Đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc phân kỳ thế nào?

Theo Bộ GTVT với đường cao tốc 2 làn xe, hiện cả nước có 313 km đã khai thác, đang xây dựng 293 km cao tốc 2 làn xe và chuẩn bị đầu tư 83 km cao tốc 2 làn xe.

Để nâng cấp 689 km cao tốc 2 làn xe nói trên lên 4 làn xe hoàn chỉnh (riêng cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình dài 26 km đạt quy mô 6 làn xe hoàn chỉnh) cần tổng mức đầu tư gần 87.500 tỷ đồng. Trong đó vốn Nhà nước hơn 82.500 tỷ đồng, vốn nhà đầu tư gần 5.000 tỷ đồng.

Với các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế, phạm vi đầu tư hơn 2.140 km. Hiện đã khai thác 435 km, đang xây dựng 1.385 km và đang chuẩn bị đầu tư 321 km.

Việc nâng cấp theo quy mô quy hoạch (4 hoặc 6 hay 8 làn xe đầy đủ, tùy quy mô từng tuyến) cần hơn 425.700 tỷ đồng. Trong đó vốn nhà nước hơn 412.500 tỷ đồng, vốn nhà đầu tư hơn 3.100 tỷ đồng.

Ngoài ra hiện nay có 2 đoạn cao tốc Bắc - Nam phía Đông đang khai thác quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần nghiên cứu mở rộng gồm: cao tốc TP.Hồ Chí Minh - Trung Lương mở rộng lên 8 làn xe, cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây mở rộng từ 4 lên 6 làn xe.

Bộ GTVT đánh giá, để nâng cấp đường cao tốc 2 làn xe, 4 làn xe hạn chế lên quy mô đầy đủ cần hơn 494.500 tỷ đồng ngân sách. Nếu cân đối đủ nguồn vốn để đầu tư, nâng cấp ngay các tuyến cao tốc phân kỳ đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh sẽ nâng cao hiệu quả đầu tư và năng lực thông hành.

Tuy nhiên trong điều kiện nguồn vốn nhà nước còn khó khăn, việc cân đối ngay gần 494.600 tỷ đồng ngân sách nhà nước để thực hiện trong giai đoạn hiện nay là khó khả thi, ảnh hưởng mục tiêu hoàn thành 5.000 km theo nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra.

Vì vậy Bộ GTVT đề xuất một số nguyên tắc, tiêu chí xác định thứ tự ưu tiên đầu tư, nâng cấp các tuyến đường cao tốc phân kỳ.

Với cao tốc đã phân kỳ 2 làn xe, khi nâng cấp phải đạt quy mô tối thiểu 4 làn xe hoàn chỉnh theo tiêu chuẩn, quy chuẩn. Đối với cao tốc đã phân kỳ 4 làn xe, khi nâng cấp phải đạt quy mô theo quy hoạch được duyệt.

Trên cơ sở những nguyên tắc và tiêu chí, Bộ GTVT đề xuất thứ tự ưu tiên đầu tư nâng cấp đường cao tốc theo 4 nhóm:

Nhóm 1: Đầu tư nâng cấp 5 tuyến cao tốc có nhu cầu cấp bách. Sơ bộ tổng mức đầu tư hơn 55.300 tỷ đồng (vốn nhà nước hơn 15.000 tỷ đồng, vốn nhà đầu tư gần 40.300 tỷ đồng). 

Các tuyến cao tốc này gồm: cao tốc La Sơn - Hòa Liên (dài 66 km), cao tốc Cam Lộ - La Sơn (dài 98 km), cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn (dài 15 km), cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận (dài 51 km), cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình (dài 26 km).

Nhóm 2: Đầu tư nâng cấp 3 tuyến cao tốc nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải và khai thác đồng bộ với các đoạn cao tốc liền kề đã khai thác, đang đầu tư quy mô 4 làn xe gồm:

Nâng cấp đoạn Yên Bái - Lào Cai dài 83 km thuộc cao tốc Nội Bài - Lào Cai từ 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh; nâng cấp đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới (dài 40 km) từ quy mô 2 làn xe lên 4 làn xe; nâng cấp 12 km cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng qua Hải Phòng và tỉnh Thái Bình lên 4 làn xe. Tổng nhu cầu vốn nhà nước khoảng gần 18.700 tỷ đồng.

Nhóm 3: Nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 2 làn xe còn lại đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, sơ bộ nhu cầu vốn khoảng 50.837 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương.

Các tuyến cao tốc cần nâng cấp gồm: cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang giai đoạn 1, cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu giai đoạn 1, cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh giai đoạn 1.

Tuyến kết nối cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam dài 17 km từ 2 làn xe lên 4 làn xe; Nâng cấp đoạn Chơn Thành - Đức Hòa (dài 84 km) từ 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh.

Nhóm 4: Nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế còn lại. Theo tính toán sơ bộ, phương án nâng cấp theo quy mô quy hoạch, nhu cầu vốn nhà nước cần bổ sung khoảng 410.572 tỷ đồng.