Đề thi tốt nghiệp THPT 2025 khiến học vẹt không còn đất sống

Chiều 26/9, tại TP Hồ Chí Minh, Hội nghị tổng kết kỳ thi tốt nghiệp 2025 và chuẩn bị cho kỳ thi 2026 được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh: “Phổ điểm và kết quả thi cho thấy đề thi hết sức toàn diện, được xã hội ghi nhận, đánh giá. Chân lý là kết quả cuối cùng”.

Trái ngược lo ngại ban đầu về độ khó, báo cáo của Bộ GD&ĐT cho thấy phổ điểm năm nay phản ánh rõ nét sự công bằng. Môn Toán: phổ điểm trải dài, tự nhiên, không dồn ở mức 8-9 như trước; hơn 500 thí sinh đạt điểm 10. Môn Tiếng Anh: điểm trung bình 5,38; 141 điểm tuyệt đối; phổ điểm dốc đều, không còn hiện tượng “hai đỉnh” nhiều năm nay.

Không chỉ hai môn này, các bài thi Ngữ văn, Hóa học, Vật lý, Sinh học… đều chuyển hướng: thay vì học thuộc mẫu, học sinh phải vận dụng kiến thức để giải thích hiện tượng và xử lý tình huống.

Từ năm 2025, điểm xét tốt nghiệp được tính theo tỷ lệ 50% điểm thi, 50% kết quả học tập trong 3 năm THPT; bằng tốt nghiệp không còn xếp loại giỏi, khá, trung bình.

Bộ GD&ĐT cho rằng cách tính này vừa giảm áp lực thi cử, vừa khuyến khích học sinh học tập nghiêm túc trong suốt ba năm phổ thông. Thêm vào đó, số môn thi được rút từ 6 xuống 4, giúp học sinh giảm tải và có thêm thời gian định hướng nghề nghiệp.

“Những thay đổi này sẽ buộc học sinh và giáo viên thay đổi thói quen. Học vẹt, học mẹo không còn chỗ đứng. Học sinh phải học để hiểu, để giải quyết vấn đề đó mới là hành trang lâu dài”, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nói.

Điểm mới của năm 2025 là lần đầu tiên Bộ xây dựng thư viện đề thi theo hướng mở, phù hợp mô hình “một chương trình – nhiều bộ sách giáo khoa”.

Gần 8.800 giáo viên cả nước đã được tập huấn và đóng góp đề thi. Kho dữ liệu này không chỉ huy động trí tuệ tập thể mà còn giảm đáng kể chi phí xây dựng.

Hơn 12.000 học sinh thuộc nhiều nhóm đối tượng từ chuyên, chất lượng cao đến giáo dục thường xuyên đã tham gia thử nghiệm đề thi trên máy tính. Kết quả được phân tích bằng lý thuyết khảo thí hiện đại, trở thành căn cứ quan trọng để xác định mức độ đề chính thức.

Dù đánh giá kỳ thi 2025 “toàn diện và thành công”, Bộ Giáo dục cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện phương pháp khảo thí, đặc biệt để đảm bảo công bằng giữa các môn, và thống nhất hơn giữa kết quả kỳ thi với tuyển sinh đại học từ năm 2025 trở đi.

Kỳ thi 2025 không chỉ là một kỳ đánh giá năng lực tốt nghiệp, mà còn mở ra hướng đi mới: học sinh học thật, thi thật, để đào tạo nên nguồn nhân lực thật cho đất nước trong kỷ nguyên cạnh tranh toàn cầu.