng lượng tái tạo và hạ tầng số, cũng như mở rộng dần các dịch vụ y tế và đô thị.
Những lĩnh vực này đang được định hình thông qua các cải cách cấp phép, ưu đãi tài chính và mô hình hợp tác công tư.
Tốc độ thay đổi trong chính sách cũng đóng vai trò quan trọng. Danh sách đầu tư tích cực của Indonesia đã định hình lại các quy định về quyền sở hữu, trong khi hệ thống cấp phép dựa trên rủi ro đang thay đổi tiến độ các dự án.
Yêu cầu về tỷ lệ nội địa hóa trong các ngành năng lượng và cơ sở hạ tầng đang được cập nhật, đồng thời mức thuế giá trị gia tăng mới 12% đã có hiệu lực. Những thay đổi này đòi hỏi các nhà đầu tư phải am hiểu quy định và có chiến lược cấu trúc dự án cẩn thận để đạt được hiệu quả tối ưu.
Đến năm 2030, phần lớn bối cảnh đầu tư tại Indonesia sẽ được định hình rõ nét. Những nhà đầu tư nhanh chóng nắm bắt các khung pháp lý đang thay đổi sẽ có lợi thế trong việc đảm bảo vị trí ổn định tại thị trường này, nơi các dự án và nhượng quyền dài hạn đang dần được xác lập.