Đề xuất nhiều chính sách đột phá để giảm gánh nặng y tế cho người dân

Ngày 17/11, Quốc hội nghe Tờ trình và báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân (Nghị quyết số 72).

Trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Mục đích ban hành văn bản nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết 72-NQ/TW trong đó xác định một số cơ chế, chính sách đặc thù cần triển khai thực hiện ngay các nội dung mà Bộ Chính trị giao và bảo đảm tính khả thi.

Về Phạm vi điều chỉnh: Nghị quyết số 72-NQ/TW quy định 6 nhóm nhiệm vụ gồm: (1) Đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; (2) Kịp thời hoàn thiện thể chế, tập trung nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở, phát huy thế mạnh của y học cổ truyền; (3) Nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế; (4) Đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế; (5) Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe và (6) Đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế.

Dự thảo Nghị quyết bao gồm 7 Điều. Trên cơ sở rà soát các vướng mắc, khó khăn, bất cập của lĩnh vực y tế hiện nay, dự thảo Nghị quyết dự kiến sẽ tập trung giải quyết các vấn đề mang tính đột phá, chiến lược để kịp thời thể chế hóa Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị và để phát triển lĩnh vực y tế như sau:

Về nhóm chính sách về giảm chi phí y tế cho người dân: Từ năm 2026 thực hiện khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất mỗi năm 01 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên; Miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; Cho phép thực hiện thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu của người dân.

Về nhóm chính sách về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế: Để phù hợp với quy định của Nghị quyết số 72-NQ/TW “100% cho người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng ở khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù khác phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế, xã hội” và khả năng cân đối của ngân sách, Chính phủ đề xuất trước mắt chưa quy định về một số đối tượng đặc thù khác mà chỉ quy định chế độ đối với các đối tượng đã được xác định cụ thể tại Nghị quyết số 72-NQ/TW và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Về nhóm chính sách về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe: Để phù hợp với quy định của Nghị quyết số 72-NQ/TW “Thực hiện đào tạo chuyên sâu đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực sức khỏe do Bộ Y tế quản lý”, Chính phủ đề xuất bổ sung nội dung này vào dự thảo các luật đang được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10: Luật Giáo dục (sửa đổi) và Luật Giáo dục đại học (sửa đổi).

Đối với nhóm chính sách giải pháp về đất đai, thuế, tài chính: Về chuyển đổi mục đích sử dụng đất, Chính phủ đề xuất: Cho phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền về quản lý đất đai xem xét, quyết định việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ các mục đích khác sang đất có mục đích sử dụng cho y tế mà không phải điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai, quy hoạch.

Về bảo đảm kinh phí chi thường xuyên, chi đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng, Chính phủ đề xuất quy định: Ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí chi thường xuyên, chi đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính.

Về ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí cho hoạt động tiêm chủng bù liều, tiêm chủng chiến dịch đối với các vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng để chủ động phòng, chống dịch, Chính phủ đề xuất thiết lập cơ chế, chính sách đặc biệt về tài chính nhằm tạo đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Để có thời gian chuẩn bị các văn bản hướng dẫn thi hành, Bộ Y tế đề xuất Nghị quyết sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, dự thảo Nghị quyết phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, đã thể chế hóa một số nội dung tại Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân (Nghị quyết số 72).

Tại Tờ trình số 869, Chính phủ xác định trong 6 nhóm nhiệm vụ tại Nghị quyết số 72, dự thảo Nghị quyết chỉ quy định 4 nhóm chính sách: giảm chi phí y tế cho người dân; chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế; đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe; đất đai, thuế, tài chính.

Ủy ban thấy rằng, một số nhiệm vụ, giải pháp được đặt ra tại Nghị quyết số 72 chưa được nghiên cứu, thể chế hóa đầy đủ trong dự thảo Nghị quyết, do đó, Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, giải trình từng nội dung trong nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 72 để làm rõ căn cứ, cơ sở chỉ lựa chọn cụ thể hoá một số nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 72 như tại dự thảo Nghị quyết.

Cụ thể: Nội dung được lựa chọn cụ thể hóa tại dự thảo Nghị quyết; nội dung đã được thể chế hóa tại dự án Luật Dân số, dự án Luật Phòng bệnh (đều trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Mười); nội dung đã đề xuất đưa vào chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035; nội dung cụ thể hóa trong các văn bản khác.

Đối với các nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết số 72 chưa cụ thể hoá ngay tại dự thảo Nghị thì cần thuyết minh cụ thể, làm rõ lý do để bảo đảm phù hợp với các tắc được xác định tại Tờ trình số 869.