Sáng nay (22/10) Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên - Huế.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Dự thảo các Nghị quyết của Quốc hội được xây dựng dựa trên 5 quan điểm, trong đó đặc biệt là đề xuất một số cơ chế, chính sách đặc thù thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội khác với các quy định của pháp luật hiện hành hoặc chưa được quy định cụ thể trong các quy định pháp luật hiện hành; bảo đảm tính tương đồng với các tỉnh, thành phố trong cả nước có Nghị quyết riêng của Bộ Chính trị.

Ông Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh, các cơ chế, chính sách của 4 địa phương trình Quốc hội đều được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng đảm bảo tương quan với các cơ chế, chính sách mà Quốc hội đã cho áp dụng tại 3 thành phố lớn: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng.

Cụ thể, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng với 6 cơ chế chính sách, tỉnh Thừa Thiên Huế 6 cơ chế chính sách, tỉnh Nghệ An 6 cơ chế chính sách và tỉnh Thanh Hóa 8 cơ chế chính sách.

Đề xuất HĐND tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sản xuất dưới 1.000 héc ta

Điểm đáng chú ý trong dự thảo Nghị quyết này là về quản lý đất đai và quản lý sử dụng rừng. Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Dự thảo Nghị quyết đưa cơ chế, chính sách đối với tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An về quản lý đất đai và quản lý sử dụng rừng, như sau: Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ đầu nguồn với quy mô trên 50 héc ta; đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô trên 500 héc ta. Trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai.

HĐND tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô dưới 500 héc ta; đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng với quy mô dưới 50 héc ta phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định. Trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này thực hiện theo trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo quy định của pháp luật đất đai.

HĐND tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sản xuất dưới 1.000 héc ta bảo đảm nguyên tắc, điều kiện, trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

Còn đối với thành phố Hải Phòng: HĐND thành phố quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô dưới 500 ha phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định. Trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa thực hiện theo trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo quy định của pháp luật về đất đai.

"Về  việc quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng phải thực hiện công khai, lấy ý kiến người dân, đối tượng chịu sự tác động của việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu.

Đề nghị Quốc hội giao UBTVQH xem xét, quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng

Thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Nguyễn Phú Cường  nêu: Đối với tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Dự thảo Nghị quyết quy định “Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ đầu nguồn với quy mô trên 50 héc ta; đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô trên 500 héc ta. Trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai”.

Ông Nguyễn Phú Cường cho biết, theo quy định hiện hành, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ đầu nguồn từ 50 hecta trở lên, đất rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay, chắn sóng lấn biển bảo vệ môi trường từ 500 hecta thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Tuy nhiên, Quốc hội chỉ họp 2 lần 1 năm nên việc trình Quốc hội trước khi thực hiện có thể chậm trễ. Để bảo đảm tính kịp thời và vẫn bảo đảm tính công khai, minh bạch, Ủy ban TCNS đề nghị Quốc hội giao Chính phủ báo cáo UBTVQH xem xét, quyết định.

Đối với Dự thảo Nghị quyết quy định “HĐND tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô dưới 500 ha; đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng với quy mô dưới 50 ha và Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An, tỉnh Thanh Hóa quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sản xuất với quy mô dưới 1.000 ha”.

Chủ nhiệm Ủy ban TCNS của Quốc hội nêu rõ: Ủy ban TCNS cơ bản nhất trí với Dự thảo Nghị quyết và cho rằng, cơ chế này góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho các địa phương trong trường hợp cần thiết phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, đề nghị lưu ý việc chuyển đổi phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, mang lại hiệu quả thiết thực, không ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội, môi trường và phát triển bền vững, đảm bảo an ninh lương thực, ổn định đời sống người dân.

“Việc phân cấp phải gắn với trách nhiệm cụ thể của các cá nhân, tổ chức, trách nhiệm của người phân cấp và được phân cấp để đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tiêu cực, thất thoát, lãng phí”, ông Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh.

Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban TSNS, có ý kiến chưa tán thành với quy định của Dự thảo Nghị quyết về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đối với rừng phòng hộ, rừng đặc dụng vì, việc không bảo vệ được rừng đã gây hậu quả nghiêm trọng, tác động tiêu cực đến phát triển bền vững và quy định trên có thể sẽ tạo tiền lệ không tốt, đặc biệt trong bối cảnh báo động về môi trường như hiện nay.

Còn đối với thành phố Hải Phòng, Dự thảo Nghị quyết quy định: HĐND thành phố Hải Phòng quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô dưới 500 ha phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định”. Ông Nguyễn Phú Cường cho biết, theo quy định pháp luật hiện hành, thẩm quyền quyết định việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô từ 10 héc ta đến dưới 500 héc ta và thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch thuộc về Thủ tướng Chính phủ.

“Ủy ban TCNS cho rằng, để đẩy mạnh phân cấp, phần quyền quản lý hiệu quả theo tinh thần của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, có thể giao HĐND thành phố Hải Phòng quyết định những nội dung thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, đề nghị lưu ý việc thực hiện cần công khai, lấy ý kiến người dân, được sự đồng thuận của các chủ thể chịu sự tác động, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội thiết thực và phù hợp với quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt”, Chủ nhiệm Ủy ban TCNS nêu.

Gia Phát