Đề xuất miễn thuế cho hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng

Bước chuyển lớn trong cải cách thuế: Xóa bỏ thuế khoán, áp dụng kê khai

Phát biểu tại Lễ công bố chương trình “Tặng miễn phí phần mềm cho 2 triệu hộ kinh doanh thực hiện xóa bỏ thuế khoán” do Công ty Cổ phần MISA tổ chức ngày 23/10, ông Mai Sơn – Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) khẳng định việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai là một trong những cải cách quan trọng nhất của ngành thuế hiện nay.

“Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai không chỉ là thay đổi cách tính thuế, mà là một cuộc chuyển mình toàn diện – từ phương thức quản lý, tư duy phục vụ đến cách đồng hành cùng người nộp thuế”, ông Mai Sơn nhấn mạnh.

Theo thống kê, 98% hộ kinh doanh kê khai đã nộp thuế điện tử, hơn 18.500 hộ thuế khoán đã chuyển sang hình thức kê khai và 133.000 hộ đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Ngành thuế đang tập trung giúp hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế thuận lợi, an toàn, minh bạch và hiện đại thông qua việc đơn giản hóa chế độ kế toán, tăng cường ứng dụng công nghệ, và đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn thực tế.

Bộ Tài chính cũng đang hoàn thiện khung pháp lý và sửa đổi Luật Quản lý thuế, nhằm khuyến khích hộ kinh doanh minh bạch chi phí, mở rộng đầu tư, đồng thời đảm bảo họ không bị thiệt thòi so với doanh nghiệp khi chuyển đổi mô hình.

Theo ông Mai Sơn, cơ quan thuế đang nghiên cứu mô hình quản lý mới, trong đó phân nhóm hộ kinh doanh theo ngưỡng doanh thu để xác định phương thức quản lý phù hợp, áp dụng cơ chế quản lý rủi ro và tuân thủ thuế linh hoạt.

Đồng thời, Bộ Tài chính phối hợp cùng các đơn vị chuyên môn sửa đổi chế độ kế toán cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, giúp người kinh doanh tự ghi sổ, lập báo cáo trên ứng dụng hỗ trợ, hạn chế tối đa việc phải thuê kế toán chuyên trách.

Chương trình hỗ trợ phần mềm miễn phí cho 2 triệu hộ kinh doanh cũng nằm trong chuỗi hành động đồng hành, giúp hộ kinh doanh làm quen với việc kê khai và sử dụng hóa đơn điện tử, chuẩn bị sẵn sàng trước thời điểm xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán từ 2026.

Chuyên gia: Cần miễn thuế cho hộ kinh doanh doanh thu dưới 1 tỷ đồng

Dưới góc nhìn chuyên môn, bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) đánh giá cao bước cải cách của ngành thuế, đồng thời cho rằng cần có chính sách hỗ trợ phù hợp cho nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ.

Theo bà Cúc, thuế khoán đang khiến hộ kinh doanh rơi vào thế bị động, bởi trong nhiều trường hợp như dịch bệnh, thiên tai, lũ lụt, dù không có doanh thu, họ vẫn phải nộp đủ mức thuế khoán cố định. Trong khi đó, cơ chế kê khai sẽ công bằng hơn, vì hộ chỉ nộp thuế khi có phát sinh doanh thu thực tế.

Bà cũng cho rằng, việc chuyển sang kê khai thuế sẽ giúp ngăn chặn tình trạng trốn thuế – một vấn đề nhức nhối thời gian qua.

“Gần đây, nhiều vụ án liên quan đến trốn thuế, hàng giả, hàng kém chất lượng với số tiền rất lớn đã bị khởi tố, trong đó có cả những cá nhân nổi tiếng trên mạng xã hội như Hoàng Hường, Quang Linh, Hằng Du Mục, Ngân 98...”, bà Cúc dẫn chứng.

Một số trường hợp điển hình khác gồm cá nhân ở Hà Nội có doanh thu tới 834 tỷ đồng, hay những người tại TP.HCM và Hà Nội với doanh thu từ 90 đến 160 tỷ đồng, nhưng không kê khai, nộp thuế, hiện đã bị tạm giữ hình sự để điều tra.

Hiện nay, theo quy định, hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm (năm 2025) sẽ không phải nộp thuế doanh thu. Từ ngày 1/6/2026, theo Luật Thuế Giá trị gia tăng (sửa đổi), ngưỡng miễn thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân được áp dụng với hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Cúc cho rằng mức này đã lỗi thời, không còn phù hợp với tình hình kinh tế và thu nhập hiện nay, nên cần nâng ngưỡng miễn thuế lên 1 tỷ đồng/năm để đảm bảo công bằng và thực tế hơn.

Phân tích cụ thể, bà cho biết nếu hộ kinh doanh đạt doanh thu 1 tỷ đồng/năm, với lợi suất trung bình 15–16%, lợi nhuận thực tế chỉ khoảng 150 triệu đồng/năm, tương đương 12–13 triệu đồng/tháng – thấp hơn mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân (15,5 triệu đồng/tháng). Chưa kể, người có người phụ thuộc còn được giảm trừ thêm 6,2 triệu đồng/tháng.

“Việc miễn thuế cho nhóm hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng là hợp lý và khả thi. Chính sách này không chỉ giúp giảm gánh nặng thuế, mà còn khuyến khích người kinh doanh nhỏ tự giác kê khai, minh bạch hoạt động của mình”, bà Cúc nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, việc xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang kê khai không chỉ là cải cách kỹ thuật, mà là bước chuyển căn bản về tư duy quản lý thuế, đưa Việt Nam tiến gần hơn với chuẩn mực quốc tế về minh bạch và công bằng tài chính.

Tuy nhiên, để chính sách đi vào thực tế hiệu quả, cần song hành giữa cải cách và hỗ trợ – đặc biệt là đối với nhóm hộ kinh doanh nhỏ vốn ít am hiểu về thuế, kế toán.

Việc xem xét miễn thuế cho hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng sẽ giúp khoảng 70–80% hộ kinh doanh nhỏ được hưởng lợi, tạo động lực cho họ kê khai trung thực, mở rộng sản xuất và góp phần xây dựng nền kinh tế số minh bạch, bền vững.