Đề xuất mới về tổ chức và hoạt động của UBND: Mở rộng thẩm quyền, rõ trách nhiệm, tăng tính chủ động
(CLO) Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đang lấy ý kiến đã đề xuất nhiều điểm mới liên quan đến cơ cấu tổ chức và phương thức hoạt động của Ủy ban nhân dân các cấp, hướng tới tăng cường phân cấp, phân quyền, minh bạch hóa trách nhiệm và nâng cao hiệu quả điều hành.
Tại Điều 36 dự thảo, Ủy ban nhân dân tiếp tục được xác định là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các thành viên khác theo quy định của Chính phủ. Cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp cơ sở là đầu mối tham mưu, giúp việc, chịu trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực theo phân cấp và ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND và cấp trên.
Chính phủ sẽ quy định khung số lượng Phó Chủ tịch, Ủy viên UBND, số lượng cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND; đồng thời quy định cụ thể trình tự, thủ tục phê chuẩn, miễn nhiệm, bãi nhiệm, điều động, cách chức và giao quyền Chủ tịch UBND các cấp.
Về hoạt động, Điều 37 dự thảo luật quy định UBND họp thường kỳ mỗi tháng một lần. Ngoài ra, UBND có thể họp đột xuất theo quyết định của Chủ tịch UBND, yêu cầu của cấp trên hoặc của ít nhất một phần ba tổng số thành viên UBND. Các nội dung được thảo luận và quyết định tại các kỳ họp gồm nhiều vấn đề trọng yếu như dự thảo nghị quyết của HĐND, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách, tổ chức bộ máy hành chính, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính và các vấn đề thuộc thẩm quyền theo luật định.
Đáng chú ý, quyết định của UBND chỉ có hiệu lực khi quá nửa tổng số thành viên biểu quyết tán thành. Trong trường hợp biểu quyết ngang nhau, ý kiến của Chủ tịch UBND sẽ là quyết định cuối cùng. Biểu quyết có thể diễn ra tại phiên họp hoặc qua lấy ý kiến bằng phiếu.
Dự thảo cũng trao quyền cho UBND được ủy quyền cho Chủ tịch giải quyết các vấn đề cấp bách hoặc đã có chủ trương thống nhất, ngoại trừ các nội dung bắt buộc phải đưa ra tập thể quyết định. Chủ tịch có trách nhiệm báo cáo lại tại phiên họp gần nhất.
Vai trò và trách nhiệm của Phó Chủ tịch và Ủy viên UBND được xác định rõ ràng hơn. Phó Chủ tịch thực hiện nhiệm vụ theo lĩnh vực, địa bàn được phân công và chịu trách nhiệm cá nhân trước Chủ tịch và pháp luật. Khi Chủ tịch vắng mặt, Phó Chủ tịch được phân công sẽ thay mặt điều hành công việc chung. Các Ủy viên UBND chịu trách nhiệm liên đới về các quyết định thuộc thẩm quyền UBND và tham gia giải quyết công việc chung.
Những đề xuất trên được kỳ vọng sẽ giúp tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của UBND các cấp, góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ, chủ động và liêm chính hơn trong giai đoạn tới.