Đề xuất bỏ quy định trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề xuất dự án ODA

Nghị định 242: 'Lối mở' cho ODA

Tại Hội thảo phổ biến Nghị định 242 về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vay ưu đãi nước ngoài diễn ra vào ngày 3/10, ông Nguyễn Quốc Phương, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại, Bộ Tài chính cho biết, Nghị định số 242 được coi là văn bản quan trọng nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý, sử dụng nguồn vốn ODA, vay ưu đãi, phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công 2024, cũng như các luật liên quan.

Trong hơn 30 năm qua, nguồn vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam.

Nhiều công trình giao thông, đường cao tốc, bệnh viện, trường học, các dự án về năng lượng sạch, môi trường, y tế, giáo dục đều có dấu ấn của nguồn vốn ODA như: Dự án giảm nghèo khu vực miền Trung, Tây Nguyên; Dự án cầu Cần Thơ, cầu Mỹ Thuận, cải thiện môi trường TP Hồ Chí Minh, Đường sắt đô thị Bến Thành – Suối Tiên; Cao tốc Bến lức – Long Thành, Long Thành – Dầu giây….

Bên cạnh các kết quả đạt được, việc huy động, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi vẫn còn tồn tại một số hạn chế như thủ tục còn phức tạp, tiến độ giải ngân chưa đáp ứng yêu cầu, công tác phối hợp giữa các cơ quan đôi khi chưa đồng bộ, một số cơ chế còn chồng chéo, gây khó khăn cho các chủ dự án, bộ, ngành và địa phương.

Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 242 với những cải cách quan trọng về cơ chế, chính sách sẽ góp phần tạo ra cơ chế thông thoáng, minh bạch, và hiệu quả hơn nhằm khơi thông nguồn lực quốc tế cho sự phát triển của đất nước trong giai đoạn tới.

Ông Nguyễn Quốc Phương cho biết, Nghị định số 242 được ban hành tập trung vào 4 định hướng cốt lõi.

Thứ nhất, hoàn thiện khung pháp lý: Bảo đảm đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, hài hòa với thông lệ quốc tế.

Thứ hai, cải cách thủ tục hành chính: Đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian phê duyệt, điều chỉnh và triển khai dự án.

Thứ ba, phân cấp, phân quyền rõ ràng: Trao thêm quyền chủ động cho các Bộ, ngành, địa phương, đồng thời gắn liền với trách nhiệm giải trình minh bạch.

Thứ tư, cơ chế tháo gỡ vướng mắc: Tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhà nước, đơn vị thực hiện dự án, đồng thời khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân.

Đề xuất bỏ quy định trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề xuất dự án

Trao đổi bên lề Hội nghị, ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế trưởng ngân hàng ADB tại Việt Nam cho biết, hiện ADB đang phối hợp với TP HCM triển khai dự án kiểm soát thoát lũ ở đô thị, dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị quyết định đầu tư.

Đại diện ADB cho rằng, Nghị định 242 là bước tiến tích cực trong đơn giản hoá thủ tục dự án sử dụng vốn ODA.

“Với quy định thông thoáng hơn trong Nghị định 242, ADB lạc quan việc chuẩn bị dự án giữa ADB và cơ quan chủ quản sẽ nhanh hơn”, ông Hùng nhấn mạnh.

Ông Hùng cũng khẳng định, ADB và cộng đồng nhà tài trợ có những quan hệ mật thiết với Bộ Tài chính và tham vấn chặt chẽ trong quá trình sửa đổi thủ tục.

Trong thời gian tới, Chính phủ có những rà soát quy định về thỏa thuận và điều ước quốc tế ký kết các thỏa thuận đi vay.

Đây là không gian cải cách hiệu quả hơn nữa khi vừa phân cấp tốt hơn, đơn giản thủ tục tốt hơn và giúp việc kiểm soát hiệu quả chặt chẽ hơn.

Trong khi đó, ông Trần Hoàng Sơn, Phó giám đốc Sở Tài chính Đắk Lắk cho biết: Đắk Lắk sau sáp nhập, ngoài nguồn vốn từ ngân sách và của nhà đầu tư trong nước thì ODA là nguồn vốn rất quan trọng, nhất là các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng có tổng mức đầu tư lớn, giúp địa phương xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân.

“Nghị định 242 đã đổi mới và tháo gỡ nhiều vấn đề địa phương đang vướng mắc, đây là sự đổi mới và tạo thuận lợi cho địa phương tiếp cận nguồn vốn ODA phục vụ phát triển của địa phương”, ông Sơn nói.

Tuy nhiên, ông Sơn cũng đề xuất bỏ quy định trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề xuất dự án. Ngoài ra, các yêu cầu về thư quan tâm bảo đảm tài trợ, cam kết tài trợ của nhà tài trợ là, khả năng tiếp cận tự các nhà tài trợ là các nội dung địa phương còn lúng túng và đề nghị Bộ Tài chính hỗ trợ thêm.