Điều gì xảy ra nếu bộ phát điện trên xe hỏng khi đang chạy?
(CLO) Khi bộ phát điện trên xe hỏng, toàn bộ hệ thống điện từ bugi đến đèn pha sẽ ngừng hoạt động, khiến động cơ chết máy đột ngột chỉ sau vài phút.
Bộ phát điện là bộ phận không thể thiếu trên mọi dòng xe động cơ đốt trong, đảm nhận nhiệm vụ cung cấp điện liên tục cho hệ thống điện và sạc pin xe.
Cấu tạo của bộ phận này tuy đơn giản nhưng được thiết kế tinh xảo để chịu tải cao và bền bỉ theo thời gian. Tuy nhiên, không hiếm trường hợp bộ phát điện hỏng đột ngột, gây ra những tình huống bất ngờ cho tài xế.
Bộ phát điện hoạt động như một máy phát điện nhỏ, kết nối với động cơ qua dây đai truyền động. Khi động cơ chạy, dây đai quay rotor - nam châm điện bên trong - trong stator dây cuốn, tạo ra dòng điện ổn định. Dù độ bền cao, bộ phận này vẫn có thể gặp sự cố với những nguyên nhân khá phổ biến.
Nguyên nhân phổ biến khiến bộ phát điện hỏng
Sự cố đơn giản nhất đến từ dây đai lỏng hoặc giãn, khiến rotor không quay đủ tốc độ để phát điện.
Tài xế có thể không nhận ra ngay, nhưng tiếng rít động cơ khi khởi động chính là dấu hiệu cảnh báo cần kiểm tra. May mắn thay, vị trí bộ phát điện và dây đai dễ quan sát, giúp thợ sửa xe nhanh chóng phát hiện.
Một nguyên nhân khác là vòng bi bên trong bộ phát điện bị mòn hoặc hỏng, thường do siết dây đai quá chặt. Rotor cần quay tự do để tạo dòng điện, nên khi vòng bi gặp vấn đề, xe sẽ phát ra tiếng ù ù hoặc rên rỉ khi chạy. Những dấu hiệu này giúp tài xế chủ động mang xe đi bảo dưỡng kịp thời.
Điều gì xảy ra khi bộ phát điện hỏng?
Sự cố có thể không biểu hiện ngay lập tức, nhưng hậu quả sẽ đến rất nhanh. Không có bộ phát điện sạc pin liên tục, acquy sẽ cạn dần bởi không chỉ radio, đèn pha mà còn bugi đánh lửa và các bộ điều khiển điện tử trên xe. Khi hết điện hoàn toàn, động cơ sẽ tự dừng đột ngột.
Trong tình huống này, tài xế cần giữ bình tĩnh và tấp xe vào lề đường an toàn. Việc này có thể khó khăn hơn bình thường vì hệ thống trợ lực lái sẽ ngừng hoạt động khi động cơ tắt.
Xe sẽ nặng trịch hơn, đặc biệt khi rẽ ở tốc độ thấp. Đèn pha và xi-nhan cũng tắt theo, trong khi hiện tượng đèn mờ dần vào ban đêm chính là dấu hiệu báo trước vấn đề.
Ngay cả khi có người hỗ trợ đẩy khởi động, acquy chỉ duy trì được vài phút trước khi tình trạng lặp lại. Lúc này, xe bắt buộc phải gọi cứu hộ và sửa chữa tại gara. Nếu chỉ dây đai mòn, việc thay thế diễn ra nhanh chóng. Nhưng khi chính bộ phát điện hỏng, thợ sẽ phải thay mới hoặc đại tu toàn bộ.
May mắn thay, việc chẩn đoán không phức tạp và bộ phát điện luôn có sẵn trên thị trường. Với xe phổ thông, giá linh kiện chỉ vài trăm nghìn đồng, cao hơn chút với dòng xe hiếm.
Các trung tâm bảo dưỡng lớn thường dự trữ sẵn, còn gara độc lập cũng dễ dàng đặt hàng. Thời gian sửa chữa không kéo dài, và tài xế am hiểu cơ khí có thể tự xử lý nếu có dụng cụ phù hợp.
Việc nắm rõ dấu hiệu và cách xử lý sự cố bộ phát điện giúp tài xế tránh hoảng loạn, đồng thời giảm thiểu rủi ro trên đường. Người dùng xe tại Việt Nam nên kiểm tra định kỳ dây đai và acquy để chủ động bảo dưỡng kịp thời.